جزیره‌هایی برای دوست داشتن

جزیره‌های ایرانی خلیج‌فارس از تمدن و فرهنگ دیرپایی برخوردارند که متاسفانه در این سال‌ها در فیلم‌های سینمایی و تلویزیونی آن‌طور که باید و شاید به آن پرداخته نشده است.کیش، قشم، لاوان، خارک و ابوموسی و تنب‌های کوچک و بزرگ جزایری هستند که هر کدام با توجه به طبیعت بی‌نظیر و نوع زیست مردمانشان می‌توانند سوژه‌های خوبی برای فیلمسازی باشند. البته در سال‌های گذشته چند فیلم سینمایی و سریال ساخته شده که صرفا جغرافیای داستان در جزیره‌هایی همچون کیش و قشم بوده و چندان به زندگی افراد بومی پرداخته نشده است. در میان ادبیات مکتوب هم این بی‌توجهی وجود دارد تا جایی که زنده‌یاد جلال‌آل احمد در سفرنامه‌ای در سال 39 به جزیره خارک کتابی می‌نویسد به نام «جزیره خارک دُر یتیم خلیج‌فارس» که می‌تواند قدمت این بی‌توجهی را در هنر و ادبیات و حتی مسائل اجتماعی و سیاسی ایران نشان دهد.

کارگردان مهربان و هتلی در پیاده‌رو

بهمن زرین‌پور (1395 ـ 1320) با چند مجموعه تلویزیونی نامش در حافظه مردم ایران ماندگار شده است. مجموعه عطر گل یاس(1369)، آوای فاخته (1373) و هتل پیاده‌رو (1378) سریال‌هایی هستند که زرین‌پور کارگردانی کرده و انصافا هر سه آثاری ماندگار هستند.

هتل پیاده‌رو از جمله سریال‌هایی است که به‌طور مستقیم به جزیره کیش می‌پردازد. داستان درباره مهمانخانه‌ای ساده و باصفاست که همه مسافران دوست دارند در آن اقامت کنند و این برای صاحب هتلی لوکس در کنار این مهمانخانه قابل تحمل نیست و او دست به هر کاری می‌زند تا مهمانخانه را از سر راه بردارد. در این مجموعه بازیگرانی همچون مینا جعفر‌زاده همسر زرین‌پور، اکبر عبدی، علیرضا خمسه و محمود پاک‌نیت حضور دارند.

از نکات مهم این مجموعه شاید این نکته است که به دلیل نداشتن تجربه‌های قبلی عموما روی جنبه‌های توریستی و مدرن کیش تاکید شده و چندان به اهالی بومی آن نمی‌پردازد. البته این نکته در آن سال‌ها کاملا طبیعی است، چرا که دهه 70 دهه رشد مناطق آزاد تجاری و اقتصادی است و کیش همیشه به عنوان اولین و مهم ترین منطقه آزاد کشور شناخته می‌شود. اما در یک نگاه کلی هتل پیاده‌رو اثری صمیمانه است که هنوز هم خاطره‌انگیز می‌نماید و تکیه‌کلام خاله‌جان اکبر عبدی خطاب به مینا جعفرزاده با گذشت سال‌ها در ذهن‌ها ماندگار است.

موج و صخره

موج و صخره سریال نوروزی عید سال 90 به کارگردانی مجید صالحی از آن نوع آثاری است که در ادامه کارهای کمدی تلویزیون ساخته شده و البته این بار این کمدی در جزیره زیبای کیش اتفاق می‌افتد. مجید صالحی، بازیگر طنز تلویزیون و سینما با این کار رسما وارد حیطه ساخت سریال می‌شود. کاری که بعدها ادامه پیدا نمی‌کند و گویی صالحی بازیگری را ترجیح داده است.

داستان

صدف و چاووش زوج جوانی هستند که با وجود مخالفت عموی صدف که قیم اوست و با مشکلات زیاد با هم ازدواج می‌کنند و تصمیم می‌گیرند ماه عسل به کیش بروند، اما از هواپیما جا مانده و هنگام سفر با قطار هم کیف چاووش به سرقت می‌رود، بنابر‌این مدرکی برای اثبات زن و شوهر بودن ندارند و مجبورند جدا از هم اقامت کنند‌. در این میان تلاش‌های چاووش برای حل مشکل او را ناخواسته وارد جریانی می‌کند که ظن خیانت او به‌وجود می‌آید و در نهایت همه چیز با روشن شدن حقیقت بخوبی و خوشی پایان می‌یابد.

موج و صخره چند داستان فرعی مانند داستان پری و علاقه‌اش برای ازدواج یا علی صادقی و رویای خارج رفتن دارد که در کنار قصه اصلی پیش می‌رود. داستان اصلی برای 15 قسمت توسط امیر عباس پیام طراحی شده که در بازپخش به 21 قسمت تبدیل شده و البته یک فیلم سینمایی مستقل هم از آن تولید و از تلویزیون پخش شده است.

گروه بازیگران

بازیگران موج و صخره ترکیبی از بازیگران خوب کمدی سینما و تلویزیون هستند. رضا ناجی، الهام حمیدی، زیبا بروفه، امیر نوری و علی صادقی بازیگران اصلی این مجموعه هستند که در این مجموعه از همان تکنیک‌های آشنای بازیگری خود بهره می‌برند. رضا ناجی با لهجه زیبا و منحصر به فرد ترکی خود بشدت جذاب و دوست‌داشتنی است و در این مجموعه هم شیرینی خاص خود را دارد. الهام حمیدی در معدود آثار کمدی خود بازی روانی دارد و البته زیبا بروفه که قبلا در آخرین مجرد مقابل مجید صالحی قرار گرفته در اینجا هم ترکیب جالبی با او دارد.سه ضلعی مجید صالحی، علی صادقی و امیر نوری هم در تمام این سال‌ها مردم را خندانده‌اند و مسلما اگر این ترکیب با فیلمنامه و کارگردانی خوب همراه باشد، حاصل دیدنی خواهد شد.

ـ موسیقی سریال موج و صخره براساس همان تم‌های آشنای جنوب و جزیره کیش طراحی شده و از این لحاظ شاید عدم پرداخت به فرهنگ بومی جزیره را جبران کرده است. نکته‌ای که درباره هتل پیاده‌رو و اساسا بسیاری از آثار سینما و تلویزیون می‌توان به عنوان اشکال اساسی از آن نام برد و همان‌طور که پیشتر اشاره شد نپرداختن به زندگی مردم بومی و صرفا توجه به جنبه‌های توریستی کیش و جزیره‌های مشابه است.

خلیج‌فارس برای ما ایرانی‌ها شبیه عزیزترین عضو خانواده‌مان است. خلیجی که عده‌ای در جهان سعی دارند اسم جعلی آن را در جهان ترویج کنند، اما به قدری اسناد و مدارک تاریخی واضح در این باره وجود دارد که جامعه جهانی هرگز نمی‌تواند پسوند فارس را از روی این خلیج بر دارد. جزیره‌های خلیج فارس سرمایه‌های بی‌بدیلی در دل دریا هستند که نیاز به توجه جدی به لحاظ فرهنگی دارند. نیازی که سال‌ها پیش تلویزیون با هوشمندی آن را در‌می‌یابد و مرکزی جدای از استان برای آن تاسیس می‌کند، اما به جرات می‌توان گفت این جزایر هنوز تشنه ارتباطات فرهنگی با تمام ایران هستند. جزایری که تابش نور خورشید بر آب‌های خلیج تا ابد فارس مناظری فراموش نشدنی در آنها به وجود می‌آورد.جزایری با فرهنگ و تمدن کهن ایرانی.

صالحی؛ بازیگر و کارگردان کم‌حاشیه

مجید صالحی، بازیگر و کارگردان طنز تلویزیون و سینما از اواخر دهه 70 و پس از گذراندن کلاس‌های استاد سمندریان وارد عرصه حرفه‌ای می‌شود و از آن پس در بسیاری از سریال‌ها و فیلم‌های تلویزیونی حضوری موفق دارد. مجردها، شاخه گلی برای عروس و خوابگاه دختران در سینما و سریال‌هایی مانند مدینه، سه دونگ سه دونگ، ترش و شیرین و خوش رکاب ازجمله کارهای شاخص اوست. صالحی در یکی دو سال گذشته به شکلی عامدانه وارد کارهای جدی شده و گویی می‌خواهد در مورد کاراکتر بازیگریش ساختارشکنی کند. مدینه نمونه خوبی از این تغییر رویه است که مجید صالحی در آن نقش جوانی معتاد و البته تلخ را بازی می‌کند. او بی‌شک در کارهای کمدی توانایی فراوانی دارد و بارها این نکته را ثابت کرده است. جایگاه مجید صالحی محصول تلویزیون است و بهترین کارهایش را برای آن انجام داده و در سینما هرگز به توفیقات تلویزیون نرسیده است.

موج و صخره تجربه مهمی برای صالحی در حوزه سریال‌سازی است. نکته مهم در این سریال تجربه‌ای است که او در باره حفظ انسجام و یکدستی آثارش می‌کند به گونه‌ای که هر جا کمدی بر اساس موقعیت و روابط انسانی طراحی می‌شود با استقبال رو‌به‌رو ‌شده و در جاهایی که شوخی‌ها کلامی می‌شود انسجام اثر آسیب می‌بیند. صالحی در تمام این سال‌ها بازیگر کم‌حاشیه و با‌اخلاقی بوده و حضوری مستمر و جدی در بازیگری و حتی کارگردانی داشته است.

مجتبی نوایی