از «سیب» بپرسید

دکتر ایرج خسرونیا / متخصص داخلی، گوارش و رئیس انجمن متخصصان داخلی ایران

یکی از دلایل فشار خون بالا، همان‌طور که به شما نیز گفته‌اند، اضطراب است. عوامل دیگری هم هست مانند اختلال در عبور خون در رگ‌ها که به دلایل متعدد ایجاد می‌شود. یکی از این دلایل، رسوب چربی در دیواره رگ‌هاست، اما عواملی مانند از دست رفتن حالت کشسانی (یا اِلاستیسیته) دیواره رگ‌ها نیز ممکن است باعث اختلال در عبور خون از داخل رگ‌ها و بالارفتن فشار خون شود. بالارفتن سن نیز عامل دیگری برای افزایش فشار خون است، به این دلیل که بتدریج با افزایش سن، کشسانی دیواره رگ‌ها کاهش می‌یابد. در تعداد کمی از افراد مشکل فشار خون بالا با نشانه‌های خفیفی مانند سردرد، سرگیجه و خون‌دماغ مشاهده می‌شود، اما معمولا تا زمانی که فشار خون به مرحله حاد نرسیده باشد، این حالت دیده نمی‌شود. در شرح‌حال‌تان به مساله اضافه‌وزن اشاره نکرده‌اید. یکی از عوامل ایجاد فشار خون بالا، اضافه‌وزن است. علاوه بر این‌که نگفته‌اید به بیماری زمینه خاصی مانند دیابت، تنگی نفس در خواب، بیماری کلیوی یا مشکل قلبی دچار هستید یا نه؟ به این دلیل که ابتلا به این بیماری‌ها نیز ممکن است دلیل افزایش فشار خون باشد. بنابراین اگر به یکی از این بیماری‌ها دچار هستید، لازم است برای کنترل فشار خون‌تان این بیماری درمان شود. بیماری فشار خون به طور کامل درمان‌پذیر نیست، اما با راهکارهایی می‌توان این مشکل را مهار کرد. تغییر عادت‌های غذایی اولین راهکار برای مهار فشار خون بالاست. علاوه بر این‌که اگر دچار اضافه‌وزن هستید باید با شیوه مناسب و تدریجی وزن‌تان را نیز کاهش دهید. کاهش وزن بین 5 تا 7 درصد می‌تواند تا حد زیادی مسأله فشار خون‌تان را مهار کند. سعی کنید فعالیت بدنی‌تان را افزایش دهید. به این ترتیب هم وزن‌تان کاهش می‌یابد و هم با فعالیت بدنی مناسب و متناسب با سن و وزن‌تان به عملکرد بهتر قلب و درمان رسوب چربی در دیواره رگ‌ها نیز کمک خواهید کرد. اگر دچار سرگیجه یا سردرد شدید، حتما فشار خون‌تان را بررسی کنید. به این دلیل که یکی از نشانه‌های بالا رفتن فشار خون در افراد مبتلا به فشار خون بالا، ممکن است همین مساله باشد. مصرف داروی تجویزی متخصص را فراموش نکنید و نسبت به کنترل دوز آن نیز حتما دقیق باشید و با متخصص مشورت کنید. به هیچ عنوان دوز مصرف دارو را تغییر ندهید یا مصرف آن را بدون مشورت متخصص متوقف نکنید. اضطراب یکی دیگر از عوامل افزایش‌دهنده فشار خون است. برای جلوگیری از افزایش فشار خون ناشی از این مساله باید با ورزش، بویژه انجام ورزش‌های آرام‌تنی، بدن را به بالا رفتن فشار خون اضطرابی مقاوم کرد.

دکتر محمدرضا وفا / متخصص تغذیه و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران

در افراد مبتلا به فشار خون بالا، مهم‌ترین و نخستین نکته تغییر الگوی تغذیه است؛ به این معنی که باید مصرف مواد غذایی شور مانند انواع تنقلات شور، انواع غذاهای فرآوری‌شده مانند انواع گوشت نمک‌سود، سوسیس و کالباس، انواع چیپس و پفک و... از برنامه غذایی فرد حذف شود. مصرف هر نوع نوشیدنی محرک مانند نوشابه‌های انرژی‌زا ممنوع است. مسأله دیگر کاهش و مهار وزن است. برای این منظور باید فرد مبتلا پیاده‌روی آرام روزانه را به مدت ده دقیقه آغاز کند و به تدریج مدت پیاده‌روی را افزایش دهد. علاوه بر این‌که در صورت تجویز متخصص می‌تواند فعالیت بدنی خاصی مانند ورزش منظمی را انتخاب کند. کاهش وزن یکی از راهکارهای کنترل فشار خون است. افزایش مصرف میوه و سبزی تازه، مرغ و ماهی بخارپز، کاهش مصرف نان و برنج و مصرف کمی نان سبوس‌دار، مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم و کلسیم و نوشیدن مایعات سالم مانند آب و آبمیوه طبیعی از راهکارهایی است که ممکن است به کنترل فشار خون فرد کمک کند. در افراد مبتلا به فشار خون میزان کل نمک مصرفی روزانه باید کمتر از دو سوم قاشق مرباخوری باشد. مصرف هرگونه مواد غذایی چرب، اعم از لبنیات پرچرب و چربی‌های اشباع مانند کره و روغن نباتی از برنامه غذایی فرد باید حذف شود. مصرف لبنیات با چربی کم و جایگزین‌سازی شیوه پخت بخارپز به‌ جای سرخ‌کردن و استفاده از روغن‌های مایع سالم از دیگر راهکارهای مهار وزن و فشار خون است. برای طعم‌دار کردن غذا بهتر است از ادویه‌های مناسب و بی‌خطر مانند آویشن استفاده کنید.