اثرات ال‌نینو برای ایران مثبت خواهد بود

در پدیده لانینا برعکس آب‌های غرب اقیانوس آرام گرم می‌شود. وقتی ال‌نینو تشکیل می‌شود، سیستم‌های جوی به سمت اروپا و خاورمیانه متمایل می‌شوند و به این ترتیب در این مناطق تَرسالی (متضاد خشکسالی) رخ می‌دهد. به این معنی که در این مناطق شاهد بروز سیلاب و باران و برف در زمستان هستیم و خشکسالی از بین می‌رود. برعکس در استرالیا و شرق چین بر اثر بروز ال‌نینو خشکسالی رخ می‌دهد.

ال‌نینو سال‌های زیادی با تناوب‌های تقریبی و نامنظم حدود سه تا هفت سال (چند سال) تشکیل شده است. مجموعه‌ای از بررسی‌ها حاکی است که امسال شاهد قوی‌ترین ال‌نینو تشکیل شده در 65 سال اخیر خواهیم بود. برخی کارشناسان بر این باورند که سرما و بارندگی‌های شدید سال 1386 نیز پدیده‌ای مرتبط با ال‌نینو و اثرات غیرمستقیم آن بوده است. باید در نظر داشته باشیم که اکنون چرخه آب و هوایی دیگری هم در خلیج مکزیک در حال تشکیل است که اگر قوی شود، اثرات ال‌نینو را تضعیف می‌کند. با این حال اگر ال‌نینو به‌وقوع بپیوندد، شاهد اثرات غیرمستقیم آن به مدت هشت ماه تا 5/1 سال خواهیم بود. این اثرات برای ما در ایران مثبت خواهد بود. به این صورت که بارندگی‌های خوبی را شاهد خواهیم بود و احتمالا مخازن سدها پر خواهد شد. باید در نظر داشت که پس از بارندگی‌ها ممکن است براساس پیش‌بینی‌های هواشناسی شاهد کاهش دما باشیم که در این خصوص نیز باید تمهیدات لازم اندیشیده شود. در حقیقت باید آمادگی‌های لازم را کسب کنیم که این سیل‌هایی که می‌تواند در شرایط فعلی کم‌آبی کشور نعمتی برای ما باشد، تبدیل به بحران نشود. ما در مقابله با سیلاب با دو مقوله مهار سیلاب و مدیریت سیلاب مواجه‌ایم. بحث مهار سیلاب خوشبختانه با توجه به ساخت سیل‌بندها و سدهای مخزنی در کشور انجام شده است. مدیریت سیلاب در شهرهای بزرگ باید همراه با پیشگیری و هشدار سیلاب باشد که متاسفانه ما در ایران هنوز در آغاز راه مدیریت سیلاب هستیم و باید هر چه زودتر گام‌های اساسی در این زمینه برداریم.

مهندس عبدالعلی قبادی

کارشناس ارشد منابع آب ایران