پرده بکارت و انواع آن به روایت پزشکی

جام جم سرا: به گفته معصومه حیدری، عضو هیات علمی دانشکده پرستاری مامایی دانشگاه شاهد، هایمن (Hymen) یا همان پرده بکارت، غشایی است که تمام یا قسمتی ازدهانه واژن را می‌پوشاند. «هایمن» لغتی یونانی است به معنای پوست یا پرده که از نام الهه ازدواج و عروسی یونانیان گرفته شده است. یونانیان باستان از این لغت برای انواع پرده‌ها از جمله پرده‌ای که قلب را احاطه می‌کند (پریکارد)، استفاده می‌کردند، اما با گذشت زمان، کاربرد آن به پرده بکارت محدود شد.

در نخستین مراحل رشد جنینی، هیچ ورودی‌ای به واژن وجود ندارد. لایه باریک بافتی که در این مرحله واژن را می‌پوشاند، قبل از تولد به طور ناقص تقسیم می‌شود، این لایه بعدها پرده بکارت را به وجود می‌آورد.
بسیاری از افراد تصور می‌کنند پرده بکارت، داخل واژن قرار دارد؛ در صورتی که این‌طور نیست. پرده بکارت، بخش خارجی اندام جنسی است و دقیقا در ورودی دهانه آن قرار دارد. پرده بکارت که یک چین غشایی نامنظم است و از اپیتلیوم شاخی تشکیل شده، درست در مدخل ورودی واژن قرار دارد و در واقع به منزله در ورودی واژن است و اولین بار با مقاربت، معاینه خشن، ضربه و جراحی پاره می‌شود.
معمولا پرده بکارت یک یا چند سوراخ کوچک دارد که خون‌ریزی قاعدگی از آن خارج می‌شود. اگر این پرده اصلا سوراخ نداشته و به طور کامل واژن را بسته باشد، خون قاعدگی در پشت آن تجمع می‌یابد و در رحم انباشته می‌شود و بر اثر پس زده‌شدن به داخل حفره صفاقی می‌تواند سبب بیماری اندومتریوز و نازایی شود که این مورد بسیار نادر است.

پارگی پرده بکارت

‌رشته‌های عصبی در پرده کم هستند و به همین دلیل در صورت آرامش جسمی و روانی، پارگی آن معمولا بدون درد است. عمل پاره‌شدن پرده بهتر است در زمانی که بدن آرام است و هیچ اضطراب و خستگی وجود ندارد، انجام شود. ‌بنابراین نزدیکی در اولین شب ازدواج و پس از مراسم طولانی عروسی توصیه نمی‌شود. ‌
خانم‌ها بهتر است قبل از نزدیکی برای آگاهی از نوع پرده‌شان به پزشک متخصص زنان مراجعه کنند زیرا ‌ممکن است در برخی ‌موارد، پرده بسیار ضخیم باشد که برای پاره‌کردن آن، کمک پزشک مورد نیاز باشد تا از بروز درد هنگام ارتباط جنسی جلوگیری شود. این شیوه را بریدن پرده می‌نامند.
طی اولین نزدیکی، پرده بکارت در چند جا پاره و به چند قطعه تقسیم می‌شود. غالبا تا زمانی که زن، نوزادی به دنیا بیاورد باقیمانده پرده در دهانه واژن وجود خواهد داشت. ‌در صورت تنگی دهانه واژن، بهتر است از کرم و ژله‌ای تسهیل‌کننده یا اسپری بی‌حس‌کننده استفاده کرد. ‌ضمن اینکه تحریک زن و خروج ترشحات از دهانه واژن، موجب نرم شدن دهانه واژن و سهولت ارتباط جنسی می‌شود.

گاهی پرده بکارت با یک یا دو بار نزدیکی کاملا پاره نمی‌شود و هر دفعه قسمتی از آن پاره می‌شود و کمی خون‌ریزی می‌کند. ‌همچنین باید دانست که بدون پارگی پرده، اسپرم ریخته شده روی آن می‌تواند موجب بارداری شود، زیرا اسپرم می‌تواند از سوراخ پرده حرکت کند و به طرف تخمک زن برود و باعث بارداری شود. ‌در این موارد زن با پرده سالم باردار می‌شود.
ورزش‌هایی مانند سوارکاری، دو، پرش و شنا هرگز باعث پاره شدن پرده دختر نمی‌شوند مگر اینکه وی طی حادثه‌ای و در هنگام بازی، سقوط کند و در همان زمان جسمی نوک تیز به پرده اصابت کند و موجب پارگی آن شود. ‌

انواع پرده بکارت

در نظر داشته باشید که هیچ پرده بکارتی دقیقا شبیه دیگری نیست و اندازه و شکل آن از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است. انواع رایج پرده بکارت عبارتند از:

• پرده بکارت حلقوی: به صورت حلقه‌ای دور ورودی واژن را می‌پوشاند.
• پرده بکارت ارتجاعی: انعطاف‌پذیر و قابل‌ارتجاع است و هنگام اولین رابطه زناشویی پاره نمی‌شود یا به طور جزئی پاره می‌شود و هیچ خون‌ریزی‌ای ندارد.
• پرده بکارت دو سوراخی یا تیغه‌ای: یک تیغه ممتد در طول ورودی واژن دارد.
• پرده بکارت غربالی (سوراخ‌سوراخ): به طور کامل در عرض مهبل کشیده شده اما سطح آن سوراخ‌سوراخ است.
• پرده بکارت شاخه‌دار: اغلب به صورت کنگره‌ای و دارای اضلاعی از شکاف در طرفین است.
• پرده بدون سوراخ یا بسته: گاهی در دخترانی که به سن بلوغ می‌رسند، پرده بسته است و خون قاعدگی پشت آن جمع می‌‌شود و نمی‌تواند خارج شود در نتیجه باعث بروز درد خواهد شد، این گونه افراد باید به پزشک مراجعه کنند تا طی عمل جراحی و ایجاد برشی در سطح پرده، این مشکل برطرف شود.
• پرده بکارت کنگره‌ای: کمیاب است و کمتر وجود دارد.

خونریزی پرده بکارت

معمولا پس از پارگی پرده بکارت خون‌ریزی ایجاد می‌شود. لازم است این خون را از خون قاعدگی تمییز دهیم. خون قاعدگی دارای فیبرینوژن کمتر است بنابراین دیرتر لخته می‌شود و سلول‌های واژینال در آن بسیار زیاد است در حالی که خون حاصل از پرده بکارت سریع‌تر لخته می‌شود و حاوی مقادیر کمی سلول واژینال است.
لبه‌های پارگی جدید در پرده بکارت معمولا زخمی و قرمز رنگ است و آثار خون لخته‌شده در آن مشاهده می‌شود.
بعد از حدود یک هفته، لبه‌های بریدگی از مخاطی مشابه مخاط پرده پوشیده شده و بعد از حدود دو هفته لبه‌های زخم نسبتا گرفته می‌شوند. ‌نکته مهم این است که لبه‌های پارگی چون آزاد هستند و به هم اتصال ندارند هیچ وقت به هم جوش نمی‌خورند و اگر دو تکه پارگی به هم دوخته شوند محل ترمیم به صورت یک اسکار برجسته روشن مشخص خواهد شد. ‌
تاکید می‌کنم پرده بکارت فقط و فقط بر اثر ضربه مستقیم به آن یا مقاربت پارگی پیدا می‌کند و جز ضربه مستقیم هیچ مورد دیگری باعث پارگی آن نمی‌شود.

عدم خون‌ریزی برخی از زنان در اولین رابطه جنسی

در حالتی که زن هنگام نزدیکی، آرام و بدون تنش باشد، زمان کافی برای عشق‌ورزی داشته باشد، با طرف مقابل خود احساس راحتی کند و دهانه واژنش به اندازه کافی مرطوب باشد، دخول به نرمی انجام می‌شود و به این ترتیب ممکن است زن در اولین ارتباط خون‌ریزی نداشته باشد. ‌اما اگر زن مضطرب باشد یا بترسد و پاهایش را جمع کند دهانه واژن تنگ خواهد شد و هنگام دخول خون‌ریزی و درد خواهد داشت.

پاسخ به 3 پرسش رایج

درباره این مساله، پرسش‌ها و ابهامات زیادی بین مردم وجود دارد که از میان آنها 3 پرسش زیر را می‌توان جزو شایع‌ترین‌ها دانست:

آیا ممکن است با یک بار مقاربت پرده بکارت از بین برود؟
بله، از آنجا که پرده بکارت دقیقا در مدخل ورودی واژن قرار دارد، معمولا طی اولین مقاربت از بین می‌رود، حتی اگر مقاربت به طور کامل انجام نشده باشد.

آیا سقوط از ارتفاع می‌تواند باعث پارگی پرده بکارت شود؟
خیر، سقوط از ارتفاع، بلند کردن جسم سنگین، کوهنوردی و موارد مشابه به هیچ عنوان نمی‌توانند باعث پارگی پرده بکارت شوند. البته ممکن است در اثر سقوط یا انجام کارهای سنگین مقداری خون‌ریزی از دستگاه تناسلی مشاهده شود که در هیچ‌کدام از موارد مربوط به پارگی پرده نیست فقط به خاطر فشار وارده بر رحم مکانیسمی مشابه قاعدگی دارد یعنی فشار به رحم باعث خون‌ریزی یا لکه‌بینی در فرد می‌شود. ‌تاکید می‌کنم پرده بکارت فقط و فقط در اثر ضربه مستقیم به آن یا مقاربت پارگی پیدا می‌کند و جز ضربه مستقیم هیچ مورد دیگری باعث پارگی آن نمی‌شود.

خون‌ریزی در اثر پارگی پرده بکارت چه مقدار است؟
حداقلی برای خون‌ریزی در این حالت نداریم. ممکن است در حد یک یا دو قطره باشد یا شاید هم بیشتر باشد ولی حداکثر به اندازه آغشته شدن یک عدد پوشک خواهد بود و چیزی که مسلم است این است که این خون‌ریزی نباید ادامه داشته باشد و معمولا در عرض یک یا دو دقیقه تمام می‌شود. اگر در مواردی خون‌ریزی ادامه داشت احتمال پارگی‌های اطراف واژن مطرح می‌شود که در این صورت حتما باید ترمیم شود و این مسئله بیشتر زمانی اتفاق می‌افتد که مقاربت بدون رضایت زن و با مقاومت وی و اصرار طرف مقابل انجام شود که در این موارد باید پارگی واژن ترمیم شود. در پایان تاکید می‌کنم که پرده بکارت ملاک مطمئنی برای تشخیص سلامت جنسی دختران نیست و انواعی از پرده بکارت وجود دارد که خون‌ریزی ایجاد نخواهد شد و در این موارد بهتر است حتما قبل از ازدواج به پزشک یا ماما مراجعه شده و برگه گواهی سلامت دریافت شود.

خودارضایی نیز می تواند باعث آسیب پرده بکارت شود. پرده بکارت بافتی بسیار حساس و نازک دارد که نسبت به کوچک‌ترین تحریک آسیب‌پذیر است. گرچه تحریکات کوچک و مختصر آسیب کامل به پرده بکارت نمی‌رساند ولی همین آسیب جزئی که برگشت‌ناپذیر و قابل تشخیص است نیز سبب حساس شدن می‌شود. احتمال پارگی پرده بکارت بر اثر خودتحریکی و پیامدهای روانی ناشی از آن وجود دارد. (سلامت نیوز)