لغو برجام به جای لغو تحریم ها؟!

به گزارش جام جم آنلاین از میزان، هنگامی که برخی در داخل نسبت به توافق هسته ای انتقاد داشتند و این انتقاد را معطوف به آینده می کردند که سرنوشت برجام چه خواهد شد، برخی دیگر اعتقاد داشتند که در توافق هسته ای ضمانت های لازم اخذ شده است و جای هیچ نگرانی نیست.

اما مرور زمان، ابعاد دیگری از توافق هسته ای را آشکار کرد که نشان می داد و ثابت می کرد که نمی توان بر روی تعهدات طرف مقابل و در واقع آمریکا حساب کرد.

منتقدین توافق هسته ای بر این نکته تأکید داشتند که آمریکا غیر قابل اعتماد است و نمی توان به آن اطمینان کرد که بر سر توافق هسته ای باقی خواهد ماند، حتی اگر بر فرض هم در دولت کنونی باقی بماند، هیچ تضمینی وجود ندارد که دولت بعدی زیر برجام نزند و آن را لغو نکند. از زمان دولت اوباما هم چند هفته بیشتر باقی نمانده است.

این استدلال از آنجا نشأت می گیرد که سابقه بد رژیم آمریکا در بدعهدی در دنیا به اثبات رسیده است، حتی بر سر موضوعاتی با ایران، این غیر قابل اعتماد بودن را ثابت کرده بود.

اوباما در حال رفتن از کاخ سفید است، دوران ریاست دموکرات ها بر کاخ سفید پایان یافته و جمهوری خواهان با پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، قوه مجریه را هم در دست خواهند گرفت.

از زمانی که دونالد ترامپ در تبلیغات انتخاباتی ظاهر شد، یکی از سیاست های او که همواره به آن می پرداخت، توافق هسته ای با ایران بود.

رئیس جمهور منتخب آمریکا در شدیدترین موضعی که علیه برجام گرفت اعلام کرد اگر رئیس جمهور شود آن را پاره می کند، البته این گستاخی بی پاسخ نماند و رهبر معظم انقلاب اسلامی فرمودند که اگر برجام را پاره کنید ما هم آن را آتش می زنیم.

اکنون که ترامپ روز به روز به کاخ سفید نزدیکتر می شود، اندکی چرخش در سیاست او نسبت به برجام دیده می شود، اما همین اندازه هم غیر قابل پذیرش است.

دستیار ارشد او گفته است که در زمان ریاست جمهوری ترامپ، توافق هسته ای با اصلاحاتی همراه خواهد شد، این اصلاحات قطعاً به سود آمریکا انجام می شود تا در آن هر چه بیشتر منافع این کشور تأمین شود.

گرچه در این میان کشورهای اروپایی خود را مخالف لغو برجام از سوی آمریکا نشان داده اند، اما به خاطر وابستگی های شدیدی که آنها از لحاظ بانکی و سیاسی به آمریکا دارند، نمی توانند مستقل تصمیم بگیرند، ضمن این که انگلیس همواره یکی از کشورهای همپیمان آمریکا بوده است و برای اوفرقی نمی کند که ترامپ جمهوری خواه رئیس جمهور باشد یا هیلاری دموکرات، منافع این دو کشور از هر نظر یکی است.

هم اکنون هم، شرکت ها و بانک های غربی و اروپایی با جمهوری اسلامی ایران مراودات اقتصادی برقرار نکرده اند، از بیم این که آمریکا آنها را جریمه نکند، این روند در زمان ترامپ هم ادامه خواهد یافت و حتی تشدید خواهد شد. اکنون قراردادی که گفته می شود با بوئینگ و ایرباس بسته شده، بلاتکلیف باقی مانده تا ریاست جمهوری ترامپ آغاز شود و او در باره فروش هواپیمای مسافربری به ایران تصمیم بگیرد.

رئیس گروه اتحاد علیه ایران هسته ای هم به شرکت‌های غربی درباره احتمال تغییر در برجام هشدار داده است.

دیوید ایبسن به بانکها و شرکت‌های اروپایی که یک هفته پیش در یک مجمع بحث و تبادل نظر درباره همکاری با ایران شرکت کرده بودند هشدار داد که مراقب خطرهای جدی ابهامات و قطعی نبودن مقرراتی که با سرکار آمدن دولت دونالد ترامپ ممکن است بر تصمیمات آنها اثر بگذارد، باشند.

این گروه هشدار خود را با چاپ یک آگهی یک صفحه‌ای نسخه اروپایی روزنامه وال استریت جورنال منعکس کرد.

گروه اتحاد علیه ایران هسته ای در بخشی از آگهی در هشدار به شرکت‌های اروپایی، خطر لغو برجام را نیز مطرح کرده است.

ادامه این روند به تحلیل رادیو فرانسه می رسد که ضمن بررسی موضع منفی ترامپ علیه برجام گزارش کرده است، برجام تعهد بین‌المللی نیست و از سوی پارلمان‌های 5+1 تصویب نشده است.

همه اینها زمینه سازی برای لغو برجام به جای لغو تحریم ها است.

ترامپ قصد دارد تا برجام را با دیگر اعضای 1+5 به بحث بگذارد و آنها را راضی به تغییراتی در آن کند، نکته ای که ولید فارس مشاور دونالد ترامپ در سیاست خارجی، هفته پیش در گفت‌وگو با شبکه بی‌بی‌سی به آن اشاره کرد و گفت:پاره کردن شاید واژه خیلی تندی باشد، اما او توافقی را که قبلاً صورت گرفته برمی‌دارد و با اروپاییان و طرف‌های تماس، بازبینی می‌کند.

رادیو فرانسه با طرح این سوال که آیا دونالد ترامپ به طور قانونی می‌تواند از توافق اتمی وین خارج شود؟ می‌نویسد: توافق هسته‌ای وین (برجام) یک پیمان بین‌المللی محسوب نمی‌شود. این توافق هیچگاه به طور رسمی امضا نشده و توسط پارلمان کشورهای 5+1، از جمله کنگره آمریکا تصویب نشده است. هرچند برجام یک توافق‌نامه چندجانبه است که به تصویب شورای امنیت سازمان ملل رسیده است، اما نباید فراموش کرد که قطعنامه شماره 2231 شورای امنیت در این‌باره، در صورت عدم رعایت شرایط مندرج در آن از سوی کشورهای عضو، هیچگونه مجازاتی برای کشورهای نقض‌کننده قطعنامه، به استثنای ایران پیش‌بینی نکرده است.

با ملاحظه تحلیل ها و واکنش هایی که به برجام می شود، نشان می دهد که زمینه لغو یا تغییرات در آن در حال شکل گیری است.

آمریکا برجام را اجرا نمی کند، ایران به آن پایبند است، با این شرایط آمریکایی ها در صدد هستند تا در توافق هسته ای تغییرات ایجاد کنند.