فیلترینگی برای جلب رضایت

این مساله که اینترنت در کشور همزیستی ویژه‌ای با سیستم فیلترینگ دارد حقیقتی انکارناپذیر است. حتی اقدامات متفاوت از سوی تصمیم‌گیران در حوزه اینترنت به نوعی کارکردی مانند فیلتر داشته است. اقداماتی مانند محدودیت سرعت کاربران خانگی اینترنت به دسترسی با سرعت «اسمی» 128 کیلوبیت برثانیه که معنی عملی آن با در نظر گرفتن تقسیم پهنای باند بین 8 تا 12 کاربر، دسترسی با حداکثر سرعت 15 تا 24 کیلوبیت بر ثانیه است، عملا دسترسی کاربران ایرانی را به خدماتی چون مشاهده آنلاین و همزمان فایل‌های تصویری حتی در حالت بدون اعمال فیلترینگ، ناممکن کرده است.

از سوی دیگر بسیاری از سایت‌ها مانند ویکی‌پدیا برای کاربران ایرانی باز گذاشته شده، اما صفحاتی در همین سایت‌ها که محتوای نامناسب دارد، فیلتر شده است.

فیلترینگ مساله‌ای وقتگیر و هزینه‌بر است، از این‌رو تصمیم‌گیران چند سالی است درصدد یافتن راه‌حلی برای رفع مشکل روش سنتی فیلترینگ برآمده‌اند و فیلترینگ هوشمند را به‌عنوان راه‌حلی برای جبران ناکارآمدی سیستم سنتی فیلترینگ عنوان کرده‌اند. از طرفی با افزایش کاربرد شبکه‌های اجتماعی بر بستر تلفن همراه، دغدغه محتوای نامناسب که از ریشه‌دارترین دغدغه‌های اینترنت در کشور ماست، سمت و سوی جدیدی یافته است. شبکه‌های اجتماعی که به دلایل مختلف از داغ‌ترین حوزه‌های فناوری اطلاعات ارتباطات هستند، در کشور ما 2 برخورد رادیکال را تجربه کرده‌اند: عشق و نفرت. مساله فیلترینگ هوشمند هم برخلاف این‌که مساله‌ای بزرگ‌تر از فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی در کشور ماست، از همان ابتدای مطرح شدنش در رسانه‌ها از سوی مقام‌های مسئولی که درصدد توضیح این روش بودند، با نام‌هایی چون فیسبوک، اینستاگرام و وایبر همراه بود و به همین دلیل خواسته یا ناخواسته این تصور را در ذهن کاربران ایرانی ایجاد می‌کرد که فیلترینگ هوشمند روشی است برای استفاده از شبکه‌های اجتماعی که مشمول فیلتر شده‌اند. به این ترتیب فیلترینگ هوشمند از همان ابتدا به یکی از بحث‌های حاشیه‌ای چرایی و چگونگی استفاده ایرانیان از شبکه‌های اجتماعی بین‌المللی تبدیل شد.

در کنار تمام نارضایتی‌های کاربران از اینترنت در ایران مانند سرعت دسترسی، محدودیت روش‌های دسترسی، قیمت بالا و کیفیت پایین و خود مساله فیلترینگ، طرفداران فیلترینگ هوشمند تاکنون در تفاسیر خود از این روش، این نوع فیلترینگ را با جامه جدیدی بر تن معرفی می‌کنند. این روش فیلترینگی قرار است رضایت چند گروه مختلف را با خواسته‌های مختلف جلب کند؛ کاربران، مخالفان و موافقان شبکه‌های اجتماعی.

محمدعلی پورخصالیان

روزنامه‌نگار حوزه آی‌تی

کلیک (ضمیمه یکشنبه روزنامه جام جم)