گفت‌وگوی ‌خوب‌،‌ نتیجه ‌خوبتر

این‌که چگونه درباره موضوعات صحبت می‌کنید، پیام قابل ملاحظه‌ای را درباره آگاهی اجتماعی، طرز فکر و روشنفکری شما ارائه می‌دهد. در ارتباط موثر و مطلوب حرف زدن درباره مسائل و مشکلاتی که داریم به خودی خود ما را خوشحال می‌کند و اضطرابمان را کاهش می‌دهد. بدون ارتباط کلامی، زیبایی و جذابیت زندگی بسیار کاهش می‌یابد، چراکه کلام به ما این امکان را می‌دهد که برای دیگران شادی، غم یا وحشت خلق کنیم. به عبارت دیگر ارتباط کلامی منبع مهم احساسات مطلوب یا نامطلوب، خوشایند یا ناخوشایند محسوب می‌شود. اگر خواستار این باشیم که از طریق صحبت و گفت‌و‌گو به خواسته‌هایمان برسیم، لازم است مقررات و قواعد درست صحبت کردن را بدانیم.‌ برای داشتن یک گفت‌و‌گوی جالب که رضایت هر دو طرف جلب شود لازم است سه نکته را بدرستی مراعات کنید: سوال کنید، فعالانه گوش کنید و درباره خودتان چیزهایی را بیان کنید (خودبازنمایی)‌.

سوال کردن

به‌طور کلی هنگام برقراری اولیه ارتباط دو نوع سوال وجود دارد، سوالات تشریفاتی از قبیل این‌که نام طرف چیست، اهل کجاست و چه می‌کند که در آغاز گفت‌و‌گو مطرح می‌شوند و سوالات اطلاعاتی که خاص‌تر هستند و هدف از طرح آنها به دست آوردن اطلاعات مهم درباره تجربیات، باورها و احساسات طرف مقابل است مانند سر و کله زدن با بچه‌ها چطور است؟ که باعث برقراری ارتباط صمیمانه‌تری خواهد شد. سوالات اطلاعاتی به شما این امکان را می‌دهند که تصویری از طرف مقابل در ذهنتان ترسیم کنید. راز گفت‌و‌گوی جذاب در این است که به کنجکاوی خود (البته به صورت متناسب و مودبانه) ادامه بدهید، چراکه هر سوال بر هیجان گفت‌و‌گو و لذت صمیمیتی که در حال شکل گرفتن است، اضافه می‌کند.

گوش کردن فعال

یک گفت‌و‌گو کننده خوب باید بداند ‌ چگونه به حرف‌های طرف مقابل گوش بدهد تا او واقعا احساس کند حرف‌هایش شنیده شده است. کسی که فعالانه گوش می‌کند با عبارات خاص خودش به آنچه شنیده واکنش نشان می‌دهد تا به گوینده اطمینان بدهد به حرف‌هایش گوش کرده است. باید این نکته را خاطرنشان کرد که گوش کردن چیزی ورای بسته نگاه داشتن دهان خود است. شما به آنچه طرف مقابلتان می‌گوید توجه می‌کنید، آن را به خاطر می‌سپارید و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهید. ناتوانی گوش کردن درست، یکی از مهم‌ترین دلایل شکست اغلب گفت‌وگوهاست. اگر نتوانید درست گوش بدهید نخواهید توانست توجه، علاقه و احترامی را که خود نیز خواهان آن هستید به دیگری ابراز کنید و دیگران از مصاحبت با شما کسل و از اطرافتان پراکنده می‌شوند، پس شنونده خوبی باشید.

خودبازنمایی

در یک گفت‌و‌گو تلاش برای دست یافتن به صمیمیت بدون آن‌که چیزی درباره خودتان به طرف مقابل بگویید، مانند آن است که بخواهید با خلال دندان بیس‌بال بازی کنید. البته به این نکته توجه داشته باشید منظور از خود بازنمایی این نیست که عمیق‌ترین و نهانی‌ترین احساسات و نیازهای خودتان را به زبان بیاورید. هر چیزی که درباره خودتان می‌گویید، نوعی چاشنی است که به روابطتان می‌افزایید زمانی که از بیم‌ها و امیدها، سلیقه‌ها و باورهایتان صحبت می‌کنید به شخصیتی منحصر‌به‌فرد تبدیل می‌شوید و در حال تاثیر‌گذاری هستید. این را در نظر داشته باشید که اگر در یک رابطه همه احساسات‌تان را برای خودتان نگه دارید شاید کمی کمتر احساس اضطراب کنید، اما در نهایت رابطه‌تان را از بین خواهید برد.

پویایی گفت‌و‌گو را حفظ کنید

پویایی در صحبت کردن یکی از بخش‌های مهم آن محسوب می‌شود و منظور از آن میزان انرژی است که در صحبت کردن با دیگری صرف می‌کنید، این‌که چقدر صحبت می‌کنید، تا چه حد سریع و بلند حرف می‌زنید و این‌که چگونه انرژی خود را با انرژی طرف مقابل همخوان می‌کنید.

انرژی‌ای که مصرف می‌کنید

مهم است که چقدر حرف می‌زنید، به چه سرعتی و چقدر بلند صحبت می‌کنید. این انرژی‌ای است که تمام آن را با خود به یک گفت‌و‌گو می‌آورید. این انرژی روی این‌که دیگران تا چه اندازه با شما راحت هستند، تاثیر می‌گذارد و می‌تواند مشخص کند آیا شما هنگام صحبت کردن به دیگران آرامش ‌‌داده یا آنها را در شرایط اضطراب قرار می‌دهید. برخی افراد هنگام گفت‌و‌گو به دنبال فرصت مناسبی می‌گردند که حرف‌هایشان را بزنند و متقابلا به صحبت‌های طرف مقابل گوش دهند، اگر بتوانید این قاعده را رعایت کنید، تاثیر بهتری می‌گذارید. بعضی‌ها هم اهل صحبت هستند و زیاد حرف می‌زنند و وقتی فرصت حرف زدن پیدا می‌کنند، خوشحال می‌شوند. عده دیگر ترجیح می‌دهند کم حرف بزنند. اگر می‌خواهید هنگام گفت‌و‌گو تاثیر بیشتری بگذارید، بهتر است انتخاب تقسیم‌بندی را به طرف مقابل دهید و سپس به شکلی هماهنگ دنباله صحبت را بگیرید. منطبق ساختن خود با طرف مقابل به این معنا نیست که خودتان نباشید بلکه به این معناست که شما به دیگران توجه دارید و از انعطاف کافی برخوردارید. انعطاف‌پذیری شما در زمان صحبت کردن در حکم سخاوت اجتماعی‌تان است که همیشه برای شما امتیاز محسوب می‌شود.

تعدیل سرعت در صحبت کردن

هرکس در صحبت کردن سرعت منحصر‌به‌فردی دارد. بعضی‌ها سریع حرف می‌زنند و بعضی کند و آهسته سخن می‌گویند. گرچه اگر کسی به سرعتی که ما نمی‌خواهیم با ما حرف بزند، ناراحت می‌شویم، اما چه‌بسا خودمان ندانیم با چه سرعتی حرف می‌زنیم و روی دیگران چه تاثیری می‌گذاریم. با این حال اگر آرام‌تر از سرعتی که طرف مقابل می‌خواهد حرف بزنیم، او را خسته و بیقرار می‌کنیم و اگر بیش از اندازه سریع حرف بزنیم باز او را ناراحت و عصبی می‌کنیم. پس وقتی می‌خواهید از خود تاثیر خوبی بگذارید، باید بدانید در مقایسه با دیگران با چه سرعتی حرف می‌زنید، اگر خیلی آهسته یا با سرعت صحبت می‌کنید، به واکنش‌های دیگران توجه کنید و سعی کنید خود را با آنها تطبیق دهید.

بلندی و کوتاهی صدا

یکی از مسائل بسیار مهم هنگام صحبت این است که چقدر بلند یا آهسته حرف می‌زنید. اگر بیش از اندازه بلند حرف می‌زنید ممکن است خودتان آن را طبیعی و نشانه اعتماد به نفس‌تان تلقی کنید، اما شاید دیگران این را به حساب تکبر و نیاز به جلب توجه کردنتان بگذارند و اگر خیلی آهسته صحبت می‌کنید، شاید خودتان آن را به حساب تواضع و فروتنی خود بگذارید اما در نظر دیگران فاقد اعتماد به نفس ظاهر شوید.

هماهنگ شدن با دیگران

باید سبک انرژی‌تان را با سبک انرژی طرف مقابل‌تان هماهنگ کنید. یکی از روش‌های ساده هماهنگی با دیگران این است که به نوبت حرف بزنید. اگرچه این موضوع ساده به نظر می‌رسد، اما خیلی‌ها نمی‌تواند از عهده آن برآیند. برای مثال، در یک صحبت ده دقیقه‌ای، شما می‌توانید پنج دقیقه اول را صحبت کنید و بعد پنج دقیقه دوم را به طرف مقابلتان بدهید. به‌عنوان یک قاعده کلی، اگر بیش از سه یا چهار جمله بگویید، ممکن است انرژی ارتباطی با شخص دیگر را از دست بدهید بخصوص توجه داشته باشید در شروع آشنایی و صحبت، کم و کوتاه حرف زدن بهتر است.

معصومه اسدی ‌‌/‌‌ جام‌جم