چطور سوختگی را درمان کنیم

سوختگی‌ها را به سه دسته درجه یک، دو و سه تقسیم می‌کنند. سوختگی درجه یک یا سطحی، خارجی‌ترین لایه پوست را درگیر می‌کند. در این سوختگی تنها لایه بیرونی پوست آسیب می‌بیند. در این حالت پوست گرم، قرمز و دردناک می‌شود،‎ اما تاول ایجاد نمی‌شود.‏ این نوع از سوختگی معمولا پس از یک هفته ترمیم می‌شود و هیچ اثری از آن باقی نمی‌ماند. برای بهبود این نوع سوختگی روی موضع را بین 10 تا 40 دقیقه سرد کنید تا درد ساکت شود. همچنین می‌توانید روی آن صبرزرد یا کمی مرطوب‌کننده بمالید.

سوختگی درجه دو از لایه بیرونی پوست عبور می‌کند، و به لایه داخلی پوست یا دِرم می‌رسد. تاول، تورم، ترشح مایع و درد شدید از مشخصات این سوختگی است. معمولا تاولی که دست نخورده باشد، یک پوشش استریل و ضد آب است. اما زمانی که تاول ترکید، ترشحات خارج می‌شود و خطر عفونت بالا می‌رود. در این نوع سوختگی نیز بهتر است لباس و زینت‌آلات را از محل سوختگی در بیاورید و روی موضع سوختگی را سرد کنید تا درد ساکت شود. همچنین بهتر است یک پماد آنتی‌بیوتیک مانند سیلورسولفادیازین روی موضع بمالید و روی آن را با یک پانسمان استریل و غیرچسبنده بپوشانید.

سوختگی درجه سه، سوختگی شدیدی است که تمام لایه‌های پوست را متلاشی می‌کند و وارد بافت چربی و عضلات زیر آن می‌شود. در این نوع سوختگی مصدوم هیچ دردی احساس نمی‌کند، زیرا پایانه‌های عصبی آسیب دیده یا از بین رفته‌اند. اگر هم دردی باشد به علت بافت‌های مجاور است که سوختگی کمتری دارد. آسیب دستگاه تنفس بر اثر استنشاق گرما یا محصولات محترقه؛ بر اثر سوختن ناشی از شعله در یک محوطه بسته یا بر اثر قرارگرفتن در معرض ‌انفجار رخ می‌دهد. در این حالت معمولا در عرض دو تا 24 ساعت التهاب و تورم رخ می‌دهد که می‌تواند راه‌های هوایی را تنگ کند و گاهی آنها را ببندد که در این صورت هوا به ریه‌ها نمی‌رسد.

تمام آسیب‌های استنشاقی به درمان و مراقبت پزشکی جدی نیاز دارد. در سوختگی درجه3 علاوه بر انجام اقداماتی که به آن اشاره شد، باید‌ اطرافیان شخص آسیب دیده خیلی سریع با اورژانس گرفته یا مصدوم را سریع به
مرکز درمانی برسانند.

لازم به یاد آوری است دو مرحله قطع ارتباط عامل سوختگی یعنی محل سوختگی و همچنین سرد کردن ناحیه سوختگی با آب سرد از جمله اقدامات مشترک مورد نیاز به هنگام مواجهه با تمام سوختگی‌ها قبل از مراجعه به پزشک محسوب می‌شوند. اگر سوختگی در محلی که با‌ لباس پوشیده شده باشد، ابتدا اقدام به بیرون آوردن لباس کنید، ولی نکته بسیار مهم این است در صورتی که سوختگی شدید باشد که پارچه لباس به پوست بدن بچسبد، هرگز با کشیدن پارچه سعی در جدا کردن لباس نکنید بلکه پارچه را دور تا دور سوختگی با قیچی بریده یا با همان لباس، پایین آوردن دما را با آب سرد انجام دهید و سپس به پزشک مراجعه کنید.

پماد ‌و لوسیون‌های مخصوص نیز فقط‌ در سوختگی درجه اول می‌تواند کارساز و مفید واقع شود. در سوختگی‌های درجه2 باید از برداشتن پوسته تاول ترکیده شده خودداری کرد، چرا که با این کار بستر برای ایجاد عفونت و مشکلات جدی بعدی فراهم می‌شود.

به یاد داشته باشید برای خاموش کردن لباس شعله ور نباید از مواد نایلونی یا سایر مواد قابل ا شتعال استفاده کنید. اگر لباس‌های در حال سوختن مصدوم آغشته به بنزین است، نباید سعی کرد با پاشیدن آب روی آن آتش را خاموش کرد، بلکه باید مصدوم (بجز سرش) را در یک پتوی خیس پیچید تا شعله‌های آتش خاموش شود.

دکتر کاوه سالارمند