معجزه واکسیناسیون در قرن 21

از حدود سال 1380/ 2001، تقریبا 20 میلیون کودک که در کشورهای فقیر زندگی می‌کنند،‌ واکسینه شده‌اند. واکسیناسیون فقط از مرگ و میر جلوگیری نمی‌کند، بلکه ثابت شده در کاستن هزینه مراقبت‌های بهداشتی در مناطق مختلف جهان تأثیر بسزایی دارد.

در حال حاضر، یک تیم تحقیقاتی بین‌المللی، تأثیر اقتصادی واکسیناسیون در کشورهای کم درآمد را به طور خاص محاسبه کرده و آن را فوق العاده مقرون به صرفه یافته است. به این صورت که با انجام واکسیناسیون از صرف حدود 350 میلیارد دلار (1365 تریلیارد تومان) برای هزینه‌های درمانی جلوگیری شده است. پژوهشگران برای بهبود دسترسی به واکسن در فقیرترین کشورهای جهان درباره تأثیر مؤسسه واکسن گَوی (Gavi) تحقیق کردند که سازمانی جهانی و دارای هدفی روشن است. مؤسسه واکسن گَوی در سال 1379/ 2000 با سرمایه 750 میلیارد دلار تشکیل و متعهد شد که در مدت پنج سال، از جانب مؤسسه خیریه بیل و ملیندا گِیتس (Bill & Melinda Gates) به کمک بخش خصوصی در تلاشی بی‌سابقه برای بهبود ایمنی کودکان در برابر بیماری‌ها به واکسینه کردن آنها بپردازد و از آن زمان تاکنون مشغول بوده است. این تیم به 73 کشور در جهان توجه کردند که درآمد سرانه ناخالص ملی‌شان در سال 1382/ 2003 کمتر از هزار دلار بود.

پژوهشگران با جمع‌آوری اطلاعات دریافتند که با پوشش دادن سالانه واکسیناسیون، 10 بیماری رایج قابل پیشگیری است. محققان یک مدل ریاضی را برای محاسبه تأثیر اقتصادی این تلاش‌ها در نظر گرفتند. در این مورد، بسیاری از بیماری‌ها مانند سرخک، انواع روتا ویروس، هموفیلوس و آنفلوآنزای نوع B به عنوان بیماری‌هایی که بار مالی زیادی بر جامعه تحمیل می‌کنند، شناخته شدند. این بار مالی قابل سنجش است، بنابراین تیم پژوهشگر هزینه‌های مربوط به بروز هر بیماری را محاسبه کرد (هزینه‌هایی مثل از دست دادن یا کاهش بهره‌وری ناشی از مرگ یا ناتوانی، هزینه‌های درمان، هزینه حمل‌ونقل و...) و در این پژوهش به این نتیجه رسیدند که چند مورد بیماری نیز به واسطه واکسیناسیون برای همیشه از بین رفته‌اند. این نتایج بسیار چشمگیر بود.

محققان در بررسی‌های خود، یکی از ده‌ها نتیجه مثبت واکسیناسیون را این‌گونه ارزیابی کردند که هر یک از کشورهای مورد مطالعه‌شان که تحت حمایت مؤسسه واکسن گَوی هستند، می‌توانند انتظار داشته باشند که به طور میانگین سالانه حدود پنج میلیون دلار (5/19 میلیارد تومان) از هزینه‌های درمان‌شان کاسته شود.

این نتیجه‌ای معنادار است. در جامعه‌ای کودکان کمتر می‌میرند که بسیاری از بیماری‌ها با واکسیناسیون قابل پیشگیری و درمان است و نتیجه آن در طولانی مدت، سلامت و نیروی کار مولدتر است. به این ترتیب لازم نخواهد بود که مردم صرفه‌جویی پیچیده‌ای در مدیریت زندگی انجام دهند و پس‌انداز خود را صرف هزینه‌های درمان یک بیماری ویرانگر کنند.

تا سال 1379/ 2020 واکسن‌هایی که برای 10 بیماری رایج ساخته شده‌اند، جان 20 میلیون نفر انسان را نجات خواهند داد و از حدود 500 میلیون مورد بیماری و 9 میلیون مورد ناتوانی طولانی مدت پیشگیری خواهند کرد.

ساچیکو اُزاوا پژوهشگر و سرپرست دانشگاه کارولینای شمالی می‌گوید: بررسی ما از ارزش اجتماعی و اقتصادی وسیع واکسن‌ها، نشان‌دهنده دستاوردهای قابل توجهی در ارتباط با واکسیناسیون است. محققان حتی در این مطالعه دریافتند سودی که واکسیناسیون تا سال 1399/ 2020 برایشان به ارمغان خواهد آورد، حدود 820 میلیارد دلار (تقریبا 3198 تریلیارد تومان) خواهد بود.

تیم پژوهشگر تأکید می‌کند، نتایج جدید بوضوح نشان می‌دهد، واکسن‌ها نه‌تنها زندگی انسان‌ها را نجات می‌دهند، بلکه سرمایه‌گذاری ارزشمند اقتصادی با مزایای فراوان برای کشورهای فقیر جهان هستند.

مترجم: صدیقه سخندان فداکار