ردپای سرگیجه را در گوش‌تان جست‌وجو کنید

سرگیجه یکی از شکایات بسیار شایع است. البته برداشتی که بیشتر مردم از این عارضه دارند معمولا صحیح نیست. سرگیجه در تعریف عبارت است از احساس کاذب حرکت که به صورت چرخش محیط به دور فرد، چرخش خود فرد یا کشیده شدن به اطراف احساس می‌شود.

در واقع، علائمی همچون سیاهی رفتن چشم‌ها یا احساس سبکی سر یا سنگینی در اصل سرگیجه نیستند.

همچنین باور عموم این است که سرگیجه به علت بالا رفتن چربی خون یا فشارخون ایجاد می‌شود، در حالی که به‌طور قطعی می‌توان گفت سرگیجه با چربی بالای خون یا مصرف چربی ارتباطی ندارد و فشارخون بالا نیز فقط در موارد شدید (مثلا فشار حداکثر بالای 220 ) باعث سردرد و شاید احساس گیجی می‌شود.

سرگیجه معمولا به علت اختلال در سیستم تعادلی ایجاد می‌شود. این سیستم دو بخش اصلی دارد که یکی در گوش داخلی و دیگری در ساقه مغز و مخچه قرار دارد.

علت بیشتر موارد سرگیجه، مشکلات سیستم تعادلی گوش داخلی است که حدود 90 درصد موارد را تشکیل می‌دهد.

حدود 10 درصد از سرگیجه‌ها نیز ناشی از مشکلات مغزی هستند و توجه ویژه‌ای می‌طلبند. سرگیجه‌ای که همراه با علائم عصبی نظیر اختلال تکلم، دوبینی، اختلال بلع، فلج اندام‌ها یا کرختی صورت یا دور لب‌ها باشد به علت مشکلات مغزی است و بررسی سریع و دقیق تحت‌نظر متخصص مغز و اعصاب را احتیاج دارد.

سرگیجه حاد همراه هر کدام از علائم فوق، حتی به صورت گذرا می‌تواند مطرح‌کننده سکته مغزی باشد. مراجعه سریع به اورژانس در چنین مواردی ضروری است.

سرگیجه‌های خوش‌خیم و گذرا که شیوع بیشتری دارند کمتر از یک دقیقه طول می‌کشند و با تغییر ناگهانی وضعیت سر نظیر چرخش سریع آن ایجاد می‌شوند که ماهیتی خوش خیم و خود محدود شونده دارند.

در سیستم تعادلی گوش داخلی، سنگریزه‌هایی وجود دارد که اگر ازجای خود خارج شوند و به بخش دیگری از سیستم تعادلی مهاجرت کنند، باعث سرگیجه شدید می‌شوند. این سرگیجه‌های شدید با حرکت سر و تغییر وضعیت آن نظیر چرخش سر در بستر ایجاد می‌شوند، ولی گذرا هستند و در کمتر از یک دقیقه متوقف می‌شوند. تشخیص نوع سرگیجه با اخذ شرح حال بیمار و معاینه سیستم عصبی و گوش داخلی وی ممکن است. بسته به نظر پزشک،گاهی برای ردکردن علل جدی و خطرناک سرگیجه ممکن است تصویربرداری مغز (نظیر ام.آر.آی) یا بررسی عروق مغزی نیز لازم باشد. درمان سرگیجه خوش خیم بهتر است تحت نظر متخصصان گوش انجام شود که درمان در این موارد با کمک فیزیوتراپی مخصوص سیستم تعادلی صورت می‌گیرد.البته درمان‌های دارویی نیز در کاهش سرگیجه کمک‌کننده است.

دکتر محمد روحانی،

‌ متخصص مغز و اعصاب