تبلیغات در شبکه‌های مجازی؛ فرصت یا تهدید؟!

بدیهی است روش‌های تبلیغی در زمانه ما تغییرات گسترده‌ای نسبت به سال‌های پیش پیدا کرده که از جمله آنها می‌توان به سیطره تبلیغات در فضای مجازی اشاره کرد. در عرصه هنرهای نمایشی، با توجه به این‌که برای همه سینماگران امکان تبلیغات گسترده رسانه‌ای و شهری وجود ندارد، شبکه‌های مجازی به علت دارا بودن کاربران پرشمار نقش تاثیرگذاری را در معرفی آثار فرهنگی به مردم ایفا کرده‌اند.

در این باره برخی صاحبان فیلم معتقدند وقتی اکثر فیلم‌های سینمایی جایی برای تبلیغ ندارند، شبکه‌های زنجیره‌ای مجازی که پربازدید و بدون هزینه است؛ می‌تواند محل مناسبی برای جولان تیزر فیلم‌های سینمایی باشد!

بر همین اساس، تیزرهای رنگارنگ فیلم‌ها و نمایش‌ها در شبکه‌های مجازی پخش می‌شد و انصافا تاثیر عمده‌ای هم در دیده شدن یا نشدن یک اثر داشت تا رسید به نمایش «رویای شب تابستان» به کارگردانی مریم کاظمی. در این تیزر صحنه‌هایی از حرکات موزون زن و مرد دیده می‌شد و همین مساله باعث بازداشت موقت کارگردان این نمایش و مدیر مجموعه تئاتر شهر شد.

با پخش این کلیپ در فضای مجازی برخی‌ نسبت به بخشی از صحنه‌های تیزر اعتراض کردند و به همین دلیل برای اولین بار موضوع چگونگی تبلیغات در شبکه‌های مجازی مطرح شد.

این یک هشدار جدی است

در پی این اتفاقات محمدرضا فرجی، مدیرکل دفتر سینمای حرفه‌ای طی نامه‌ای خطاب به علی سرتیپی، رئیس کانون پخش‌کنندگان سینمای ایران اعلام کرد: نظر به اقدامات اخیر بعضی از دفاتر پخش فیلم یا صاحبان آثار در حوزه تبلیغات غیرمجاز و غیرمتعارف که بعضا از صحنه‌های حذف شده فیلم یا ترانه‌های غیرمجاز به منظور تبلیغ در شبکه‌های مجازی با هدف جذب مخاطب و تماشاگر اقدام کرده‌اند، اعلام می‌شود با توجه به این‌که مسؤولیت‌های ناشی از اکران و نمایش فیلم در سینماهای کشور به‌عهده تهیه‌کننده و پخش‌کننده فیلم است، مسؤولیت‌های مطروحه در نامه متوجه ایشان بوده و حسب ضوابط و مقررات پاسخگو خواهند بود.

او تاکید کرد: بدیهی است این اداره پس از ابلاغ این دستورالعمل، نسبت به تخلف احتمالی عوامل فیلم‌های سینمایی بر اساس ضوابط و مقررات مربوطه در این خصوص اقدام لازم به عمل خواهد آورد.

در تعهدنامه تبلیغات در فضای مجازی تهیه‌کننده، پخش‌کننده با حضور در اداره کل سینمای حرفه‌ای سازمان سینمایی متعهد و ملتزم به رعایت کلیه قوانین و مقررات مربوط درخصوص پخش هرگونه تبلیغات در فضای مجازی بوده و الزام به اخذ مجوزهای لازم برای مواد تبلیغی همچون تیزر، آنونس، عکس، پوستر و... بر اساس آخرین نسخه فیلم دارای پروانه نمایش از سینمای حرفه‌ای خواهند بود و در صورت تخلف و پخش یا اقدام بدون مجوز، سازمان سینمایی مجاز است در راستای جلوگیری از نقض قوانین و سیاست‌های سازمان امور سینمایی نسبت به توقیف یا جلوگیری از اکران سینمایی، پخش نمایش خانگی و توزیع فیلم مذکور در داخل و خارج از کشور اقدام کند.

شبهات ایجاد شده

هشدارهای مسؤولان سینمایی و قضایی درباره برخورد با فیلمسازانی که تبلیغات فیلم‌‌هایشان در فضاهای مجازی پخش می‌شود، نشانه باور این مسؤولان به این نگاه است که متخلفان را شناسایی و با آنها برخورد کند!

اما بعد از این اخطاریه بود که شبهه‌ای ایجاد شد که چنانچه فرد ثالثی با هدف ضربه‌زدن به یک فیلم در حال اکران، آگهی و تیزر آن را با هزینه‌ای به شبکه‌های مجازی سفارش پخش دهد، تکلیف چیست؟ و اساسا با وجود این هشدارها چنانچه فیلمسازی تخلف کند چه برخوردی با او می‌شود؟

برخورد می‌کنیم

پیرو این سوالات در تماسی که با محمدرضا فرجی، مدیرکل سینمای حرفه‌ای سازمان سینمایی داشتیم از او درباره شبهات ایجاد شده درباره شیطنت‌های فرد ثالث در این خصوص پرسیدیم و او گفت: هیچ‌کس به غیر از صاحبان اصلی فیلم مسوولیت تولید تیزر یک فیلم را ندارد، اما اگر این اتفاق افتاد در وهله اول مساله به‌هیچ‌وجه نافی مسوولیت تهیه‌کننده محترم فیلم در قبال پاسخگویی به مراجع ذی‌ربط نیست و همچنین صاحب فیلم حق دارد علیه کسی که این شیطنت را انجام داده، شکایت کند.

او درباره برخورد با متخلفان خاطرنشان ساخت: ما در دستورالعملی که مشخص کردیم، تاکید کردیم به اداره کل سینمای حرفه‌ای اجازه داده شده اگر فیلمی به هر عنوان غیرقانونی تبلیغ شود (موکدا می‌گویم غیرقانونی تبلیغ شود) از طرق متفاوتی از قبیل برداشتن فیلم از سرگروهی، عدم ارائه پروانه نمایش خانگی، پایین کشیدن فیلم از اکران عمومی و... با آن برخورد می‌شود. ضمن این‌که شدت برخورد بستگی به نوع تخلف انجام شده دارد.

فرجی درخصوص تعریف و موارد تخلفات غیرقانونی تیزر فیلم توضیح داد: هرآنچه شکستن خط قرمزهای جامعه محسوب شود، به معنای تخلف است. مثلا وقتی صاحب فیلم برای به اصطلاح جذابیت تیزر آن، روی بخشی از فیلمی که اتفاقا هیچ مشکلی هم ندارد، موزیکی غیرمجاز می‌گذارد مصداق بارزی از تخلف است.

مدیرکل سینمای حرفه‌ای درباره اکران فیلم‌های کمدی در ماه محرم و صفر یادآور شد: ما از ابتدای انقلاب تا الان فهرست ایام تعطیلی سینماها (روزهای شهادت یا روزهای خاص) را از 25 اسفند برای سال آینده از بابت یادآوری به مراکز سینمایی مرتبط ابلاغ می‌کنیم. امسال هم مانند سال‌های پیش به صراحت بخشنامه کردیم که منهای روزهایی که به دلیل شهادت تعطیل رسمی است، در دهـــــه اول ماه‌محرم و دهه آخر ماه‌صفر هیچ‌گونه فیلم کمـــــدی‌ نبایــــــد در سینماها اکــــــران
شود.

ساناز قنبری
سینما