هشدار به مردها: پیچش بیضه را ۶ ساعته باید جراحی کرد

بیضه یک طناب یا بند دارد که از آن آویزان است. داخل این طناب، شریان بیضه وجود دارد که کار خونرسانی به بیضه را انجام می‌دهد. اگر بیضه دچار چرخش شود، قاعدتا طناب نیز می‌چرخد و شریانی که خون را به بیضه می‌رساند به علت پیچیدن دور خود مسدود می‌شود و ناگفته معلوم است که اگر جریان خون شریانی هر عضوی قطع شود، آن عضو در عرض چند ساعت منبع تغذیه را ازدست داده، از بین می‌رود.

شایع‌ترین علت این اتفاق یک اختلال مادرزادی است که در آن بیضه به خوبی به کیسه بیضه متصل نشده و حول طناب خود می‌چرخد. آن چیزی که می‌تواند ما را به تشخیص راهنمایی کند، این است که ۶۵ درصد این بیماران پسران ما بین ۱۸-۱۲ سال هستند و اکثر مابقی موارد نیز زیر ۳۰ سالگی اتفاق می‌افتند، ولی پیچش بیضه در هر سنی می‌تواند اتفاق بیفتد.

این بیماری نسبتا شایع است، از هر ۱۶۰ پسر در سن بلوغ یک نفر آن مبتلا به پیچش بیضه می‌شود. یک اصطلاحی بنام پیچش متناوب بیضه وجود دارد که در آن بیضه هر از چند گاهی دچار پیچش شده و خود به خود برطرف می‌شود. این گونه بیماران نیز نیاز به عمل جراحی دارند. چون بیضه یک عضو محرم بدن است، گاهی بعضی بیماران به خصوص پسر بچه‌ها از بیان کردن مشکل خود خجالت می‌کشند و وقتی از درد به خود می‌پیچند، در مقابل این پرسش که چه مشکلی دارید، اظهار می‌کنند که دل درد دارند.

علایم پیچش بیضه

• شایع‌ترین علامت درد منتشر و ناگهانی در بیضه است که با دست زدن به بیضه زیاد می‌شود و بیضه به لمس بشدت حساس است.
• چون طناب بیضه می‌پیچد بیضه بالا‌تر می‌رود.
• چون بیضه عصب گیری مشترک با دستگاه گوارش دارد، این بیماران ممکن است دچار تهوع و استفراغ شوند.
• بسیاری از علایم پیچش بیضه با علایم عفونت حاد بیضه مشترک است ولی در عفونت حاد بیضه، بیمار تب دار بوده و کیسه بیضه معمولا قرمز می‌شود و در آزمایش ادرار، علایم عفونت ادراری را می‌توان دید.
پیچش بیضه در فصل سرما بیشتر دیده می‌شود.

تشخیص پیچش بیضه

اگر فرزند شما به ناگهان دچار درد بیضه شود و یا خود شما به ناگهان دچار درد بیضه شوید باید بلافاصله به مرکزی که متخصص مربوطه وجود دارد و متخصص قبول می‌کند که فرزند شما و یا خود شما را معاینه کند، مراجعه نمایید. مراجعه به درمانگاه‌ها و کلینیک‌های شبانه روزی معمولا وقت تلف کردن است. زمان اهمیت خیلی زیادی دارد، کافی است که شما را از یک درمانگاه به کلینیک یا بیمارستان دیگری ارجاع دهند، شما زمان طلایی را از دست خواهید داد؛ بنابراین شما باید جایی را برای ارجاع انتخاب کنید که احتمال قوی می‌دهید در آنجا بیماری پیچش بیضه در اسرع وقت تشخیص و درمان خواهد شد.

پزشک معمولا با معاینه می‌تواند به تشخیص برسد. اگر زمان کافی وجود داشته باشد و در‌‌ همان مرکز سونوگرافی داپلر وجود داشته باشد و اگر متخصص مربوطه در کلینیک و بیمارستان حاضر باشد و قبول کند که به طور اورژانس از بیمار سونوگرافی بکند، سونوگرافی داپلر می‌تواند پیچش شریان بیضه و مسدود شدن آن را نشان دهد ولی به تجربه بنده نباید وقت را تلف کرد و بیمار باید به طور اورژانس تحت عمل جراحی قرار گیرد تا بیضه خود را از دست ندهد.

اگر حین عمل متوجه شویم که بیمار پیچش بیضه نداشته است، هیچ چیز را از دست نداده‌ایم. گاهی بعضی پزشک‌ها با دست رفع پیچش انجام می‌دهند ولی اینکه اینکار چقدر موفقیت آمیز است مشخص نیست. اگر ۲۴ ساعت از پیچش بیضه بگذرد شانس نجات بیضه صفر است.
درمان
درمان عبارت از رفع پیچش توسط جراحی است. در حین جراحی اگر بیضه از قبل از بین رفته و سیاه شده باشد، آن را در می‌آورند. در هر صورت باید حین جراحی بیضه طرف مقابل که سالم است توسط جراحی به پوست کیسه بیضه ثابت شود تا بعد‌ها دچار پیچش نگردد.

اطلاعات کاربردی

• هر مرد به ویژه در سن نوجوانی اگر مبتلا به درد شدید و ناگهانی بیضه شود، مشکوک به پیچش بیضه است.
• پیچش بیضه از اروژانس‌های پزشکی است.
• بیمار باید از ابتدا به مرکزی که متخصص و امکانات مربوطه در دسترس هستند منتقل شود.
• مدت زمان طلایی برای درمان ۶ ساعت است و پس از آن بیضه آسیب می‌بیند.
• حین جراحی باید بیضه سالم طرف مقابل به پوست کیسه بیضه ثابت شود.(دکتر محمدرضا صفری نژاد، جراح بیماری های کلیه و مجاری ادرار.هفت سیب)