میراث فرهنگی 3 استان در خطر نابودی

به گزارش جام‌جم، رئیس‌جمهور در سفر استانی به یزد قول داد به منظور تأمین آب این استان، هر چه زودتر خطوط انتقال آب از خلیج فارس به این استان کشیده شود.

وزیر نیرو هم اواخر سال گذشته درباره انتقال آب به یزد به شبکه تابان گفته بود: افزون بر خط انتقال از اصفهان به یزد که سال‌ها پیش اجرا شده است، ما چند خط انتقال آب را پیگیری می‌کنیم که خط انتقال دوم از سرشاخه‌های کارون ایجاد می‌شود و پس از احداث سدی در منطقه بهشت‌آباد، با خط انتقالی به طول تقریبا 450 کیلومتر آب از آن منطقه به استان یزد منتقل می‌شود.

به گفته حمید چیت‌چیان، کار لوله‌گذاری این خط شروع شده و بیش از 26 کیلومتر از این لوله‌گذاری انجام و باقی مسیر هم به سرعت در حال اجرا است. او همچنین از سومین مورد آب انتقالی به یزد سخن گفت که از خلیج فارس و توسط یک شرکت خصوصی صورت می‌گیرد و با گذر از کرمان به یزد انتقال پیدا می‌کند.

اما آن‌طور که مسئولان پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری سازمان میراث فرهنگی عنوان می‌کنند پروژه سوم بدون دریافت مجوزهای لازم آغاز به کار کرده و به محوطه‌های تاریخی آسیب رسانده است.

مسئول بخش نجات بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی با اعلام این خبر به جام‌جم می‌گوید: اجرای این طرح در استان‌های هرمزگان، کرمان و یزد توسط شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی ـ تاریخی برخلاف آیین‌نامه بند «ج» ماده 114، مدتی است که بدون هیچ گونه مجوز و موافقت سازمان میراث فرهنگی آغاز شده است.

به گفته علیرضا سرداری، طبق گزارش‌های محلی رسیده از استان‌های هرمزگان و کرمان این طرح تاکنون باعث تخریب و تهدید برخی از آثار تاریخی شده و متاسفانه تذکرات یگان حفاظت میراث فرهنگی نیز در این خصوص بی‌تاثیر بوده است. آن‌گونه که شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس اعلام کرده است این طرح از غرب شهر بندرعباس از محل تاسیسات آب شیرین‌کن مجاور کشتی‌سازی آغاز شده و در ادامه مسیر به سمت شمال پس از عبور از ارتفاعات شهرهای فین و حاجی‌آباد وارد دشت شده و به سمت مجتمع صنعتی و معدنی گل‌گهر در 50 کیلومتری جنوب غربی سیرجان و از آنجا به سمت معادن مس سرچشمه ادامه می‌یابد. خطوط انتقال این سامانه در ادامه به مجتمع صنعتی و معدنی چادرملو و مجتمع فولاد اردکان در استان یزد منتهی می‌شود.

تخلف شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس

بر اساس بند ج ماده 114 قانون برنامه پنج‌ساله چهارم، تمامی وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و موسسات دولتی موظفند قبل از اجرای پروژه‌های بزرگ عمرانی و در مرحله امکان‌سنجی و مکان‌یابی نسبت به انجام مطالعات فرهنگی ـ تاریخی «میراث فرهنگی» اقدام و در طراحی و مکان‌یابی پروژه‌های یاد شده نتایج مطالعات را رعایت کنند. اما آن‌گونه که سرداری می‌گوید شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس به منظور دریافت مجوز موافقت این طرح عمرانی از سازمان میراث فرهنگی، با معاونت وقت میراث فرهنگی در تاریخ 21/10/1392 برای استعلام مکاتبه می‌کند که این معاونت طرح مورد اشاره را برای انجام مطالعات فرهنگی ـ تاریخی به ریاست وقت پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ارجاع می‌دهد: «سپس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، به عنوان متولی انجام این مطالعات و عملیات نجات بخشی، با اعلام زمان بر بودن بررسی‌های باستان‌شناسی و مستندسازی میراث فرهنگی طرح‌های بزرگ، درخواست تهیه نقشه‌های مسیر و جزئیات طرح به منظور بررسی و ارزیابی میزان تامین اعتبار مالی انجام این مطالعات کرد.»

به گفته مسئول بخش نجات‌بخشی پژوهشکده باستان‌شناسی در این مرحله پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، با دریافت نقشه‌ها در تاریخ دهم اردیبهشت 93 نمونه‌ای از پیش‌نویس تفاهم‌نامه همکاری و قرارداد خدمات پژوهشی را به این شرکت ارسال کرد که تاکنون منتظر پاسخ شرکت کارفرماست.

مسئولان پاسخگو نبودند

سرداری با بیان این‌که این شرکت با نادیده گرفتن حقوق پژوهشگاه و سرباز زدن از تامین تعهدات مالی اجرای مطالعات فرهنگی ـ تاریخی و اتلاف وقت، اقدام به استعلام دوباره از معاونت میراث فرهنگی سازمان در تاریخ 13خرداد 93 و همچنین ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان‌های هرمزگان و کرمان کرده است، می‌افزاید: در حال حاضر شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس بدون انجام مطالعات فرهنگی ـ تاریخی و بی‌آن‌که مجوز موافقت سازمان میراث فرهنگی دریافت کند، اجرای طرح را
آغاز کرده است.

به گفته او، بنابر گزارش‌های واصله از اداره کل میراث فرهنگی استان کرمان، این طرح در حال تسطیح و حفاری مسیری به عرض 30 متر و عمق یک متر است که دارای ایستگاه‌ها و تاسیسات وابسته است.

تلاش ما برای گفت‌وگو با مسئولان شرکت تامین و انتقال آب خلیج فارس از یک سو و وزارت نیرو از سوی دیگر به جایی نرسید. ظاهرا همه مسئولان مربوط در جلسه بودند.

شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس

شرکت تامین و انتقال آب خلیج‌فارس با سرمایه‌گذاری اولیه 3000 میلیارد ریال در سال 1392 توسط شرکت‌های شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر، شرکت صنایع ملی مس ایران، شرکت معدنی و صنعتی چادر ملو برای تامین آب مصرفی این شرکت‌ها تاسیس شد.

مسیر خط انتقال در سه قطعه تعریف شده است؛ نخست از کیلومتر 37 غرب بندرعباس از محل آب شیرین‌کن تا گل‌گهر کرمان به طول 303 کیلومتر. قطعه دوم، از گل گهر تا مس سرچشمه کرمان به طول 150 کیلومتر و قطعه سوم، از مس سرچشمه تا چادرملو و اردکان یزد به طول 510 کیلومتر. اما پرسش اینجاست که سه شرکت بزرگ یاد شده چرا از ابتدا به فکر تامین آب نبوده‌اند تا مجبور شوند از فاصله‌ای هزار کیلومتری، از خلیج فارس آب بیاورند؟

کمیل انتظاری