ساخت کاتالیست‌های بومی واحد بازیافت گوگرد

به گزارش جام‌جم، ازجمله مواد خطرناک همراه گاز، سولفید هیدروژن است که بخش اعظم آن را ماده خطرناک و سمی سولفید هیدروژن (H2S) تشکیل می‌دهد که برای انسان و محیط زیست مضرات فراوان دارد. مضرات این ماده به حدی است که همواره قوانین زیست محیطی سختگیرانه‌تری درباره انتشار آن در محیط وضع می‌شود. بنابراین، یکی از اهداف پالایش گاز، حذف سولفید هیدروژن از جریان گاز اسیدی خروجی از واحدهای شیرین‌سازی است. ازجمله فرآیندهای کلیدی در صنعت گاز، فرآیند بازیافت گوگرد (Sulfur Recovery Unit) یا SRU است که برای تبدیل سولفید هیدروژن موجود در گازهای اسیدی به «گوگرد عنصری» متداول به کار می‌رود.

وظیفه واحد بازیافت گوگرد، تبدیل ماده سمی سولفید هیدروژن موجود در گازهای اسیدی پالایشگاه‌های گاز و نفت به ماده مفید گوگرد عنصری است که استفاده‌های فراوان در صنایع شیمیایی، کشاورزی، بهداشتی و نظامی دارد. به دلیل مسائل زیست محیطی، انتشار گازهای خطرناک H2S و SO2 در محیط، حتی به مقدار کم مجاز نیست. بنابراین بدون وجود این واحد عملا پالایشگاه‌ها امکان کار ندارند. این فرآیند در ایران به دلیل ترش بودن بیشتر مخازن گازی استفاده گسترده‌ای دارد. در حال حاضر در هفت پالایشگاه نفت (آبادان، اراک، اصفهان، تبریز، تهران، بندرعباس و شیراز)، پالایشگاه‌های گازی شهید هاشمی نژاد، ایلام و بیشتر فازهای پارس جنوبی و دو مجتمع پتروشیمی رازی و خارگ، واحدهای SRU وجود دارد؛ بنابراین با بومی‌سازی این فناوری، نیاز همه پالایشگاه‌های جدید نفت و گاز برای خرید لیسانس خارجی برطرف می‌شود.

با توجه به منابع عظیم گاز ترش در کشور و انباشت حجم بسیار زیاد گوگرد استحصال شده از گازهای استخراجی از مخازن، ضرورت به‌کارگیری واحدهای بازیابی و دانه‌بندی گوگرد آشکار می‌شود. همچنین می‌توان از دانش کسب شده برای رفع اشکال‌ها و بهینه‌سازی واحدهای موجود استفاده کرد. در این طرح، ضمن به‌کارگیری اطلاعات علمی منابع گوناگون و طراحی و ساخت پایلوت بازیافت گوگرد با استفاده از روش مهندسی معکوس در حداقل زمان ممکن، اطلاعات فناورانه و گلوگاه‌های فرآیندی بازیافت گوگرد استخراج می‌شوند. تاکنون لیسانس واحدهای SRU کشور از خارج خریداری می‌شده است. از طرف دیگر بیشتر هزینه‌های این فرآیند مربوط به تجهیزات آن است که این تجهیزات هم به دلیل خاص بودن از خارج تامین شده‌اند. با توجه به این که تحریم‌ها ساخت واحدهای جدید را با مشکل مواجه کرده بودند، با بومی‌سازی دانش فنی این فرآیند و ساخت تجهیزات در داخل کشور، صرفه‌جویی زیادی انجام خواهد شد. همه واحدهای کنونی بازیافت گوگرد در پالایشگاه نفت و گاز با لیسانس خارجی طراحی و ساخته شده‌اند. این در حالی است که برای ساخت این واحد با ظرفیت 100 تن در روز، حدود 30 میلیون دلار ارز از کشور خارج می‌شود.