پل ارتباطی مردم و مسئولان هستیم

برمک بیات، خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما (واحد مرکزی خبر) مهمان این هفته قاب‌کوچک است.

کارتان را از کجا شروع کردید؟

از سال 79 ابتدا در یک مقطع کوتاه به جهاد خودکفایی سازمان معرفی شدم، اما بلافاصله با توجه به برخی سوابق کاری و به تشخیص منابع انسانی به صدا و سیمای استان مرکزی مامور شدم و در واحد اطلاعات و اخبار استان به‌عنوان خبرنگار فعالیت خود را آغاز کردم و حدود چهار سال در این مرکز در مشاغل مختلف خبری از جمله خبرنگاری و سردبیری بخش‌های خبری رادیو و تلویزیون فعالیت کردم، اما کار اصلی‌ام همواره خبرنگاری‌ بوده است.

اهل کجایید؟

اصالتا اراکی هستم .

چطور به روسیه رفتید؟

از سال 84 با تشخیص مدیران ارشد معاونت سیاسی و مدیریت وقت واحد مرکزی خبر به تهران و اداره کل اخبار داخلی منتقل شدم و تا سال 88 در سرویس اقتصادی واحد مرکزی خبر ادامه فعالیت دادم و پوشش اخبار تحولات عراق را نیز در بغداد تجربه کردم.

سپس به من اعلام شد که برای اعزام به دفتر نمایندگی سازمان در روسیه آماده باشم و در نهایت اواخر سال 88 به این کشور اعزام شدم و این ماموریت تا تابستان 93 در پهناورترین کشور جهان ادامه یافت که این مقطع برای من فرصت مغتنمی برای کسب تجربه محسوب می‌شود .

از تفاوت کار خبر خبرنگاران روسیه نسبت به ایران بگویید!

خبرنگارانی که در ایران به ویژه در سازمان صدا و سیما به صورت حرفه‌ای مشغول به کار هستند در مقایسه با خبرنگاران سایر کشورها بویژه کشور روسیه توانمندی خوبی دارند.

اما یکی از موضوعاتی که شاید مورد توجه باشد این که خبرنگاران هر رسانه از جمله رسانه‌های خارجی یا حتی رسانه‌های کشورهای مدعی آزادی بیان بر اساس سیاست‌های رسانه خود کار می‌کنند و از این جهت شاید بتوان گفت خبرنگاران در ایران در مقایسه با کشوری مانند روسیه از آزادی عمل بیشتری برخوردار هستند.

معتقدم همکاران من در رسانه ملی همگی افرادی متعهد و عاشق کار خود هستند که این خصلت در کمتر جای دنیا یافت می‌شود.

در کنار این واقعیت خبرنگاران ما باید خود را به علم و فناوری روز مجهز کنند و علاوه‌بر کار خبرنگاری به سایر مهارت‌های مرتبط نیز آگاهی داشته باشند و بتوانند در مواقع ضروری یک رویداد را از صفر تا صد یعنی تولید گزارش به تنهایی انجام دهند.

در مجموع تفاوت کار خبرنگاری در ایران و کشوری مانند روسیه آنقدر زیاد است که در این مجال نمی‌گنجد .

در مدتی که در کشور روسیه مشغول فعالیت بودید چه کار مهمی انجام دادید؟

در این مدت تلاش کردم به‌طور فعال اخبار مهم روسیه و سوژه‌های مرتبط با روابط ایران و روسیه و مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی مرتبط با روسیه از جمله تهیه گزارش‌هایی برای آشنایی مردم با این کشور و پوشش خبری موضوعاتی مانند «اختلافات روسیه با غرب»، «نقش آفرینی روسیه در بحران سوریه»و «پوشش تحولات اوکراین» و پیگیری شود و خوشحال هستم بگویم در این مدت دفتر صدا و سیما در روسیه به لحاظ کار خبری از دفاتر فعال سازمان بود و بازخورد آن را هم در محبتی که مردم به من دارند مشاهده کردم که برایم بسیار ارزشمند است.

در بین سوژه‌هایی که کار کردم چند سوژه منحصر به‌فرد بود که از جمله آنها تهیه گزارش از پرتاب فضاپیمای سایوز از پایگاه فضایی بایکو نور و تهیه گزارش از افراد سرشناسی مانند آقای کلاشینکف سازنده سلاح کلاشینکف، تهیه گزارش از آقای گئورگی وارطانیان بزرگ‌ترین جاسوس شوروی سابق که حدود60‌ سال قبل در زمان جنگ جهانی دوم در ایران فعالیت داشت.

تهیه گزارش از آقای بوریس چرتوک پدر علم مهندسی فضایی روسیه، تهیه گزارش از گرایش لئو تولستوی نویسنده مشهور روسیه به اسلام و... که البته بجز همه افراد معاصر که نام بردم در این چهار، پنج سال مرحوم شدند.

علاوه بر آن در زمینه کارهای پژوهشی نیز فعالیت داشتم که حاصل آن یک پژوهش کامل درباره «ساختار رسانه‌ها در روسیه» است که به طور خلاصه می‌توان گفت همه رسانه‌های صوتی، تصویری، نوشتاری و اینترنتی در روسیه در چارچوب قانون با سلایق مختلف سیاسی و زیر نظر وزارت ارتباطات و رسانه‌ای روسیه فعالیت می‌کنند. امیدوارم بتوانم گزیده‌ای از خاطرات خود را در آینده تالیف کنم .

با توجه به این‌که رشته تحصیلی شما علوم ارتباطات است، چطور در سرویس اقتصادی کار می‌کنید؟

‌با توجه به سوابقی که از ابتدای فعالیت خبرنگاری‌ام تا‌کنون داشته‌ام در بیشتر حوزه‌های خبری از جمله حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی ورزشی، خبر و گزارش تهیه کرده‌ام و ماهیت کار در شهرستان‌ها و خارج از کشور به این صورت است که خبرنگار در اغلب حوزه‌ها کار خبری انجام دهد و با مهارت‌های مختلف آشنا شود.

هم‌اکنون هم با صلاحدید مسئولان خبر در تحریریه اقتصادی فعالیت می‌کنم که امیدوارم بتوانم انتظارات را برآورده کنم .

مگر سبک کار در تهران چگونه است؟!

در تهران به دلیل وجود تعداد بیشتری از خبرنگاران و امکانات، امور خبری به صورت تخصصی‌تر انجام می‌شود که در مورد من با توجه به تجربیات قبلی تشخیص داده شد در حال حاضر در حوزه‌های اقتصادی به ویژه در بحث اقتصاد کلان فعالیت داشته باشم.

شما بیشتر از بازار اقتصاد و پول و ارز گزارش تهیه می‌کنید. آیا شده جو زده همین مسائل بشوید و کلی ارز برای خودتان بخرید‌؟

تاکنون اتفاق نیفتاده. فعالیتی که ما در حوزه خبر انجام می‌دهیم صرفا برای اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشیدن به مردم از آخرین وضعیت اقتصادی کشور است و به نوعی پل ارتباطی میان مسئولان و مردم هستیم به‌طوری که مخاطبان بتوانند در امور اقتصادی خود آینده‌نگر باشند و برنامه‌ریزی کنند و مسئولان نیز با دیدگاه‌های مردم یا کارشناسان بیشتر آشنا شوند.

بیشتر خبرنگاران دیر ازدواج می‌کنند. شما چطور؟ ازدواج کرده‌اید؟

بله و صاحب یک پسر دو ساله به نام محمد مهدی هستم.

همسرتان با شغل شما که دائم مشغول تهیه سوژه هستید مشکلی ندارد؟

خدا را شکر با توجه به این‌که همسرم از همکاران در سازمان و در مشاغل خبری هستند با سختی‌ها و مشکلات کار خبرنگاری آشنایی دارند و ایشان نیز در زمانی که در کشور روسیه بودیم با توجه به صلاحدید مدیران وقت شبکه خبر در این مدت به‌عنوان خبرنگار شبکه خبر در کشور روسیه گزارش و گفت‌وگوهای خبری انجام دادند و این سبب شد که ایشان نسبت به سختی‌های کار درک خوبی داشته باشند.

قضیه این لوح امانتداری را که سال 87 از سازمان گرفتید چه بود؟!

با همسرم به مطب پزشک در خیابان ولی‌عصر می‌رفتیم که کیف پولی را پیدا کردیم که حاوی بیش از 300 میلیون تومان پول نقد و مبالغ زیادی چک ریالی و ارزی و مدارک هویتی بود.

حدس زدم صاحب کیف از مشخصات کارت شناسایی موجود از کارکنان نیروی انتظامی باشد که ضمن تماس با ستاد فرماندهی نیروی انتظامی موفق شدم پس از دو روز صاحب کیف را پیدا و امانت را به صاحبش بازگردانم.

چه چیزی باعث ناراحتی شما می‌شود؟

معمولا در کار خبری کمتر ناراحت می‌شوم، فقط گاهی پیش می‌آید که مردم از خبرنگاران درخواست‌هایی برای حل مشکلاتشان دارند و تنها کاری که از خبرنگار برمی‌آید انتقال مطلب به مسئولان مربوط است.

در این مواقع وقتی مشکلات مردم را از نزدیک لمس می‌کنی؛ خبرنگار هم نباشی ناراحت می‌شوی.

سال 93 فکر می‌کنم 18 دسامبر، نشست خبری سالانه رئیس‌جمهور روسیه که یکی از مهم‌ترین نشست‌‌های خبری این کشور محسوب می‌شد، برگزار شد. در این نشست خبرنگاران خبرگزاری‌های خارجی و داخلی سوالات خود را از ولادیمیر پوتین پرسیدند. اما از رسانه‌های ایرانی کسی حضور نداشت، آن موقع کجا بودید؟

این مطلب را برخی سایت‌های داخلی منتشر کردند، ولی آن موقع زمانی بود که من بتازگی به ایران برگشته بودم و مسئولیت به‌عهده همکار جانشینم بود.

اما به‌عنوان مثال این اتفاق در سال 92 نیز افتاد و من به دلیل پوشش بحران اوکراین در شهر کی‌یف بودم و به همین دلیل در نشست خبری رئیس‌جمهور روسیه نتوانستم حضور داشته باشم.

شما در یکی از شبکه‌های اجتماعی عکس یادگاری با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه کنونی فدراسیون روسیه منتشر کرده بودید. در روسیه راحت‌تر می‌توانستید با مسئولان گفت‌وگو کنید؟

اتفاقا دیدار و مصاحبه با مسئولان ارشد دولتی در روسیه برای رسانه‌های خارجی مثل ما بسیار سخت و غیرممکن بود.

من چند بار با روش‌های مختلف از رئیس‌جمهور و وزیر‌خارجه روسیه درخواست مصاحبه کردم که بدون پاسخ ماند، ولی معمولا تلاش می‌کردم تا در حاشیه رویدادها از فرصت استفاده کنم و با مقامات دولتی روسیه درباره مسائل مورد علاقه ایران مصاحبه انجام دهم

که یکی از این موارد نشست سه جانبه وزرای خارجه ایران، روسیه و سوریه در مسکو بود و در پایان با آقای لاوروف عکس یادگاری گرفته شد.

در همان زمان که تقریبا مصادف با پایان ماموریت من در کشور روسیه بود، یکی از همکاران ایرانی به آقای لاوروف توضیح داد که آقای بیات چند سال مسئولیت کار خبری را برای ایران در مسکو به‌عهده داشته است.

آقای لاوروف هم ضمن تشکر از فعالیت‌های رادیو و تلویزیون ایران از انداختن عکس یادگاری استقبال کرد و یادی کنم از دکتر سنایی، سفیر محترم ایران در روسیه که ایشان هم حضور داشتند.

خبرنگاران ایرانی در خارج چقدر حقوق می‌گیرند؟

حقوق خبرنگاران در دفاتر صدا و سیما متناسب با هزینه‌های آن کشور متفاوت است، شاید گفتن رقم مناسب نباشد.

اما واقعیت آن‌طور که برخی تصور می‌کنند نیست و بیشتر حقوق صرف هزینه‌های جاری زندگی در کشور محل ماموریت می‌شود.

زهره زمانی - قاب کوچک