اشتغالزایی فراتر از برجام

تابلو فرش مشگین‌شهری در تهران

آستین‌ها را بالا می‌زند و با گوشه دستمال کاغذی عرقی که بر پیشانی‌اش نشسته را پاک می‌کند و شروع می‌کند با شانه فلزی که در دست دارد بر تاروپود دار قالی ضربه می‌زند.

چند ضربه که می‌زند شانه را کنار می‌گذارد و رو به من می‌کند و با لهجه ترکی شروع به سخن گفتن می‌کند: 20 سال پیش که ما شروع به بافتن تابلو فرش در مشگین‌شهر کردیم هیچ‌کس در شهرستانمان تابلو فرش ندیده بود.

یک روز همسرم که اندکی فرشبافی سنتی را از مادرش آموخته بود به من گفت که می‌خواهد بافتن تابلو فرش را یاد بگیرد... .

این شروع داستان خانواده آقای رضازاده است که حالا اتاق 9 متری منزلِ کوچکش در محله خانی‌آبادنو تهران شده کارگاه فرش‌بافی او. اتاقی که دو دار قالی که در آن گذاشته شده رفت‌وآمد را در آن دشوار کرده است. میکائیل رضازاده می‌گوید: آن روزها در بافت فرش و تابلو فرش که حرفه‌ای شدیم با همسرم تصمیم گرفتیم که کارمان را گسترش دهیم. برای گسترش کار، همسرم وظیفه آموزش زن‌های روستاهای اطراف را بر عهده گرفت و من تأمین مواد اولیه را عهده‌دار شدم و اکنون درآمد مناسبی از قالیبافی دارم و آموزش هم می دهم.

اشتغالزایی با بوته‌های سحرآمیز

حسین وصیقی 28 سال سن دارد و تحصیلاتش در زمینه مهندسی کشاورزی بوده. دوره لیسانس گرایش زراعت و اصلاح نباتات و در دوره کارشناسی ارشد گرایش بیوتکنولوژی گیاهی خوانده است.

حسین وصیقی می‌گوید تا تحصیلاتش تمام‌شده وارد بازار کار شده است. آن زمان برای آنها کاشت صیفی‌جات مرسوم بوده. بعد از دو سال کشت خیار و گوجه فرنگی، عدم هماهنگی اقلیم شهرستان رَزَنِ استان همدان با کاشت صیفی‌جات او را به سمت کشت جدید هدایت می‌کند. سرمای شدید زمستان و تابستانی معتدل و کم‌آفتاب در کنار نوسان قیمت‌ها زیان کشت گلخانه‌ای را بالا برده بود و همین اولین راهنمای حسین بوده برای انتخاب کشت جدید.

حسین می‌گوید: اولین کاری که کردم مراجعه به کتاب‌های دانشگاهیم بود. از لا به لای برگه‌های این کتُب کشت میوه و سبزیجاتی که جدول شرایط رشدشان با اقلیم رَزَن همخوانی داشت مثل انواع سبزیجات، گل رز و توت فرنگی را جدا کردم. با معیارهایی همچون بازدهی، هزینه و همخوانی با فصل کشت شروع به حذف گزینه‌ها کردم تا درنهایت به گزینه‌های گل رُز و توت فرنگی رسیدم. سرمایه اولیه بالا و وابسته بودن به صادرات عواملی بود که موجب حذف شدن گل رُز از گزینه‌ها شد و من ماندم و توت فرنگی که هم در بازار ایران قیمت مناسبی داشت و هم ریسک کمتر و اکنون درآمد مطلوبی دارم. تحصیلات حسین در رشته کشاورزی به او کمک کرده تا در نوع کشت هم تغییراتی ایجاد کند. او کشت هیدروپونیک (Hydroponic cultivation) یا بدون خاک را انتخاب کرده که مصرف آب را کاهش و بهره‌وری را افزایش می‌دهد.

پرواز شترمرغ‌ها در تفت

علیرضا دهقانی، معلم بازنشسته تفت یزد، دیگر کارآفرین موفق در عرصه اقتصاد مقاومتی است که یکی از بزرگ‌ترین مراکز پرورش شترمرغ در ایران را دارد که به طور میانگین دارای 150 جوجه مولد شترمرغ است.

علیرضا دهقانی می‌گوید: با نگرانی پنج عدد جوجه شترمرغ را از کرج خریداری کردم. یک سال اول کارم به نحوه پرورش و بررسی روی این پنج شترمرغ گذشت تا زیر و بم کار دستم آمد و خبره کار شدم. در سال 86 تولید گوشت شترمرغ در مزرعه من به پنج تن رسید اما معضلی جدید گریبانم را گرفت. کسی خریدار گوشت شترمرغ نبود. برای جلوگیری از فساد گوشت‌ها بناچار آنها را به کارخانجات تولید سوسیس و کالباس با قیمتی پایین فروختم تا هزینه‌هایم جبران شود.

او می‌گوید: یک جوجه شترمرغ به قیمت 450 هزار تومان خریداری می‌شود و حدود 350 هزار تومان هزینه پرواربندی آن است. طول مدت پرواربندی حدود پنج تا شش ماه است که کمتر با تلفات مواجه می‌شود و هنگام کشتار بسته به میزان گوشت‌دهی شترمرغ بین 40 تا 50 درصد سودآوری دارد.

مسلم
سروندی