پزشکان نباید برای دیدن آزمایش، ویزیت بگیرند

این در حالی است که پنجشنبه گذشته روزنامه جام‌جم، از بخشنامه‌ای ناعادلانه در نظام درمان پرده برداشت که مورد اعتراض بسیاری از بیماران بود، اما تاکنون درباره مفاد این بخشنامه سخنی در رسانه‌ها مطرح نشده است؛ بخشنامه‌ای که تاکنون بسیاری از بیماران براساس مفاد آن، خسارت مالی دیده‌اند.

داستان از این قرار است که اگر شما به پزشک مراجعه کنید و پزشک برای، آزمایش یا عکسبرداری پزشکی بنویسد سپس تا 48 ساعت بعد برای دیدن نتیجه همان آزمایش، دوباره به پزشک معالجتان مراجعه کنید، مجبورید دوباره حق ویزیت بدهید، یعنی برای طی کردن یک فرآیند درمانی، دوبار حق ویزیت می‌دهید.

حالا جالب است که جواب برخی آزمایش‌ها حتی گاهی بیشتر از یک هفته طول می‌کشد یا احتمال دارد پزشک برای 48 ساعت آینده، اصلا در آن مرکز درمانی حضور نداشته باشد.

این‌که پزشک بلافاصله بعد از دیدن بیمار، او را به آزمایش یا عکسبرداری پزشکی ارجاع دهد و روز بعد هم برای دیدن نتیجه همان آزمایش، دستمزد مجدد بگیرد، هم خارج از اصول اخلاق پزشکی است و هم این رفتار، خارج از اهداف کلان طرح تحول سلامت است؛ آن هم طرحی که روی کاهش هزینه درمان بیماران، تمرکز کرده است.

همان روز مدیرکل دفتر مدیریت بیمارستانی و تعالی خدمات بالینی وزارت بهداشت در گفت‌وگو با جام‌جم از این قانون دفاع کرد و گفت: ساده انگاری است فکر کنیم پزشک برای یک آزمایش دو بار حق ویزیت می‌گیرد، زیرا پزشک برای هر دو بار ویزیت بیمار، وقت می‌گذارد و در نهایت، مجموعه برنامه‌های درمانی و تشخیصی انتخاب می‌کند.

این در حالی است که در بیشتر موارد پزشک در ویزیت اول بدون معاینه و پرسش و پاسخی فقط بابت ارجاع بیمار به آزمایشگاه یا رادیولوژی حق ویزیت می‌گیرد.

بنابراین، اظهار نظر حسن هاشمی، وزیر بهداشت بروشنی موید دو نکته است: نخست آن که وزیر بهداشت از صدور چنین بخشنامه‌ای مطلع نیست و خبر ندارد در همه مراکز دولتی و خصوصی براساس بخشنامه این وزارتخانه برای انجام خدمات ابتدایی درمانی از بیمار دو ویزیت گرفته می‌شود و نکته دیگر این که بر اساس سخنان وزیر از این پس، پزشکان در مراکز درمانی نباید برای نوشتن و دیدن نتیجه آزمایش، دو بار حق ویزیت بگیرند بنابراین بخشنامه مذکور لغو و از مراکز درمانی کشور جمع‌آوری می‌شود اما پیگیری‌های جام‌جم برای آگاهی از ابطال احتمالی این بخشنامه ـ با توجه به اعلام موضع صریح وزیر بهداشت ـ بی‌نتیجه ماند و مسئولان ذی‌ربط، حاضر به ارائه توضیحات بیشتر در این زمینه نشدند و صرفا عنوان شد که صحبت‌های وزیر بهداشت، موضع این وزارتخانه است.

همچنین در تماس با برخی بیمارستان‌های کشور نیز به این نتیجه رسیدیم که این بخشنامه سی‌ام آذر 92 به بیمارستان‌های دولتی و خصوصی کشور ابلاغ شده است که بر اساس آن، بیمار فقط 24 یا نهایت 48 ساعت وقت دارد نتیجه آزمایش و عکسبرداری‌های پزشکی را به دست پزشک معالجش برساند که در غیر این‌صورت باید حق ویزیت مجدد پرداخت کند.

به طور مثال، در بیمارستانی خصوصی در منطقه صادقیه تهران، این قانون 48 ساعت حکمفرماست؛ طوری که حتی بخشنامه قرار گرفته در بخش پذیرش این بیمارستان که در معرض دید بیماران هم گذاشته شده، به امضای رئیس دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز رسیده است. در یک بیمارستان دولتی واقع در خیابان دماوند تهران نیز که زیرمجموعه دانشگاه علوم پزشکی تهران به حساب می‌آید.

بخش پذیرش این بیمارستان به جام‌جم می‌گوید که در این بیمارستان، بیمار فقط 24 ساعت وقت دارد نتیجه آزمایش را به پزشک معالج برساند و در غیر این صورت باید حق ویزیت مجدد بدهد.

با این اوصاف باید دید آیا بزودی این بخشنامه ناعادلانه از سطح بیمارستان‌های کشور جمع‌آوری می‌شود یا این‌که حرف‌های وزیر روی زمین می‌ماند و همچنان بیماران برای یک دوره درمان، دو بار حق ویزیت خواهند داد؟

خدمت اجباری پزشکان، کمتر می‌شود

به دلیل توزیع ناعادلانه پزشکان در مناطق مختلف کشور، پزشکان موظفند پس از فارغ‌التحصیلی به مدت چند سال در مناطق محروم کشور خدمت کنند، اما این موضوع همواره مورد انتقاد پزشکان بوده است.

در همین حال روز گذشته، وزیر بهداشت از کاهش این دوره خدمت اجباری پزشکان سخن گفت و به فارس خبر داد: فارغ‌التحصیلان پزشکی، سه تا پنج سال به صورت اجباری باید به مناطق محروم بروند و در مناطق خاص نیز مدت زمان طرح سه برابر شده که این موضوع باید سامان یابد. به همین دلیل در طرح تحول سلامت نیز مدت زمان طرح کاهش پیدا می‌کند و متخصصانی که در مراکز دولتی صرفا ارائه خدمت می‌کنند، برای بومی‌گزینی متعهد می‌شوند.

حسن قاضی‌زاده‌ هاشمی یادآور شد که مجلس 30 درصد ظرفیت تربیت دانشجو را به مناطق محروم داده است و ما هم برای این‌که آسیبی ایجاد نشود، طرحی پیشنهاد دادیم که تصویب شد. براساس این طرح، قرار شد آن دانشگاه‌ها بویژه در مناطق محروم بتوانند در ده سال آینده به نحوی نیرو تربیت کنند که نیازی به اعزام نیروی طرحی نباشد.

به گفته وزیر بهداشت، دانشگاه‌ها نیز باید ظرف ده سال نیروهای مورد نیاز خود را تامین کنند. درواقع، طرح خدمت باید برای کسب مهارت فارغ‌التحصیلان پزشکی باشد، زیرا به آنها ظلم می‌شود و باید مدت زمان زیادی را در قالب طرح بگذرانند.همچنین سال‌های متوالی است که آموزش پزشکی نیز دستخوش افزایش کمی و افت کیفیت شده است و از این منظر نیز به نظر می‌رسد آموزش پزشکی، نیاز به اصلاح جدی دارد.

روز گذشته، وزیر بهداشت نیز با اشاره به این موضوع تاکید کرد: امیدواریم آموزش پزشکی دچار تحول شود، چون آموزشی که می‌دهیم مشابه 30 سال گذشته است؛ البته به معنی این نیست که دانش ما مانند گذشته باشد، اما سبک آموزشی و طول دوره آن باید تغییر کند.

در تربیت متخصص هم باید تجدیدنظر شود و در اعتبار بخشی مراکز نیز ماموریت‌محور شدن دانشگاه‌ها، تلاش در جهت استقلال شان و پیشگیری از گسترش بی‌رویه آموزش عالی از جمله برنامه‌هایی است که باید دنبال شود.

هاشمی در رابطه با اعتبارات وزارت بهداشت هم عنوان کرد: دولت در این زمینه با آینده‌نگری تصمیم خوبی در رابطه با بودجه گرفته است، بطوری که افزایش 70 درصدی در بودجه درآمدهای اختصاصی در نظر گرفته شده است. این حرف به معنی آن است که باید خدمات بیشتری ارائه کنیم، البته نه این‌که هزینه خدمات گران‌تر شود، زیرا ما به مردم قول داده‌ایم که هزینه‌ها بیشتر نشود.

غیرپزشکان، رییس بیمارستان می‌شوند

هم اکنون عمده روسای بیمارستان‌های کشور پزشک هستند، در حالی که یک بخش عمده از مدیریت بیمارستانی به بحث مدیریت اقتصادی و مدیریت منابع درمان برمی‌گردد و به همین دلیل، خیلی اوقات یک فرد غیرپزشک، شاید راحت‌تر بتواند امور بیمارستانی را مدیریت کند.

وزیر بهداشت نیز در مورد به کارگیری پزشکان به عنوان رؤسای بیمارستان‌ها عنوان کرد: این اتفاق در حالی رخ داده که حتی برای مسئول مالی قوانینی وضع شده که پزشک و عضو هیات علمی باشد، ما داریم قانون را اصلاح می‌کنیم. هم‌اکنون حوزه سلامت از مهم ترین بخش‌های خدمت‌رسانی است و حرف اول را اقتصاد درمان می‌زند و بیشترین نقش را اقتصاددانان دارند.

به اعتقاد هاشمی، گرایش به این سمت که کارشناسان و افراد غیر پزشک رئیس بیمارستان شوند سخت است، با وجود این به‌کارگیری غیر پزشکان در بیمارستان‌های دولتی مشکلی ندارد، اما در بیمارستان‌های آموزشی می‌تواند رئیس بیمارستان، پزشک باشد.

در مورد وضع آمبولانس‌های کشور نیز وزیر بهداشت یادآور شد: هم اکنون بیشتر آمبولانس‌های ما وارداتی است، در داخل کشور شاسی آمبولانس ساخته نمی‌شود و صرف گذاشتن کپسول اکسیژن و برانکارد نمی‌توانیم بگوییم تولید داخل داریم، اما به دلیل حاشیه‌هایی همچنان خرید آمبولانس به تأخیر افتاده است. در عین حال معتقدم آمبولانس باید از بهترین نوع در خدمت مردم باشد و این‌که نیاز عمومی و ملی با تاخیر ترمیم شود، جای تعجب دارد البته وزارت بهداشت چندی است که در پی ترمیم ناوگان آمبولانس‌های کشور است، زیرا به گفته وزیربهداشت، هم‌اکنون 3000 دستگاه آمبولانس کمبود داریم.

هاشمی در این باره توضیح می‌دهد، ده ماه است که گرفتار خرید آمبولانس هستیم. ما تولید داخل نداریم، آنچه وجود دارد مونتاژ و عمدتا وارداتی است و تجهیزات آن به کشور می‌آید. وزارت بهداشت نیز قراردادهای متعددی دارد که هنوز عملیاتی نشده و اصرار بر این است که آمبولانس‌ها تولید داخل باشد و از همان مسیر تهیه شود، اما آنچه هست از خارج وارد می‌شود.