راهکارهای فرار از مشکلات گوارشی در سفر

مشکلات گوارشی کودکان:

عمده‌ترین مشکل مربوط به کودکان همان رودل‌ کردن یا سوء‌هاضمه است که اغلب در اثر پرخوری روی می‌دهد. ایام نوروز زمانی است برای دید و بازدید، مهمانی‌رفتن و مهمانی‌دادن. در این مهمانی‌ها همه‌چیز مهیاست؛ شیرینی، آجیل، نقل‌ونبات، انواع میوه‌ها و نوشیدنی‌ها. فرض کنید یک خانواده در یک روز باید به ده خانه سر بزند و در هر خانه از مهمان پذیرایی خواهد شد و این فرصتی است تا کودک از هر چه در دسترس است استفاده کند؛ خوردن خوراکی‌های مختلف باعث سوء‌هاضمه، یعنی دل‌دردهای کولیکی یا قولنجی خواهد شد و معمولا کودک در توصیف آن می‌گوید« دلم درد می‌گیرد و ول می‌کند». البته علامت رودل فقط دل‌درد نیست و ممکن است نفخ شکم، بادگلو، اسهال و گاهی هم استفراغ در بیمار وجود داشته باشد. علت رودل نیز همیشه پرخوری نیست و گاهی خوردن میوه ‌آلوده نیز باعث رودل می‌شود. در این مواقع پدر و مادرها باید به خورد و خوراک کودک‌شان توجه داشته باشند و تا جایی که می‌توانند تنقلات در دسترس‌آنها قرار ندهند. در مهمانی‌ها مراقب خوردن کودک باشند و مقداری از تنقلات را در روز به کودک بدهند و دقت کنند که حتما غذا بخورد. دردهای کولیکی معمولا به خودی‌خود رفع می‌شود، ولی خوردن کمی عرق بیدمشک برای بهبود درد کمک‌کننده است.

مشکلات گوارشی بزرگسالان:

بزرگ‌ترها هم ممکن است دچار سوء‌هاضمه شوند، ولی این مشکل بیشتر به کودکان اختصاص دارد. مشکلاتی که در افراد بزرگسال دیده می‌شود، بیشتر به علت داشتن سابقه بیماری گوارشی یا بیماری قبلی است که در ایام عید با تغییر رژیم غذایی تشدید می‌شود. فرض کنید بیمار به فشار خون بالا مبتلاست و آجیل و تنقلات زیادی می‌خورد. بالا بودن مقدار نمک موجود در تنقلات باعث افزایش فشار خون می‌شود، پس این افراد حتما باید از خوردن مواد شور و پرنمک اجتناب کنند. بسیاری از افراد در جامعه مبتلا به بیماری نشانگان روده تحریک‌پذیر هستند. این افراد باید از خوردن مواد چرب، ادویه‌جات، نوشابه‌های گازدار و میوه با پوست اجتناب کنند؛ چون این مواد باعث تشدید علائم سندرم روده تحریک‌پذیر می‌شود. بیماران مبتلا به دیابت باید از خوردن شیرینی‌ها خودداری کنند. دقت کنید مصرف چای هم باید محدود شود؛ چون اگر قرار باشد در هر خانه یک چای بنوشید، قطعا همراه با آن قند هم مصرف می‌کنید و تا آخر شب یک مشت قند خواهید خورد. مصرف قند برای افراد سالم مضر است چه رسد به افراد دیابتی و بیمار.

بعضی از افراد نیز دچار ریفلاکس مری هستند. ریفلاکس اختلالی در اسفنکتر مری است که در آن اسفنکتر شل می‌شود. شلی دهانه مری باعث بیرون‌زدن اسید معده و به اصطلاح ترش‌کردن می‌شود. این افراد باید از خوردن مواد تند مانند فلفل و ادویه‌جات، سس قرمز، شیرینی‌های چرب، غذاهای چرب، سیر و پیاز اجتناب کنند. همچنین هنگام خواب بالش سفت و بلندی زیر سر خود بگذارند. این توصیه‌ها معمولا باعث بهبود می‌شود، ولی ادامه ریفلاکس نیاز به بررسی دارد. دسته بعدی بیمارانی هستند که سابقه خونریزی معده دارند. این افراد حتما باید تحت نظر پزشک باشند و قبل از شروع تعطیلات به پزشک مراجعه و با او درباره بیماری و داروهای مصرفی مشورت کنند. دسته آخر مبتلایان به یکی از بدخیمی‌های گوارشی هستند. این بیماران همیشه باید تحت نظر باشند و از پزشک خود بخواهند، اگر در ایام تعطیل به سفر می‌رود پزشک دیگری را به آنها معرفی کند تا در صورت نیاز به او مراجعه کنند. این افراد حتما باید مراقب تغذیه خود باشند و به‌هیچ‌وجه ناپرهیزی نکنند و رفتن به سفر را به وقت دیگری یعنی بعد از بهبود و پایان درمان موکول کنند. البته در ایام تعطیل هم بیمارستان‌ها و مراکز درمانی فعال است و جای نگرانی نیست.

بیماری‌های سفر:

مسافرت‌های نوروزی در این ایام به دلیل تعطیلی مدارس و ادرات و... بسیار زیادتر از دیگر روزهای سال است. بیماری‌های گوارشی که در سفر رخ می‌دهد، چندان خطرناک نیست؛ ولی سفر را برای خانواده تلخ می‌کند. بیماری گوارشی ـ مسافرتی معمولا از نوع اسهال مسافرتی است که در اثر خوردن آب یا خوراکی آلوده پدید می‌آید. برای جلوگیری از بیماری گوارشی ـ مسافرتی، خانواده‌ها باید به خوراکی‌هایی که در سفر مصرف می‌شود، دقت کنند و به‌هیچ‌وجه از فروشنده‌های دوره‌گرد چیزی نخرند. حتما آب پلمب‌شده بخرند و اگر قصد خرید دارند حتما به تاریخ تولید مواد خوراکی توجه کنند. سعی کنند در رستوران‌های بین‌راهی غذا نخورند، مگر این‌که از نظافت و بهداشت آن اطمینان داشته باشند. برای خودشان غذا تهیه کنند، اما غذای مصرفی باید خشک باشد و فاسد‌شدنی نباشد. غذاهای حاوی سس مایونز، تخم‌مرغ، گوشت و کالباس و... فاسد‌شدنی است و خوردن آنها موجب مسمومیت می‌شود. مسمومیت‌ها عمدتا از نوع اسهال و استفراغ با درد شکمی است. اگر اسهال و استفراغ رخ بدهد، حتما باید آب ازدست‌رفته جبران شود. برای جبران آب ازدست‌رفته باید میزان مصرف مایعاتی مانند آب، دوغ یا چای کم‌رنگ را بالا برد. اگر بیمار تهوع دارد می‌توان مقدار مایع را هر بار به اندازه یک قاشق چای‌خوری و آرام‌آرام به بیمار خوراند. این نوع از اسهال و استفراغ حدود 24 ساعت طول می‌کشد. اگر بعد از این مدت بهبودی حاصل نشد در اولین فرصت بیمار را باید به یک مرکز درمانی رساند. ممکن است اسهال از نوع عفونی باشد، در این صورت نیاز به تجویز داروهای آنتی‌بیوتیک است. (جام جم سرا/ ماریا حکمت/ سیب، ضمیمه سه شنبه روزنامه جام جم)