از «سیب» بپرسید

دکتر ایرج خسرونیا/ متخصص داخلی ـ گوارش

با توجه به توضیح‌هایی که ارائه کرده‌اید، به نظر می‌رسد سیستم ایمنی شما دچار نقص در عملکرد شده است و همین مساله دلیل اصلی ابتلای شما به بیماری‌های مکرر است. سیستم ایمنی بدن سدی است که بدن را در مقابل ابتلا به انواع بیماری‌ها محافظت می‌کند و نقص یا اختلال در عملکرد آن، بدن را در برابر عوامل بیماری‌زا اعم از ویروس‌ها، باکتری‌ها، قارچ‌ها، مواد مسموم‌کننده، آلاینده‌ها تا عوامل زمینه‌ساز ابتلا به سرطان ضعیف می‌کند. دلایل متعددی برای ضعف عملکرد سیستم ایمنی وجود دارد. تغذیه نامناسب یکی از این علت‌هاست. این البته به معنی خوردن غذای پرحجم نیست، بلکه به معنی مصرف غذای کم‌حجم، مقوی و سالم است. بنابراین، در برنامه غذایی شما باید مصرف انواع مواد غذایی حاوی پروتئین بویژه ماهی و مرغ وجود داشته باشد. علاوه بر این‌که مصرف انواع میوه و سبزی برای دریافت ویتامین‌ها و املاح هم نباید فراموش شود. با توجه به این‌که شما به فرزندتان شیر می‌دهید، باید تغذیه مناسبی داشته باشید تا هم سیستم ایمنی شما تقویت شده و هم بتوانید موادغذایی لازم را در اختیار فرزندتان قرار دهید. در این فصل مصرف انواع میوه تازه بویژه این‌که بیشتر آنها حاوی ویتامین C و یکی از آنتی‌اکسیدان‌های قوی هستند، بسیار ضروری است. این ویتامین می‌تواند به عملکرد بهتر سیستم ایمنی کمک کند. هر نوع اختلال در خواب و استراحت می‌تواند عامل دیگری برای ابتلا به مشکل نقص در عملکرد سیستم ایمنی باشد. بنابراین حتما روزانه 8 ساعت بخوابید. یکی دیگر از عوامل تضعیف‌کننده عملکرد سیستم ایمنی، استرس و اضطراب است. این مشکل بویژه اگر دچار استرس و اضطراب مزمن باشید بشدت سیستم ایمنی را تضعیف می‌کند. سعی کنید با راهکارهای مختلف، اعم از ورزش‌هایی که باعث تخلیه انرژی و اضطراب می‌شوند مثل پیاده‌روی، ورزش‌های آرام‌تنی، تفریح و سرگرمی مناسب اضطراب و استرس‌تان را کنترل کنید.

عامل دیگری که باعث ایجاد بیماری‌های مکرر می‌شود، رعایت نکردن بهداشت فردی‌ست. این مساله می‌تواند از بی‌توجهی به شستن دست‌ها پیش از هر وعده غذایی تا نکته‌های دیگری را شامل شود. بنابراین کمی بیشتر دقت کنید؛ با توجه به افزایش مصرف سبزی در فصل بهار و تابستان و افزایش خطر آلودگی این خوراکی‌ها به انواع آلاینده‌ها، بهتر است در زمان پاک کردن و شستن انواع سبزی، کاهو، کلم و... دقت کنید و با محلول‌های مناسب شست‌وشوی سبزی‌ها، این خوراکی‌ها را ضدعفونی کنید.

در مواردی هم استفاده مکرر از داروها می‌تواند عاملی برای تضعیف سیستم ایمنی بدن باشد. این نکته را فراموش نکنید که شما در حال مراقبت و تغذیه 2 نفر هستید. بنابراین ضعف در عملکرد سیستم ایمنی هم برای شما و هم برای فرزندتان اتفاق خوبی نیست. پیشنهاد می‌کنم هر چه زودتر به متخصص داخلی و عفونی مراجعه کرده و با انجام بررسی‌های لازم علت ابتلای مکرر به بیماری را شناسایی کنید تا مشکل ضعف در عملکرد سیستم ایمنی بدنتان زودتر برطرف شود.

مهیار ـ ش هستم از تهران پیامک می‌زنم ( 09120000664). 38 سال دارم. مدتی است بعد از خوردن غذا دچار نفخ می‌شوم. این مساله خیلی اذیتم می‌کند به این دلیل که شکمم متورم شده، بادگلو می‌زنم و گاهی دچار نفس‌تنگی هم می‌شوم. وقتی عصبی می‌شوم، این حالت تشدید می‌شود. گاهی با خوردن نبات و زیره این مشکل را کنترل می‌کنم، اما همیشه به نتیجه نمی‌رسم. علاوه بر این‌که نگران هستم خوردن نبات باعث بالا رفتن میزان قند خونم شود. علت نفخ چیست و برای درمان آن باید چه کار کنم؟ این نکته را هم اضافه کنم که برای مدت کوتاهی برای کاهش وزن از بعضی مواد شیرین با شیرین‌کننده مصنوعی استفاده می‌کردم.

دکتر محمدرضا وفا/ متخصص تغذیه

همان‌طور که اشاره کردید، نفخ یکی از مشکلات گوارشی است که باعث آزار و اذیت فرد چه از نظر گوارشی و چه از نظر ظاهری می‌شود. هوای حبس شده در دستگاه گوارش بویژه معده باعث بادگلو، تورم شکم و احساس نفس‌تنگی می‌شود. یکی از دلایل نفخ، تند خوردن غذاست. اشاره کردید وقتی عصبانی می‌شوید، این حالت تشدید می‌شود. علاوه بر این‌که عصبانیت و اضطراب خود عاملی برای ایجاد نفخ است، در زمان استرس و اضطراب هم فرد معمولا تندتر از حالت عادی غذا می‌خورد. همراه با غذا خوردن سریع، مقدار زیادی هوا وارد معده می‌شود و علاوه بر این‌که غذاها به‌طور کامل جویده نشده وارد معده می‌شود. همین دو عامل باعث نفخ می‌شود. بنابراین زمانی که عصبی هستید، سعی کنید غذا یا خوراکی نخورید. نوشیدن هر نوع نوشابه شیرین با شیرینی غیرطبیعی مثل انواع فانتا، کوکا، ماءالشعیر، نوشابه‌های انرژی‌زا و ورزشی به دلیل شیرین‌کننده‌های مصنوعی‌شان باعث ایجاد نفخ می‌شوند. فراموش نکنید که این نوشابه‌ها حاوی گاز هستند و طبیعی‌ست که نوشیدن آنها دلیل دیگری برای ایجاد نفخ است. مقداری نمک برای طعم دادن به غذا مناسب است، اما مصرف مواد غذایی شور زمینه‌ساز بروز نفخ است. میزان نمک مصرفی باید به حدی کم باشد که فقط نیاز بدن به سدیم تامین شده و غذا به مقدار کمی طعم‌دار شود. بعضی خوراکی‌ها مثل انواع میوه و سبزی بویژه کلم، کاهو، هویج و اسفناج به دلیل فیبر بالایی که دارند زمینه‌ساز بروز نفخ هستند. در واقع خوردن خوراکی‌هایی مثل کلم خام باعث ایجاد نفخ می‌شود. یکی دیگر از عوامل ایجاد نفخ، مصرف انواع حبوبات و غلات است. بنابراین اگر در برنامه غذایی‌تان از این خوراکی‌ها استفاده می‌کنید، دچار نفخ خواهید شد مگر این‌که پیش از مصرف آنها این دانه‌ها را خیس کرده و آب آن را خالی کنید. در توضیحات‌تان اشاره کردید برای مدتی از خوراکی‌هایی با شیرینی مصنوعی استفاده می‌کرد‌ید. مصرف این خوراکی‌ها اصلا توصیه نمی‌شود. به این دلیل که ترکیب‌‌ آنها سازگار با بدن نیست و ‌ عامل ابتلا به بسیاری از بیماری‌ها از مشکلات گوارشی گرفته تا مشکلات و بیماری‌های حادتر است. علاوه بر این شیرین‌کننده مصنوعی موجود در این خوراکی‌ها عامل ایجاد نفخ است. بنابراین توصیه می‌شود بار دیگر به برنامه غذایی‌تان دقت کنید. به این نکته هم توجه داشته باشید که شاید ماده غذایی خاصی در شما حساسیت ایجاد کرده، برای مثال ممکن است به گندم حساسیت داشته باشید. اگر از مواردی که به آن اشاره شد در برنامه غذایی شما وجود دارد، آنها را کنترل، تعدیل و تصحیح کنید. درصورتی که با رعایت این نکته‌ها مشکل نفخ‌تان برطرف نشد، به متخصص گوارش مراجعه کنید.