بایدها و نبایدهای دوران بارداری

متخصصان معتقدند مادران باید با ترس‌ها و ناخواسته‌هایشان کناربیایند و اتفاقا برای پیشگیری از آسیب‌های احتمالی به خود و نوزادشان حتما اصول دوران بارداری را رعایت کنند.

ضرورت مصرف اسید فولیک

متخصصان توصیه می‌کنند تمام زنانی که در سن باروری قرار دارند حتما باید روزانه 400 میکروگرم اسیدفولیک مصرف کنند. دکتر آمنه لاهوتی اشکوری، متخصص زنان و نازایی درباره اهمیت مصرف اسید فولیک به جام‌جم می‌گوید: کمبود اسید فولیک باعث ناهنجاری 75 درصدی سیستم عصبی جنین می‌شود. خانم‌های ایرانی باید روزانه یک میلی‌گرم اسید فولیک مصرف کنند.

وی امتناع از مصرف فست‌فودها، غذاهای بی‌کیفیت و غیربهداشتی را ضروری می‌داند و می‌گوید: تغذیه مناسب برای دوران بارداری بسیار مهم است، چراکه مانع چاقی مادر، سقط و ناباروری می‌شود.

گرسنگی خطرناک است

حالت تهوع در ماه‌های اول بارداری باعث می‌شود بسیاری از مادران میانه خوبی با غذا نداشته باشند. دکتر لاهوتی در این باره می‌گوید: مادران به هیچ عنوان نباید گرسنه بمانند و این بسیار خطرناک است. در زمان گرسنگی، بدن ابتدا قند و سپس چربی را می‌سوزاند. بعد از این مرحله ماده‌ای به نام کتون آزاد می‌شود که این ماده برای جنین خطرناک است.

باورهای غلط درباره نمک و کالری

فشار خون پایین، ضعف، بی‌حالی و خستگی از مهم‌ترین شکایت‌های مادران بخصوص در ماه‌های اول است. دکتر لاهوتی بخشی از این وضعیت را ناشی از شل شدن عضلات رحم و آزادسازی پروژسترون برای پیشگیری از سقط می‌داند و می‌گوید: احساس خستگی و ضعف در 14 تا 16 هفته اول بارداری طبیعی است. در این دوران حتی افراد با فشار خون بالا دچار افت فشار می‌شوند که این مسأله طبیعی است. فشار خون 8 تا 10 برای مادران نرمال است و مشکلی ایجاد نمی‌کند. مصرف زیاد مایعات و خوردن غذای خوش نمک می‌تواند در بهبود حالشان موثر باشد. تداوم شکایت‌ها می‌تواند متاثر ازعوامل دیگری همچون کم‌کاری تیروئید باشد که باید بررسی شود.

وی ادامه می‌دهد: بسیاری از مادران نگران ابتلا به فشار خون بالا بر اثر مصرف نمک هستند. فشار خون خطرناک در این دوران مربوط به مسمومیت بارداری است که با نمک ارتباط ندارد. امتناع از مصرف نمک یک باور غلط است.

دکتر لاهوتی، سرم درمانی را راهکار مناسبی برای افت فشار نمی‌داند و می‌گوید: مصرف زیاد مایعات، آجیل‌های طبع گرم و مقداری شور حتما باید در برنامه غذایی این افراد باشد.

این فوق‌تخصص زنان و نازایی با اشاره به باورهای غلط درباره میزان کالری مصرفی زنان باردار می‌گوید: اضافه وزن مجاز این دوران هفت تا 12 کیلو است؛ اما برای افراد چاق هفت تا هشت کیلو است. گاهی به مادران به اشتباه توصیه می‌شود چون شما دو نفرید، پس باید به اندازه دو نفر غذا بخورید! کالری اضافه برای مادری با وزن نرمال، روزانه 300 کالری است. اجرای این باور غلط می‌تواند باعث چاقی، فشار خون و حتی دیابت شود که خطرناک است.

وی تأکید می‌کند: اگر مادری اضافه وزن دارد نباید رژیم بگیرد، بلکه با کنترل مصرف شیرینی و کربوهیدرات‌های ساده بخصوص برنج از وزن خود مراقبت کند و از مواد پروتئینی و فیبردار بیشتر استفاده کند.

تولد بچه‌های بیقرار توسط مادران پراسترس

استرس برای هر سن و گروهی مضر است بویژه برای مادر بارداری که مراقب آرامش خود نباشد. اگر تلاشی در این زمینه صورت نگیرد، والدین آن جنین نباید انتظار کودکی آرام داشته باشند. هر چند این ناآرامی به گفته دکتر لاهوتی با بیش‌فعالی متفاوت است. در هر حال استرس بر سیستم عصبی جنین تاثیرات منفی می‌گذارد، به همین دلیل به بارداران توصیه می‌شود با استراحت کافی و انجام ورزش‌هایی همچون شنا، پیاده‌روی، تفریح‌های بی‌خطر و یوگا آرامش خود را تقویت کنند.

این فوق‌تخصص زنان و نازایی درباره رنگ کردن مو و کاشت ناخن می‌گوید: با توجه به احتمال جذب ماده شیمیایی از طریق پوست و انتقال آن به جنین، بهتر است در دوران بارداری این کارها انجام نشود.

مراقبت‌های مادران با بیماری‌های خاص

دکتر صفیه عشوری مقدم، متخصص زنان در گفت‌وگوبا جام‌جم درباره مراقبت‌های ویژه مادران مبتلا به بیماری خاص در دوران بارداری تأکید می‌کند: کلیه مادران باردار باید همه مراقبت‌ها را به صورت منظم، دقیق و برنامه‌ریزی شده انجام بدهند و هیچ گونه استثنایی هم وجود ندارد.

وی ادامه می‌دهد: کلیه مادران باید تا هفته 28 ماهی یکبار، تا 36 دو هفته یکبار و نهایتا هفته‌ای یکبار باید به پزشک مراجعه کنند، اما فاصله این مراجعات در صورت ابتلای مادر به بیماری خاصی همچون فشار خون، دیابت، مشکلات تیروئیدی، ریوی، کلیوی و قلبی، حتما باید کوتاه‌تر باشد و فرد علاوه بر متخصص زنان باید تحت نظر متخصص مرتبط با بیماری‌اش نیز باشد.

مسمومیت بارداری

ابتلا به مسمومیت حاملگی از دغدغه‌های جدی برخی زنان باردار است. با آن که علت یا علل مسمومیت حاملگی هنوز ناشناخته است، اما دکتر عشوری‌مقدم معتقد است همکاری منظم و دقیق پزشک و مادر در اجرای برنامه‌های مراقبت، مانع بروز این اختلال می‌شود. وی دلیل مسمومیت حاملگی را اختلال در فشار خون و دفع پروتئین عنوان می‌کند و می‌گوید: این نوع مسمومیت، کارکرد کلیه و دستگاه عصبی را مختل می‌کند که بسیار خطرناک است.

این متخصص زنان سردرد، اختلال دید و درد ناحیه سردل را از علائم ظاهری این مسمومیت عنوان می‌کند و می‌گوید: بسیار مهم است که مادران حتی در صورت خوب بودن حالشان، طبق زمان تعیین شده به پزشک مراجعه کنند و نسبت به آن سهل‌انگاری نکنند. البته هر سردرد یا اختلال دیدی نشانه مسمومیت نیست. شایع‌ترین زمان بروز این اختلال سه ماه آخر بارداری است و در ماه‌های اول انتظار چنین چیزی نداریم.

سهیلا فلاحی