باور غلط درباره پروستات/آزمایش خون فقط موقع بیماری؟

به گزارش جام جم، شاید بهتر باشد به بهانه سال نو بیشتر به خودتان برسید و با چکاپ‌های پزشکی جلوی بروز بسیاری از بیماری‌ها را بگیرید یا حداقل با تشخیص بموقع، اقدامات درمانی را در زمان مناسب انجام دهید. با ما همراه باشید تا به مهم‌ترین باورهای غلط درمورد چکاپ‌های پزشکی بپردازیم.

از چربی تا قند خون

افراد بالای 30 سال اگر کلسترول LDL شان کمتر از 130 باشد باید هر پنج سال یک بار و اگر کلسترول LDLشان بین 130 تا 160 (در حد مرزی) باشد باید هر یک تا سه سال یک‌بار آزمایش چربی خون انجام دهند، اما در صورتی که فرد مبتلا به مشکلات قلبی - عروقی بوده و برنامه غذایی ناسالمی هم داشته باشد، باید این آزمایش هر شش ماه یک‌بار انجام شود. بنابراین چربی خون هم بیماری میانسالی نیست و حتی جوان‌ها را می‌تواند درگیر کند؛ درست مثل دیابت. آزمایش‌هایی که برای تشخیص زودرس دیابت نوع 2 لازم است، شامل اندازه‌گیری قندخون پس از هشت ساعت ناشتایی است. میزان طبیعی این آزمایش، کمتر از 110 میلی‌گرم در دسی لیتر است و میزان قند خون طبیعی دو ساعت پس از صرف غذا نیز کمتر از 140 است.

اگر عدد به دست آمده بیشتر از این مقادیر باشد، فرد در آستانه ابتلا به بیماری دیابت قرار دارد و باید تحت نظر یک متخصص غدد قرار بگیرد. البته خانم‌ها هنگام بارداری بویژه هفته 24 تا 28 حاملگی باید چکاپ‌های توصیه شده را جدی بگیرند تا در صورت ابتلا به دیابت بارداری، بلافاصله درمان را شروع کنند. از طرفی همه افراد سالم بالای 45 سال بدون سابقه خانوادگی دیابت لازم است هر شش ماه یک‌بار قند خون شان را اندازه بگیرند و بر خلاف باور عموم این موضوع ربطی به چاقی و لاغری ندارد.

آزمایش خون فقط موقع بیماری؟

افراد بعد از 45 تا 50 سالگی باید سالی یک‌بار آزمایش خون یا همان CBC انجام دهند، اما به منظور تشخیص بسیاری از بیماری‌ها مثل انواع سرطان، کم خونی، مشکلات هورمونی، کمبود ویتامین و ... انجام آزمایش جامع خون و البته ادرار برای همه افراد بالای 30 سال یک تا دو سال یک‌بار توصیه می‌شود. پس اگر فکر می‌کنید حتما باید بیمار شوید تا دکتر برایتان آزمایش خون بنویسد، سخت در اشتباه هستید.

شما می‌توانید در سلامت کامل از پزشک‌تان بخواهید برایتان چکاپ پزشکی سالانه تجویز کند. البته کم نیستند بیماری‌هایی که احتمال بروزشان در سنین میانسالی و سالمندی بیشتر است. به همین دلیل هم انجام آزمایش مدفوع به منظور تشخیص زودهنگام سرطان‌های گوارشی مثل معده و روده به صورت سالانه و تست ورزش و بررسی سلامت قلب و عروق هر دو سال یک‌بار و بعد از 60 سالگی به صورت سالانه توصیه می‌شود.

باور غلط درباره پروستات

سرطان پروستات یکی از سرطان‌های شایع آقایان است که مثل بسیاری از سرطان‌های دیگر علت شناخته‌شده‌ای برای آن وجود ندارد، اما اختلال در عوامل هورمونی مردانه و آنتی‌ژن‌ها، رژیم‌ غذایی نامناسب، عوامل محیطی مانند زندگی در شهرهای بزرگ صنعتی، عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی می‌تواند احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش دهد. بنابراین آقایان باید از سنین 45 تا 50 سالگی سالی یک بار چکاپ شوند. در این بین خیلی‌ها فقط سابقه ژنتیکی پدر را ملاک قرار می‌دهند اما افرادی که پدر و البته عموی آنها به سرطان پروستات مبتلا بوده‌اند، چهار برابر بیشتر از دیگران در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند و بعد از 35 سالگی باید سالی یک‌بار برای چکاپ به ارولوژیست مراجعه کنند.

تست ریه فقط برای آقایان سیگاری؟

متاسفانه در سال‌های اخیر تعداد خانم‌هایی که سیگار و قلیان می‌کشند بشدت افزایش پیدا کرده است. بد نیست بدانید افزایش میزان خلط سینه، خس خس کردن سینه، سرفه‌های طولانی مدت، مشاهده خون در خلط سینه، خستگی مفرط و از دست دادن اشتها می‌تواند نشانه بروز سرطان ریه باشد. پس اگر سیگاری هستید (چه خانم و چه آقا هیچ فرقی نمی‌کند) باید در مصرف آن تجدیدنظر و با بروز این علائم به پزشک مراجعه کنید. اگر هم عین خیالتان نیست و قصد ترک سیگار را ندارید بعد از 40 سالگی و سالی یک‌بار به وسیله یک متخصص ریه معاینه شوید و برای بررسی وضعیت ریه‌ها تست تنفسی انجام دهید.

ماموگرافی فقط برای مجردها نیست

اگرچه سرطان سینه در صورت درمان نشدن بموقع، مشکلات زیادی را برای بیمار و البته خانواده او ایجاد می‏کند، اما در صورت تشخیص زودرس و اقدام سریع تا 90درصد قابل درمان است. فراموش نکنید هر خانمی ریسک احتمال ابتلا به این بیماری را دارد و حتی گاهی آقایان نیز به سرطان سینه مبتلا می‏شوند، اما تعداد آقایان مبتلا به این بیماری تقریبا یک صدم خانم‏هاست.

در بعضی از خانم‏ها عوامل مستعدکننده‏ای وجود دارد که احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش می‏دهد که از بین آنها می‌توان به وجود سابقه سرطان سینه در بستگان بخصوص بستگان درجه اول فرد (مادر، خواهر، دختر)، کم تحرکی و چاقی پس از سن یائسگی، مصرف چربی به مقدار زیاد، افزایش سن، سابقه سرطان سینه و عود مجدد بیماری، یائسگی دیررس (بعد از 55 سالگی)، بچه‏دار نشدن یا حتی تولد اولین فرزند بعد از 30 سالگی اشاره کرد؛ هر چند خانم‌ها نباید منتظر این علائم باشند بلکه از 25 سالگی باید سالی یک‌بار توسط پزشک معاینه شوند و از 35 سالگی به بعد با توصیه پزشک در پنج سال اول یک ماموگرافی و سپس هر دو سال یک بار ماموگرافی مجدد داشته باشند. البته به طور معمول بین 40 تا 50 سالگی باید هر دو سال یک‌بار و از 50 تا 70 سالگی به‌صورت سالانه ماموگرافی سینه انجام شود، اما خانم‌هایی که عوامل مستعدکننده مانند سابقه فامیلی و سرطان سینه در سنین پایین در آنها وجود داشته باشد باید ماموگرافی را تحت‌نظر پزشک از سنین پایین‏تری شروع کنند.

دخترها نیازی به پاپ اسمیر ندارند

پاپ اسمیر آزمایش نمونه‌‌های سلولی برداشته شده از قسمت گردن رحم در خانم هاست. این تست بهترین روش برای شناسایی عوارض پیش سرطانی و مخفی تومورهای کوچکی است که به سرطان گردن رحم منتهی می‌شوند. این در حالی است که اگر سرطان گردن رحم زود شناسایی شود، می‌‌توان آن را درمان کرد. به طور کلی همه خانم‌هایی که ازدواج کرده‌اند باید سالی یک‌بار برای تست پاپ اسمیر به متخصص زنان مراجعه کنند، اما انجام این تست برای دختران مجرد ضرورتی ندارد. البته خانم‌هایی که سه سال مداوم نتیجه آزمایش شان منفی باشد می‌توانند با نظر پزشک خود آن را هر سه سال یک‌بار انجام دهند. در عین حال، افرادی که به زگیل و عفونت مبتلا شده‌اند بیش از دیگران مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند و باید با فاصله زمانی کمتری تست پاپ اسمیر انجام بدهند. در این بین بهترین زمان انجام این تست بعد از اتمام قاعدگی یعنی حدود روز 12 یا 13 سیکل قاعدگی است که ضخامت مخاط دهانه رحم بیشتر و سلول‌های بیشتری در پاپ اسمیر قابل برداشت است.