بازپخش از قاعده خاصی پیروی نمی‌کند

به گزارش جام جم سیما ،این شبکه پیش از این هم سریال‌های دیگری را بازپخش کرده و سریال‌های خود را هم برای بازپخش در اختیار دیگر شبکه‌های سیما قرار داده است.

بررسی این که جریان بازپخش در تلویزیون از چه قواعدی در تلویزیون پیروی می‌کند، اصلا قاعده‌ای دارد یا نه و چه کسی درباره آن تصمیم می‌گیرد موضوع گفت‌وگوی ما با غلامرضا میرحسینی، مدیر شبکه سه سیماست.

یک فیلم یا سریال برای بازپخش از یک شبکه تلویزیونی با چه معیارهایی انتخاب می‌شود؟

همه امور مربوط به آثار نمایشی چه در حوزه تولید و پیشنهاد بازپخش سریال‌ها در دوران جدید مدیریت تلویزیون به عهده مرکز امور نمایشی سیماست، اما دست شبکه‌ها به دلیل محدودیت‌های مالی و مشکلات تولید سریال‌ها این روزها از آثار نمایشی خالی است.

همچنین مراحل پیش‌تولید و تولید کارهای خوب نمایشی دست‌کم یکسال زمان می‌برد و بنابراین بعد از گذشت تنها چند ماه از فعالیت این مرکز هنوز نمی‌توانیم انتظار اتفاق خاصی در زمینه تولید مجموعه‌های نمایشی داشته باشیم.

بنابراین ناچاریم به سراغ تولیدات خوب شبکه خود یا آثاری از دیگر شبکه‌هایی که ارزش بازپخش دارند، برویم.

مثلا سریال «آسمان من» هم که اخیرا برای بازپخش از شبکه سه انتخاب شده، از تولیدات خوب شبکه افق است که به دلیل مخاطبان کمتر این شبکه در پخش اول خود آن‌طور که باید
دیده نشد.

خب به هر حال معیارهایی برای انتخاب یک اثر وجود دارد. این معیارها چیست؟

جز ارزش بازپخش داشتن یک سریال نمی‌توان شاخص خاصی را عنوان کرد و مهم‌ترین دلیل بازپخش نداشتن مجموعه‌های نمایشی جدید است که ما را به سمت بازپخش مجموعه‌های تولید شده در سال‌های قبل می‌کشاند.

از صحبت‌هایتان نتیجه می‌گیریم تصمیم‌گیری در زمینه بازپخش با خود شبکه‌هاست.

بله، پیشنهاد بازپخش سریال‌ها را مطرح می‌کنیم و به یک گزینه می‌رسیم. این سریال‌ها می‌توانند متعلق به خود شبکه یا متعلق به دیگر شبکه‌ها باشند.

اما معمولا عنوان می‌شود که نظرسنجی‌ها و استقبال از یک سریال، مدیران را بر آن می‌دارد که به سراغ بازپخشش بروند. صرف‌نظر از این که نظرسنجی چقدر قابل اتکاست، این تصمیم‌گیری چقدر براساس نظرخواهی عمومی از مردم است؟

کار نظرسنجی را مرکز افکارسنجی صداوسیما انجام می‌دهد و در خود شبکه‌ها صورت نمی‌گیرد و این آمار هم درباره همه مجموعه‌های تلویزیونی جمع‌آوری نمی‌شود، اما نکته قابل ذکر این است که ما در بازپخش‌ها معمولا نظر و بازخوردهای کلی مخاطبان نسبت به یک مجموعه را لحاظ می‌کنیم.

مثلا در همین ماه محرم به دلیل عدم تولید مجموعه‌ای جدید برای این مناسبت، سه مجموعه «معصومیت از دست رفته»، «یلدا» و «شب دهم» را در نظر داشتیم که به «یلدا» رسیدیم.

به نظرتان نباید میزان مخاطبان همه مجموعه‌های تلویزیونی رصد تا تصمیم بهتری برای بازپخش آنها گرفته شود؟!

بله، درست است که باید این اتفاق بیفتد و ارزیابی شود که چقدر این سریال‌ها توانسته‌اند نظر مخاطبان را جلب کنند.

ضمن اینکه خود این سریال‌ها در اولین دوره پخش معمولا یک یا دو بار بازپخش دارند که در این تعداد تکرارها هم جای تردید است. چراکه یک سریال آن‌قدر باید جذاب باشد که بتواند ارزش دیدن دوباره و چندباره داشته باشد.

به نظر من در شرایط موجود با توجه به محدودیت‌های مالی چاره‌ای جز این نیست که یک یا دو شبکه تلویزیونی بیشتر سریال نسازند.

زیرا سریال‌های خوب غالبا پرهزینه هستند و در وضعیت بحران مالی صداوسیما، باید با صرفه‌جویی، مدیریت و بهینه‌سازی هزینه‌ها به یک یا دو مجموعه روی آنتن از یک یا دو شبکه تلویزیونی بسنده کرد و بقیه شبکه‌ها هم مخاطبان را با پخش مسابقه‌ها و برنامه‌های ترکیبی خوب پای تلویزیون بکشانند.

با این حرف به این نتیجه می‌رسیم که شبکه‌ها در ساخت و پخش سریال‌ها با یکدیگر رقابت دارند و اگر مثلا شبکه سه سریال نسازد، از شبکه یک عقب می‌ماند.

متاسفانه این نگاه وجود دارد و نباید در اوضاع اقتصادی فعلی تقویت شود. طبیعی است که شبکه‌ها همیشه به دنبال رقابت با یکدیگر و تولید برنامه‌ها و سریال‌های جذاب‌تر هستند، اما در شرایط فعلی که تلویزیون مشکلات مالی زیادی دارد، رقابت بی‌منطق است.

بنابراین باید چاره اندیشید که چطور می‌توان از این منابع محدود، درست استفاده کرد.

رقابت گرچه در این وضعیت منطق ندارد، اما می‌بینیم که وجود دارد. تجربه برنامه‌هایی مثل «خندوانه» نشان داد که می‌توان حجم زیادی از آنتن را با سه مرتبه بازپخش در شبانه‌روز و هزینه‌ای قابل قبول پر و مردم را سرگرم کرد. بنابراین رقابت سایر شبکه‌ها در سریال‌سازی صرفا بازدهی آنها را کم می‌کند.

بله، اما قرار نیست همه شبکه‌ها مثل نسیم به سراغ سرگرم کردن مخاطبان بروند. طبیعتا شبکه‌هایی مثل شبکه قرآن، مستند و شبکه چهار سیما هم باید متناسب با رویکرد خود برنامه بسازند و کارهای خوب ساختن در این موضوعات هم هزینه و اعتبار می‌خواهد.

ضمن این که استفاده از تجهیزات و نیروی انسانی متخصص هم هزینه‌بر است. مگر ما چند برنامه مثل «خندوانه»، «ماه عسل» و «نود» می‌توانیم داشته باشیم؟

خوب است که هر شبکه دو یا سه کار ویژه مثل اینها داشته باشد، اما برنامه‌ای مانند «خندوانه» هم در مقایسه با برنامه‌های همردیف خود کم‌هزینه نیست.

اما قطعا هزینه‌های کمتری نسبت به یک مجموعه نمایشی دارد.

بله، مجموعه‌های نمایشی بیشتر از نظر دستمزد نیروی انسانی و بازیگران پرهزینه می‌شوند و این اتفاق هم به خاطر تولیدات نمایشی زیاد تلویزیون در سال‌های اخیر است و از طرفی محدودیت بازیگران و نویسندگان و کارگردانان به بالا رفتن دستمزدشان دامن زده است.

مثلا بازیگری که قبلا برای بازی در یک سریال ماهانه 8 میلیون تومان طلب می‌کرد، الان دستمزد چند برابری می‌خواهد.

در این شرایط تلویزیون باید استراتژی جدیدی را انتخاب کند تا از این مشکلات و مسائل رد شود و چاره کار این است که تنها یک یا دو شبکه سریال بسازند و بقیه شبکه‌ها به سراغ کارهای ترکیبی بروند.

از طرفی بررسی این که یک برنامه چه مدت می‌تواند روی آنتن بماند، نیز مهم است. برای مثال آیا «خندوانه» با ادامه یافتن به همان میزان سبک و سیاق قبلی باز هم می‌توانست همان میزان بیننده داشته باشد؟!

مسلما نه و باید تغییراتی در ساختار خود می‌داد. همچنین رفتن به سراغ برنامه‌های بلندمدت، جذاب، تاثیرگذار و کم‌هزینه هم به سرعت و شتابزده عملی نمی‌شود و باید صبر کرد.

شبکه سه پیش از این به عنوان شبکه جوانان و ورزش شناخته می‌شد. شما خودتان به این نتیجه رسیده‌اید که آنتن این شبکه را از مجموعه‌های نمایشی خالی و با برنامه و مسابقه‌های دیدنی پر کنید؟

البته در تعریف رویکرد جدید، شبکه سه در بعد سرگرمی فعال‌تر است. ضمن این که شبکه تخصصی برای ورزش هم وجود دارد و باید حجم زیادی از پوشش مسابقات و رویدادهای ورزشی به شبکه ورزش منتقل شود و مسابقات متنوع جدید و برنامه‌های ترکیبی خوب در دستور کار شبکه سه قرار بگیرد.

چنانچه مسابقه «سیمرغ»، برنامه‌های «اکسیر» و «جادوی صدا» با این هدف بعد از ماه صفر از شبکه سه پخش خواهد شد.

امیدوارم این آثار مورد توجه قرار بگیرد و بیننده کمبود آثار نمایشی در این شبکه را بر ما خرده نگیرد تا ما هم بتوانیم برای مناسبت‌های آینده با برنامه‌ریزی درست و در فرصت کافی سریال‌های خوبی تهیه کنیم.

چرا برای ماه محرم امسال سریال جدیدی نداشتید؟

ساخت یک سریال از مرحله نگارش تا تولید دست‌کم یک سال زمان می‌برد. همکاران ما در مرکز امور نمایشی سیما تنها چند ماهی است که مستقر شده‌اند و بعد از 6 ماه نمی‌توان انتظار خروجی خوب و تاثیرگذاری از آنها داشت.

فیلمنامه‌ها در این مرکز با دقت بیشتری در حال بررسی است تا با توجه به محدودیت منابع مالی آثار ارزشمندی تولید شود.

رکسانا قهقرایی

ضمیمه قاب کوچک