دانش شهرسازی

آلودگی نوری را مدیریت کنیم

زیرساخت‌های شهری استاندارد، براساس نیازمندی‌های محیطی و به فراخور حال شهروندان طراحی و احداث می‌شوند. محل دقیق پیاده‌روها، مسیرهای مجاری فاضلاب، خیابان‌ها و بزرگراه‌ها و دیگر زیر ساخت‌ها را بر اساس قواعد مطالعات شهری طراحی و احداث می‌کنند. در این شرایط چرا باید چراغ‌های خیابان‌های کم تردد حتی پس از نیمه شب روشن بماند؟

کد خبر: ۱۱۶۴۹۸۹

بیشتر خیابان‌ها یا بیش از حد روشن هستند یا گاهی بدون روشنایی‌اند. این در حالی است که فقط یک سوم تصادف‌های رانندگی در شب، در خیابان‌های تاریک رخ می‌دهد. آلودگی نوری یکی از پیامدهایی است که از روشن ماندن بی‌دلیل برخی از چراغ‌های شهر ایجاد می‌شود. هدررفتن انرژی برق، برجاگذاشتن اثرات روانی بر کیفیت خواب افراد، به تاخیر افتادن رشد محصولات کشاورزی، اختلال در رصد ستاره‌ها و برهم زدن نظم حیات حیوانات و گیاهان از جمله پیامدهای افزایش روزافزون آلودگی نوری در شهرهاست.

راجارام باگاواتولا، عضو ارشد تیم تحقیقاتی پژوهشکده حمل و نقل دانشگاه فناوری ویرجینیا (Virginia Tech) و همکارانش با درنظرگرفتن خطر سلامت عمومی و نیز آسیب حداقلی به محیط‌زیست در تلاشند دریابند، در چه مکان‌هایی نیاز به چراغ‌های بیشتر وجود دارد و در چه مکان‌هایی این نیاز حس نمی‌شود. او می‌گوید: ما به چراغ‌هایی احتیاج داریم که به طور هوشمند کنترل می‌شوند. لامپ‌های ال‌ای‌دی با 50 درصد بازدهی بیشتر نسبت به لامپ‌های سدیمی که عموما مورد استفاده قرار می‌گیرند، حتی از هدر رفت انرژی می‌توانند جلوگیری کنند.

لامپ‌ها به مرور زمان کارایی خود را از دست می‌دهند. بنابراین نورپردازان تلاش می‌کنند از تعداد لامپ‌های غیرضروری بکاهند. شهر کمبریج در ماساچوست و همچنین دانشگاه کالیفرنیا در شهر دیویس آمریکا، مجموعه‌ای از استراتژی‌های نورپردازی سازگار با محیط را با لامپ‌های ال‌ای‌دی اجرا کرده‌اند. در کمبریج هنگام غروب 50 درصد چراغ‌های خیابان‌ها روشن می‌شود و از ساعت 10 شب تا طلوع خورشید (در برخی محله‌ها تا 8 صبح) کل نور خروجی به 30درصد کاهش می‌یابد. در دیویس، حدود 1500لامپ ال‌ای‌دی هوشمند نصب شده که مجهز به سنسور تشخیص است. به طوری که وقتی عابر یا خودرویی از آن مسیر عبور کند، روشن می‌شود. هنگامی که خیابان خالی از عابران است، چراغ‌ها با 10 درصد کل خروجی نور خود کار می‌کنند، اما به محض شناسایی فعالیت خاصی، 80 تا 90 درصد روشن‌تر می‌شوند. طبق گزارش‌های اعلام شده، استفاده از چراغ‌های هوشمند ال‌ای‌دی در این دو شهر موجب کاهش 80 درصدی در مصرف انرژی شده است.

حال سوال اینجاست اگر فناوری‌های نورپردازی هوشمند باعث صرفه‌جویی در مصرف انرژی و کاهش آسیب‌های محیط‌زیستی می‌شود، چرا به طور گسترده استفاده نمی‌شوند؟ یکی از دلایل، احتمالا هزینه بالای کنترل‌کننده‌هایی است که به چیزی مثل گیرنده وای فای (Wi-Fi) وابسته‌اند تا به صورت بی‌سیم، فرمان کم و زیادکردن نور را صادر کنند. در حال حاضر هزینه آنها برای هر چراغ حدود صد دلار است. البته مسلما با عرضه و تقاضای بیشتر، هزینه‌های این فناوری نیز کاهش خواهد یافت. اما دلیل دیگر می‌تواند نبود دانش کافی در مورد زمان و میزان تغییرات نور باشد. سنجش مقدار نور لازم برای حفظ ایمنی و امنیت خیابان‌ها، نیازمند تحقیقات تجربی و میدانی به منظور پیاده‌سازی تجهیزات مورد نیاز است.

محققان در دانشگاه فناوری ویرجینیا، دستورالعمل‌های اولیه را توسعه داده‌اند، اما تحقیقات بیشتر به منظور درک بهتر روابط بین میزان نور متناسب با محیط، ایمنی و تاثیرات محیط‌زیستی همچنان ادامه دارد. دست‌کم می‌توان امیدوار بود فناوری راه خودش را می‌یابد حتی اگر بخواهیم تا ابد مصرف‌کننده باشیم.