انیمیشنی از دیار روس‌ها

ماجراهای این سریال که اولین‌بار در ژانویه 2009 پخش شد براساس داستان‌های فولکلور شفاهی کودکانه روسی با همین نام ساخته شده است. این داستان‌ها درباره دختر کوچک و شیطانی به نام ماشاست که بر‌حسب اتفاق با یک خرس قهوه‌ای که قبلا در سیرک کار می‌کرده دوست می‌شود.خرس رفتاری پدرانه دارد و همیشه سعی می‌کند ماشا را از خطر دور نگه دارد. گروه مخاطب این سریال گروه سنی 3 تا 9 سال هستند. تاکنون این سریال در بیش از صد کشور دنیا از شبکه‌های تلویزیونی پخش شده و به بیش از 25 زبان دوبله شده است. این سریال در دو فصل و 56 قسمت 6 دقیقه‌ای ساخته شده است. سه اپیزود اول فصل سوم ساخته و پخش شده و 23 قسمت بعدی در حال ساخت است.

این سریال یکی از پر‌بیننده‌ترین برنامه‌های وب نیز هست به طوری که تعدادی از اپیزود‌های این سریال رکورددار پر‌بیننده‌ترین ویدئوهای یوتیوب را به خود اختصاص داده‌ و در میان آنها اپیزود «دستور تهیه فاجعه» با بیش از 38.1 میلیارد بیننده در صدر فهرست پر‌بیننده‌ترین ویدئو‌های یوتیوب قرار دارد.

یک داستان قدیمی

خط سیر داستانی این سریال از این قرار است که ماشا یک دختر‌بچه روسی است که در خانه‌اش درجنگل با خوک، بز و سگ خود زندگی می‌کند و همه آنها به‌دلیل شیطنت‌های زیاد ماشا از او می‌ترسند و از دست او قایم می‌شوند. روزی ماشا به دنبال یک پروانه می‌رود و اتفاقی وارد خانه خرس بزرگی می‌شود که به ماهیگیری رفته است. ماشا در آنجا مشغول بازی می‌شود و در نبود خرس حسابی خانه‌اش را به هم می‌ریزد. وقتی خرس برمی‌گردد با یک فاجعه روبه‌رو می‌شود و سعی می‌کند از دست ماشا خلاص شود، اما در نهایت آنها با هم دوست می‌شوند و ماجراهای جدیدی را تجربه می‌کنند. در تمام قسمت‌های این سریال ماشا به صورت یک دختر کوچولوی باهوش مهربان و بیش‌فعال تصویر شده که دنیای اطرافش را در وضعیت‌های عجیب و سرگرم‌کننده‌ای کشف می‌کند ودر آن شرایط گاهی اعتماد به نفس نشان می‌دهد یا ناآرامی کرده و در همان حال خرس به او کمک می‌کند و اغلب مواقع قربانی ناخواسته عواقب شیطنت‌های ماشا می‌شود. در این سریال شخصیت‌های فرعی دیگری هم هستند که در بعضی ماجرا‌ها حضور دارند؛ ازجمله خواهر ماشا، داشا، پنگوئن کوچولویی که فکر می‌کند خرس مادرش است، یک توله پاندا که پسر‌عموی خرس است، دو گرگ که در یک ماشین قدیمی زندگی می‌کنند و یک ببر که همکار سابق خرس در سیرک بوده است.

مراحل تولید

تولید این سریال از سال 2008 آغاز شد. برای تولید این سریال به‌طور متوسط 50 نفر در استودیو کار می‌کردند و در کل به مدت چهار تا پنج ماه زمان لازم بود تا یک اپیزود به مرحله فیلم برسد، ولی چون تیم تولید همزمان روی چهار اپیزود کار می‌کردند متوسط زمان تولید هر اپیزود حدودا شش هفته بود. اولگ کوزوکوف، نویسنده تمام قسمت‌های سریال بوده است. مرحله بعد مطابق با فیلمنامه استوری بورد زده می‌شدکه به‌طور معمول شامل حداقل 2000 اسلاید بود. بعد از این‌که تیم تولید طرح هر قسمت را نهایی می‌کرد کار انیماتیک دو‌بعدی آغاز می‌شد در این مرحله انیماتورها مدت زمان هر صحنه را در هر اپیزود و این‌که شخصیت‌ها چگونه در آن قرار بگیرند و باهم تعامل داشته باشند را مشخص می‌کردند. بعد از اتمام این مرحله آن اپیزود را برای دوبله می‌فرستادند. در این کار ماشا خواهرش و بابا‌برفی تنها شخصیت‌هایی هستند که حرف می‌زنند و بقیه شخصیت‌ها با حرکات پانتومیم‌وار و اصوات بدون‌کلام با همدیگر ارتباط برقرار می‌کنند. مرحله دوبله باید قبل از انیمیشن سه‌بعدی باشد تا انیماتور‌ها بتوانند درک درستی از صدای شخصیت‌ها و این‌که با چه آهنگ و احساسی همراه باشند، پیدا کنند تا بتوانند لیپ سینک و میمیک شخصیت‌ها را طوری درست کنند که واقعی به نظر برسد. انیماتور‌های سه‌بعدی تمام حرکاتی را که در صحنه‌ها اتفاق می‌افتد ـ مثل باز شدن در یا برداشتن کتاب از کتابخانه را با مهارت کنترل می‌کنند و به شخصیت‌ها جان می‌دهند و آنها را مشابه عروسک‌گردان‌ها کنترل می‌کنند. در مرحله بعد که رندر رینگ است تمام مراحل ذکر شده در کنار هم قرار داده می‌شود. رندرها مدل‌های سه‌بعدی خاکستری را رنگ‌آمیزی می‌کنند و جزئیاتی مثل پشم‌ مو و... را اضافه می‌کنند. علاوه‌بر این نور و هوای صحنه‌ها را مطابق با فیلمنامه تنظیم می‌کنند. مرحله نهایی کامپوزیت است که در آن تمام صحنه‌ها بازنگری می‌شود، شدت رنگ‌ها چک می‌شود و لبه‌های مدل‌های سه‌بعدی را نرم‌تر می‌کنند و نسخه نهایی رابرای تائید پیش کارگردان و نویسنده می‌فرستند. در واقع کیفیت بالای کار سرعت تولید را کند کرده بود که در کار تلویزیونی معمول نیست. ساخت تصاویر سه‌بعدی که حرکات روانی داشته باشد و آن‌قدر واضح باشند که بیننده بتواند دندان‌های ماشا را بشمارد هزینه بالایی در بر‌داشت و در‌واقع قیمت هر اپیزود 6 دقیقه‌ای چیزی بالغ بر 250 هزار دلار شده است.

افتخارات و جوایز این سریال

این سریال در ژانویه 2015 در فهرست «کارهای تلویزیونی که کلاسیک می‌شوند» مجله انیمیشن مگزین قرار گرفته است.

فوریه 2015 برنده جایزه کیدز اسکرین به دلیل بهترین انیمیشن خلاقانه شد.

اکتبر 2015 مجله کیدز اسکرین انیما انیمیشن استودیو را یکی از 50 شرکت پیشرو برتر در دنیای انیمیشن و یکی از ده کمپانی برتر تولید‌کننده سال اعلام کرد.

به گفته آسوشیتد‌پرس، شخصیت ماشا با لباس محلی و رو‌سری یک شخصیت مشهور در کشور‌های اسلامی بویژه اندونزی شده است. دیمیتری لاویکو مدیر اجرایی این پروژه می‌گوید: «از آنجا که این کشور مسلمان هستند این خوش شانسی ما بود که شخصیت ماشا روسری دارد و پاهایش هم پوشیده است.»

او همچنین می‌گوید: «در واقع این اولین بار بود که یک سریال انیمیشن روسی به چنین سطح حرفه‌ای و بین‌المللی رسیده است. دریافت جایزه کیدز اسکرین که به نوعی یک اسکار کودکان در عرصه تلویزیون محسوب می‌شود به ما می‌گوید که انیمیشن روسیه وارد سطح جدیدی شده است.»

از نظر لاویکو رمز موفقیت این سریال، تلاش بی وقفه تیم تولید برای ساخت کاری مطابق با ذائقه بین‌المللی بود که در آن بیشتر فرم کمدی بزن بکوب و شاد سیرک با دیالوگ کم باشد که مخاطبان بقیه کشورها حتی بدون دوبله هم بتوانند آن را درک کنند. ماشا و خرس در حال حاضر به یک برند شناخته شده تبدیل شده است که انواع محصولات تجاری مثل اسباب بازی، لباس، وسایل غذاخوری و لوازم التحریر، ویدئو گیم و بازی موبایل مخصوص خودش را دارد و سالانه فروش حق استفاده از این شخصیت‌ها بر روی محصولات مختلف تجاری سود سرشاری را نصیب شرکت سازنده می‌کند.

موفقیت فوق‌العاده این سریال موجب شد که سریال‌های جدیدی که دنباله‌ای بر سریال اصلی هستند ساخته شوند. یکی از این دنباله‌ها قصه‌های «ماشا» نام دارد که در آن ماشا داستان‌های پریان روسی و تعدادی از داستان‌های پریان برادران گریم را برای عروسک‌هایش به سبک خاص خود تعریف می‌کند و این داستان‌ها را با تخیل خود تغییر می‌دهد و پایانی عجیب و بامزه متناسب با داستانی که تعریف کرده برایشان درست می‌کند. این سری جدید قرار است برای اولین بار ژوئن 2016 از کانال کارتون نت‌ورک و کارتونیتو پخش شود.

دنباله دیگری که براساس سریال ماشا و خرس ساخته شده «داستان‌های ترسناک ماشا» نام دارد که برای مخاطبان کم سن‌تری نسبت به کار اصلی ساخته شده است. از تاریخ پخش این کار اطلاع بیشتری در دست نیست.

پریسا کاشانیان