آداب مصرف داروهایتان را بدانید

آنتی‌بیوتیک‌ها بعد ازعمل جراحی از بروز عفونت پیشگیری می‌کنند. همچنین برای بیماری که شیمی‌درمانی می‌شود، مفید است. بیماری‌های عفونی با آنتی‌بیوتیک‌ها درمان می‌شوند. اگر آنتی‌بیوتیک نباشد، امکان عمل جراحی و شیمی درمانی وجود ندارد. اشکال آنتی‌بیوتیک این است که بعد از تولید، میکروب نسبت به آن مقاوم می‌شود. علت مقاومت میکروبی این است که ما بی‌احتیاطی می‌کنیم، چرا که میکروب‌ها هوشمند هستند وخودشان را مقاوم می‌کنند. توجه داشته باشید نیاز به آنتی‌بیوتیک‌ها همیشگی است، بنابراین باید از آنتی‌بیوتیک‌های موجود محافظت کنیم.

مصرف همزمان چند دارو چه تدابیری می‌طلبد؟

ممکن است یک بیمار به علت داشتن چند بیماری، لازم باشد چند دارو مصرف کند؛ به‌عنوان مثال فرد دیابت دارد، فشارخون و بیماری قلبی دارد و به بیماری عفونی هم مبتلا شده و باید داروی جدیدی هم بخورد. بخصو ص در مورد سالمندان نمی‌شود داروی قبلی را قطع کرد و داروی جدید داد. باید داروی جدیدهم استفاده شود. در چنین شرایطی باید به تداخلات دارویی و مصرف درست دارو دقت کنیم. نقش داروساز در این زمینه بسیار مهم است‌. تنظیم برنامه دارویی چیزی جدا از دستور داروست‌. باید داروساز همه نسخه‌های بیمار را داشته باشد و یک برنامه دقیق دارویی تنظیم کند؛ مثلا دو دارو برای بیمار به فاصله 12ساعت تجویز شده است. داروساز باید هم فاصله 12ساعت و هم فاصله‌ای که تداخل ایجاد می‌کند را محاسبه کند‌. بعضی داروها اثر همدیگر را افزایش می‌دهند و برخی داروها اثر را کاهش می‌دهند. داروساز با تغییر میزان مصرف دارو تداخل را مدیریت می‌کند. گاهی لازم است مصرف دارو تغییر کند. مثلا یک دارو را تزریقی و دیگری را خوراکی استفاده کند. چون تداخل شان در فضای معده اتفاق می‌افتد. نسخه دارو باید نزد داروساز باشد و تداخلات موجود را مدیریت کند.

آیا اگر شیوه مصرف وشکل دارویی متفاوت باشد، ممکن است اثر هم افزایی و کاهنده را با هم داشته باشیم؟

بله‌. دربدن ما برخی داروها همزمان با یک گیرنده فعالیت می‌کنند. یکی فعالیت گیرنده را بلوک می‌کند. داروی دیگر همان گیرنده را فعال می‌کند. اگر این دو را با هم مصر ف کنیم، دو دارو باهم به گیرنده می‌رسند و مشکل ایجاد می‌شود. اینجا مدیریت تداخل دارویی با داروساز است. داروساز می‌تواند دسته دارویی را عوض کند که داروی دوم از گیرنده داروی اول استفاده نکند. یک مشاوره دقیق بین بیمار، داروساز وپزشک باید اتفاق بیفتد تا بتوانند تداخلات رامدیریت کنند.

کسی که داروی تیروئید می‌خورد با تجویز پزشک، آهن و مولتی‌ویتامین هم دارد. آیا با تداخل دارویی روبه‌رو نمی‌شود‌؟

کسی که چند دارو را همزمان مصرف می‌کند باید یک داروساز خانواده برای مشورت کردن داشته باشد. به طور کلی آهن ترکیبات مختلفی دارد و بعضی انواع آن ممکن است در معده، برخی در دوازدهه، روده یا انتهای روده بازشود.

از طرفی آهن ممکن است همراه اسید فولیک یا ترکیبات دیگر باشد. این فرد باید با داروساز مشورت کند. داروی تیروئید داروی حساسی است، چون فعالیت غده تیروئید مهم است و با بسیاری از داروها تداخل می‌کند. باید فاصله زمانی مصرف دو دارو مشخص شود. دارو طوری مصرف شود که وقتی یک دارو از معده خارج شود داروی دیگر وارد معده شود. این فاصله باید رعایت شود. زمان مصر ف دارو را داروساز تعیین کند.

در صورتی که دارو بعد از صبحانه تجویز شده باشد، این فاصله چه میزان باید باشد؟

بلافاصله بعد از صبحانه، زمان مناسبی برای مصرف این داروهاست. اما نباید همزمان با مصرف چای داغ باشد یا بلافاصله بعد از مصرف چای داغ مصرف نشود. در مورد داروهایی که ناشتا باید خورده شود، این طور صحیح است که صبح چیزی نخورید و دارو را میل کنید تا نیم ساعت بعد از خوردن دارو هم صبحانه نخورید. در مورد مصرف دارو یادتان باشد هیچ دارویی را نباید از میزان حداکثر بیشتر مصرف کرد. حتی داروهای بدون نسخه را، چون به کبد وکلیه آسیب می‌زند.

توصیه‌تان به افراد مسن که چند دارو با هم مصرف می‌کنند، چیست؟

استفاده از یک جعبه دارویی بهترین پیشنهاد به این افراد است. داروها را درجعبه دارویی برای آنها بچینیم که دچار اشتباه نشوند.

دکتر نوشین محمدحسینی

داروساز