آجر پلاستیکی بر تن دارالفنون

البته اخبار میراث فرهنگی در هفته گذشته نه‌تنها با مدرنیته برای ایران همراه بود، بلکه کاوش‌های باستان شناسی انجام شده در بخش مرکزی کازرون به شناسایی یک مرکز مبادلات اقتصادی و بازرگانی دوره ساسانی منجر شد. همچنین باستان شناسان در حفاری‌های فاضلاب تهران یک قطعه سفال مربوط به دوران پیش از تاریخ کشف کردند.

اگر از کشفیات جدید باستان‌شناسی بگذریم، اخبار میراث در هفته گذشته برای بافت‌های تاریخی شگون نداشت و مهم‌ترین و کلیدی‌ترین محوطه‌های باستانی در غرب ایران مورد هجوم حفاران غیرمجاز و سودجویان آثار تاریخی قرار گرفته است؛ اتفاقی که فریاد باستان‌شناسان را به آسمان رسانده اما هنوز یگان حفاظت میراث‌فرهنگی را از خواب بیدار نکرده است.

باستان‌شناسان می‌گویند، کاوش‌های غیرمجاز به نقطه‌ای رسیده که سودجویان آثار تاریخی ترانشه‌های باستان‌شناسان را چند روز پس از حفاری هدف قرار می‌دهند.

البته این تنها خبر ناگوار میراث فرهنگی در هفته گذشته نبود، چراکه بافت‌های تاریخی نیز با خبر نبود امکانات احیا و مرمت همراه شد. تاکنون بیش از 36000 بنای تاریخی ثبت‌شده و چندین برابر آن بنای تاریخی ثبت‌نشده در کشور موجود است که مرمت و نگهداری آن از توان بخش عمومی خارج است. برترین راه حفاظت از اماکن تاریخی، احیای آنها است و تا بازار میراث فرهنگی شکل نگیرد، بخش خصوصی انگیزه لازم را برای احیای اماکن تاریخی به‌دست نمی‌آورد.

در این میان، زنگ‌ خطر تخریب بافت تاریخی اردکان به صدا در آمد و حیات سالم‌ترین و زنده‌ترین بافت‌ تاریخی ایران به اجرای طرح فاضلاب شهری وابسته شد. کارشناسان میراث فرهنگی و دوستداران محیط زیست می‌گویند اجرای این طرح ضروری نیست و بی‌شک دیوارها، ساباط‌ها، آب انبارها، بادگیرها و بالاخانه‌های این بافت را در معرض ریزش قرار می‌دهد. از سوی دیگر باید برای همیشه پرونده ثبت جهانی بافت تاریخی اردکان را نیز بست.

دارالفنون نیز از خلاقیت‌های بازسازی جا نماند و آجرهای پلاستیکی بر تن آن کردند. در چند سال گذشته بحث مالکیت و بهره‌برداری آن بین سازمان میراث فرهنگی و آموزش و پرورش مطرح و حالا دیوارهای مدرسه را به بهانه مرمت، پلاستیک‌هایی با طرح آجر زده‌اند. پاسخ متولیان مدرسه نیز یک چیز بود: «مرمت‌ها با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در حال انجام است.»