یادی از ترانه‌های انقلاب

این روزها با نزدیک شدن به یوم‌الله 22 بهمن ترانه‌ها و سرودهای آن روزها بیشتر از رادیو وتلویزیون شنیده می‌شود.برنامه «آوای انقلاب» شبکه رادیویی تهران نیز به مناسبت گرامیداشت یاد و خاطره ایام دهه فجر هر روز از ساعت 12 و 30 دقیقه با دعوت از خواننده‌ها و آهنگسازان انقلابی همراه شنوندگان است.

روزی که ما مهمان برنامه هستیم، حمید شاهنگیان از آهنگسازان پیشکسوت انقلابی نیز در استودیوی پخش رادیو تهران حضور دارد.

خمینی ای امام...

الهام شوقی، گوینده برنامه صحبت‌های خود را این‌گونه آغاز می‌کند: «به آوای انقلاب رادیو تهران خوش آمدید. آوای انقلاب صدایی از قلب مردم ایران، تهران است با ما تا ساعت 13 و 30 دقیقه همراه باشید.»

مهمان امروز برنامه حمید شاهنگیان از جمله آهنگسازانی است که در سال‌های قبل و اوایل انقلاب سهم مهمی در ساخت و توزیع سرود‌های انقلابی داشت. شاهنگیان در کارنامه هنری خود سرودهایی چون «خمینی ای امام»، «برخیزید ای شهیدان راه خدا» و « 17 شهریور» و... را دارد.»

ساناز باقری ـ تهیه‌کننده ـ درباره ویژگی‌های آوای انقلاب می‌گوید: این برنامه کاری از گروه اجتماعی و خانواده رادیو تهران است که به مناسبت فرارسیدن ایام دهه فجر، هر روز پخش می‌شود، در این برنامه ضمن پخش سروده‌ها و ترانه‌های انقلابی از خواننده‌ها و آهنگسازان انقلاب اسلامی نسل گذشته و نسل امروزی دعوت می‌شود تا در آوای انقلاب حضور یابند.

وی درباره مهمانانی که به برنامه دعوت می‌شوند نیز می‌گوید: ما در این برنامه از خواننده‌ها و آهنگسازانی که در حوزه انقلاب آثاری را به ثبت رساندند، دعوت می‌کنیم تا درباره چگونگی ساخت آن آهنگ، بازتاب‌ها و ویژگی‌های آن اثر صحبت کنند.

تهیه‌کننده برنامه می‌افزاید: یکی از مهمانان برنامه ما، خواننده آهنگ معروف خلبانان ـ ملوانان است، استاد فیروز برنجان شاعر و آهنگساز این اثر جاودانه است که در اولین روز جنگ تحمیلی عراق به ایران ساخته شد. محمدگلریز، پویا بابایی و جمشید جم هم از خواننده‌هایی هستند که پیش‌بینی شده در برنامه حضور داشته باشند.

حالا مجری برنامه می‌گوید: «ما در برنامه آوای انقلاب ترانه‌های خاطره‌انگیز انقلابی را پخش می‌کنیم، کسانی که با این ترانه‌ها خاطره دارند و علاقه‌مند هستند سرود‌های دلخواه آنها از برنامه پخش ‌شود، می‌توانند با ما تماس بگیرند.»

ای مجاهد ای مظهر شرف

متن کامل آهنگ «خمینی ای امام» سروده استاد حمید سبزواری شاعر انقلابی و به خوانندگی شاهنگیان پخش می‌شود: «خمینی ای امام، خمینی ای امام/‌ ای مجاهد ای مظهر شرف‌/‌ ای گذشته ز جان در ره هدف و...»

استاد شاهنگیان می‌گوید: این سرود در لحظه تاریخی ورود بنیانگذار انقلاب اسلامی به ایران در فرودگاه مهرآباد از سوی یک گروه سرود انقلابی به صورت زنده اجرا شد و مورد تحسین و توجه قرار گرفت.

یکی از شنونده‌ها این پرسش را مطرح می‌کند که آیا آقای اصفهانی هم جزو گروه سرود ورود حضرت امام خمینی بوده‌اند، یا خیر، در پاسخ گفته می‌شود: آقای اصفهانی در آن زمان سن کمی داشت، 9 یا ده ساله بود، از آنجا که قاری ممتازی بود هنگام ورود حضرت امام خمینی (ره) قرائت قرآن را به عهده داشت.

مرور خاطرات انقلابی

در فواصل برنامه که با شاهنگیان گفت‌وگو می‌شود، آثاری از وی نیز پخش می‌شود، صحبت‌هایی که بین گوینده برنامه و شاهنگیان رد و بدل می‌شود، تجدید و مرور آنها خاطرات روزهای دوری است که حتی پس از سال‌ها کمرنگ نشده است، چه برای کسانی که خود در صحنه حضور داشته‌اند و چه مانند ما که سرودها را با هزار عشق و علاقه در مدرسه‌هایمان اجرا می‌کردیم و...

در پایان برنامه با او همکلام می‌شویم، شاهنگیان فارغ‌التحصیل رشته مدیریت از دانشگاه شیکاگو است، در آن سال‌ها تحصیل در مقطع دکتری را نیمه‌کاره رها می‌کند و به ایران بازمی‌گردد، قبل از پیروزی انقلاب اسلامی کار ساخت سرودهای انقلابی را به تنهایی آغاز کرد و در ادامه با تشکیل گروه‌های سرود مردمی که خود داوطلب بودند، کارش را ادامه می‌دهد، او در کارنامه هنری خود سرودهایی همچون «خمینی ای امام»، «برخیزید ای شهیدان راه خدا»، «۱۷ شهریور» و... را به ثبت رسانده است.

وی می‌گوید: من در ابتدای راه به تنهایی این کارها را انجام می‌دادم سپس دوستانی پیدا کردم که من را در این زمینه همراهی می‌کردند، به طوری که با گذشت سی و اندی سال هنوز هم دور هم جمع می‌شویم و حتی با همدیگر آثاری را تهیه می‌کنیم.

آهنگساز دوران انقلاب خاطره حضور امام خمینی(ره) در بهشت زهرا(س) را تداعی می‌کند و می‌گوید: حمید سبزواری انسان تیزهوشی بود، او حـــدس زد که امام (ره) اولین جایی که پس از ورود به ایران می‌روند، بهشت زهرا(س) است، شعری با این مضمون ساخته شد که «برخیزید ای شهیدان راه خدا که امامتان آمده در کنار شما تا که سازد غرق بوسه مزارتان». این را آقای سبزواری سرود و ما نیز گروهی را برای این موضوع تدارک دیدیم و در همان جا بدون آهنگ اجراکردیم و بعدها نیز موسیقی به آن اضافه شد.

شاهنگیان می‌افزاید: محور حرکت انقلاب، حضرت امام (ره) بودند، نگاه‌ها به ایشان بود و هر حرکتی که ایشان انجام می‌دادند و هر اتفاقی که درباره ایشان بود، گیرایی و جذابیت خاص خودش را برای مردم داشت.

شاهنگیان در پاسخ به این پرسش که آیا پس از انقلاب هم به فعالیت‌های خود ادامه داده است، می‌گوید: بعد از پیروزی انقلاب اولین مدیر واحد موسیقی صداوسیما بودم، بعد از انقلاب نیز 50 کار ارائه کردم، بیشتر سرودها یا ترانه‌هایی که ساخته می‌شد، یا در رابطه با ارزش‌های انقلابی است یا آیینی و مذهبی، البته گاهی نیز مسائل اجتماعی و مسائل خانوادگی همچون مهربانی، ایثار و گذشت دستمایه کارها می‌شود.

مریم کریمی / قاب کوچک (ضمیمه شنبه روزنامه جام جم)