ایرانی‌تر شدن صحنه تئاتر فجر

به گزارش جام‌جم، کارشناسان و اهالی تئاتر طی سال‌های گذشته بارها بر افت هر ساله جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر تاکید کرده‌اند و بر بخش بین‌الملل جشنواره هم انتقاد زیادی داشته‌اند. نگاهی آماری به نمایش‌های صحنه‌ای که از دیگر کشورها مهمان جشنواره بوده‌اند، بخوبی بیانگر افت آن بوده و حرف‌های اهالی تئاتر را ثابت می‌کند.

طبق آمار در سال 90 و سی‌امین دوره از جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، کشورهای ژاپن با یک نمایش و دو اجرا، فرانسه با سه نمایش و شش اجرا، آلمان با دو نمایش و چهار اجرا، سوئیس با یک اثر و دو اجرا، انگلیس یک نمایش و دو اجرا و تونس با یک نمایش و دو اجرا به جشنواره آمده‌اند. در مجموع هشت کشور 16 اجرا را روی صحنه برده‌اند. در این دوره یک اثر محصول مشترک هم روی صحنه رفته است.

در سال 91 که سی و یکمین دوره از این رویداد بزرگ تئاتری کشورمان برگزار شد، هنرمندان هشت کشور در جشنواره روی صحنه رفتند. کره جنوبی با یک نمایش و دو اجرا، ایتالیا با دو نمایش و چهار اجرا، استرالیا با یک نمایش و دو اجرا، ارمنستان با یک نمایش و دو اجرا، لبنان با یک نمایش و دو اجرا، آذربایجان با یک نمایش و دو اجرا و مجارستان با یک نمایش و دو اجرا حضور داشتند. در مجموع هشت کشور با 14 اجرا روی صحنه رفتند و دو کار هم اجرا شد.

سی و دومین جشنواره فجر در سال 1392 برگزار شد و 15 گروه تئاتری از 11 کشور مهمان جشنواره تئاتر فجر شدند. از کشور آلمان یک نمایش با دو اجرا، لهستان یک نمایش با سه اجرا، کره جنوبی یک نمایش با دو اجرا، اسپانیا یک نمایش با دو اجرا، فرانسه با دو اثر و چهار اجرا، ارمنستان با یک نمایش و دو اجرا، ایتالیا با دو نمایش و چهار اجرا و نروژ یک نمایش و دو اجرا روی صحنه رفته است. همچنین هفت اجرای مشترک در این جشنواره روی صحنه رفته است.

امسال در سی و سومین جشنواره تئاتر بین‌المللی فجر کشورهای روسیه، ارمنستان، لهستان، کویت، فرانسه، عمان و آلمان هفت کشور شرکت‌کننده در جشنواره هستند که در مجموع 12 اجرا را روی صحنه می‌برند. همچنین سه اجرای مشترک هم خواهیم داشت.

حال این پرسش پیش می‌آید که وقتی شرایط برای برگزاری یک بخش فراهم نیست، آیا واقعا نیاز است اصرار بر حفظ و اجرای آن داشته باشیم؟ کاری که فیلم فجر هم امسال انجام داد و از خیر بخش بین‌الملل گذشت و دست‌کم آن را به زمانی دیگر موکول کرد.

جشنواره تئاتر فجر طی سال‌های گذشته با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کرده و اتفاقات متعددی از جمله تحریم‌ها و افزایش قیمت دلار دست و پای مسئولان را در برگزاری هرچه بهتر بخش بین‌الملل بسته است، آیا بهتر نیست فعلا قید برگزاری این بخش زده شود و لااقل جشنواره به شکل مطلوبی برای گروه‌های فعال داخلی برگزار شود.

وقتی بودجه جشنواره پایین بیاید طبعا مسئولان قدرت انتخاب کمتری داشته و مجبور به دعوت گروه‌های سطح پایین‌تری می‌شوند و این اتفاق خوبی نیست و فایده‌ای به حال تئاتر کشورمان ندارد.

از طرف دیگر گروه‌های داخلی هم مدام باید درگیر دریافت کمک هزینه‌هایشان باشند، تا جایی که قطب‌الدین صادقی از استادان و پیشکسوتان تئاتر کشورمان هفته گذشته نسبت به دریافت کمک هزینه گروهش اظهار نگرانی کرد. اکنون نه بخش‌های داخلی جشنواره بخوبی برگزار می‌شود و نه بخش بین‌الملل، از طرفی تجربه نشان داده است که حضور گروه‌های خارجی چندان آورده و بهره خارق‌العاده‌ای برای تئاتر ایران نداشته است و شاید بتوان با صحنه‌ای ایرانی‌تر جشنواره‌ای بهتر برگزار کرد.

پوستر جدید تئاتر فجر

پس از حاشیه‌های فراوانی که پوستر جشنواره تئاتر فجر ایجاد کرد، بالاخره روز گذشته طرح جدید جشنواره رونمایی شد، پوستر سی‌و‌سومین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر، توسط هیاتی پنج نفره متشکل از قباد شیوا، ابراهیم حقیقی، احمد محیط طباطبایی، ابراهیم حسینی و امیر اسمی انتخاب شده است.

اردشیر صالح‌پور، دبیر جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر درباره شیوه انتخاب این پوستر گفت: پس از انتشار فراخوان دبیرخانه جشنواره، آثار ارائه شده توسط یک هیات پنج نفره بررسی شد و پس از رای‌گیری، پوستر جشنواره سی‌و‌سوم تئاتر فجر انتخاب و رونمایی شد. امیر رجبی، طراح این پوستر، دانش‌آموخته کارشناسی بازیگری از دانشکده هنر و معماری و هنرمند گرافیست، طراحی پوستر نمایش‌هایی چون «کالون و قیام کاستلیون» (به کارگردانی آرش دادگر)، «قطع دست در اسپوکن» (به کارگردانی دانیال خجسته)، «هملت» (به کارگردانی آرش دادگر)، «سیدروماک» (به کارگردانی محمودرضا رحیمی)، «شاه لیر» (به کارگردانی آرش دادگر)، «خیال» (به کارگردانی حمیدرضا نعیمی) و «اپیدمی طاعون» (به کارگردانی امیر رجبی) را در کارنامه خود دارد.

زینب مرتضایی‌فرد‌‌ /‌‌ گروه فرهنگ و هنر