این چند هزار میلیارد تومان ناقابل!

جام جم سرا: این تبلیغ تنها جنبه تجاری دارد و نشان می‌دهد یک انتشارات کتاب‌های درسی و به خصوص کنکوری در کشور ما چه قدرت مالی دارد که یک ضلع میدان اصلی شهر را تصاحب کرده است. تنها کتاب‌هایی که هر نوبت تیراژشان 10 هزار عدد و در طول یک سال بیش از 10 بار تجدید چاپ می‌شوند کتاب‌های کنکوری هستند، کتاب‌های انتشاراتی چون گاج، قلم‌چی، گل واژه، الگو، خیلی سبز و انتشارات دیگر. هر روز یک کتاب جدید، یک فلش کارت جدید، یک کتاب جمع‌بندی جدید، یک آموزش تست‌زنی جدید منتشر می‌کنند و هر داوطلب کنکور بیش از یک بار برای خرید جذب فروشگاه‌های اینترنتی مجهز و فروشگاه‌های بسیار بزرگ چند نبش انتشاراتی‌ها در خیابان می‌شود. به عنوان مثال تنها یک عنوان کتاب گاج حداقل 25 میلیارد فروش می‌کند. کتاب‌های چهار جلدی دور دنیا در چهار ساعت گاج را تمام داوطلبین می‌شناسند. کنکورهای عمومی و اختصاصی 10 سال گذشته را همراه با پاسخنامه دارد. هر کتاب 25 هزار تومان است. اگر تنها یک چهارم داوطلبین امسال این کتاب را خریداری کرده باشند، تنها یک عنوان کتاب 25 میلیارد فروش خواهد داشت. اگر تنها هزینه کتاب‌های رشته ریاضی چهارم دبیرستان انتشارات قلم‌چی را برای یک نفر حساب کنید بیش از یک میلیون می‌شود، حال اگر یک چهارم 200 هزار داوطلب ریاضی امسال یعنی تنها 50 هزار نفر این کتاب‌ها را تهیه کنند، مبلغی بالغ بر 70 میلیارد تومان کتاب‌های ریاضی قلم‌چی فروش داشته است. یکی دیگر از نشرهای معتبری که دانش‌آموزان از آن کتاب‌هایشان را تهیه می‌کنند نشر الگوست، این نشر برخلاف نشرهای دیگر سایتی با اطلاعات ناقص دارد و کتاب‌های رشته‌های انسانی و هنر خود را روی سایت نگذاشته است. 24 عنوانی که روی سایت گذاشته را اگر تنها یک چهارم داوطلبین هر کدام از رشته‌ها خریداری کنند، 300 میلیارد نشر الگو فروش کرده است.

امسال تعداد داوطلبین رشته تجربی از تمام رشته‌های دیگر بیشتر است، 522 هزار داوطلب شرکت در کنکور تجربی هستند. حال اگر تنها یک چهارم این تعداد داوطلب یعنی 130 هزار نفر تنها 18 عنوان کتابی که گاج برای پیش دانشگاهی ارایه کرده است را خریداری کرده باشند، انتشارات گاج 124 میلیارد تومان فروش کرده است. حداقل عنوان کتاب‌هایی که انتشارات گاج برای سال چهارم دبیرستان در سه رشته ریاضی، علوم تجربی، انسانی ارایه کرده است 50 عنوان است.
تعداد تیراژهای کتاب‌های کنکور نشان‌دهنده این است که مردم کشور ما متقاضی این کتاب‌ها بوده و آنها را خریداری و مصرف می‌کنند. داوطلبین تحت تاثیر تبلیغات و عوامل دیگر احساس نیاز می‌کنند که کتاب‌های کمک آموزشی خریداری کنند و هر سال کنکور بیش از هزار میلیارد هزینه‌بر می‌شود و بازهم این تراژدی با این هزینه هنگفت تکرار می‌شود.
15 میلیون هزینه یک سال زندگی دانش‌آموز 17، 18 ساله است. یکی از معروف‌ترین مدارس تهران در حوالی خیابان ونک 12 میلیون شهریه در مقطع چهارم دبیرستان یا پیش‌دانشگاهی سابق دریافت می‌کند. این مدرسه دخترانه تعداد دانش‌آموزان پیش‌دانشگاهی‌اش در سال تحصیلی 92-93، 60 نفر بوده است که تنها 720 میلیون شهریه مقطع پیش دانشگاهی این مدرسه در تهران محسوب می‌شود. در رشته ریاضی پیش دانشگاهی گاج 17 عنوان کتاب دارد. در صورتی که تنها یک چهارم 222 هزار داوطلب ریاضی این کتاب‌ها را خریداری کنند، یعنی تنها 50 هزار داوطلب نزدیک به 50 میلیارد فروش از آن انتشارات گاج می‌کند. در حالی که انتشارات گاج تنها یکی از انتشاراتی است که داوطلبان کتاب‌های خود را از آنها خریداری می‌کنند. از طرف دیگر خرید کتاب‌های لازم بیش از یک میلیون دیگر خرج برمی‌دارد و شرکت در آزمون‌های قلمچی و سنجش و گزینه دو و همایش‌ها نیز نزدیک 500 هزار تومان و از طرف دیگر مدارس شرایط مناسبی برای درس خواندن بچه‌ها تا 9 شب به وجود می‌آورند و به طور میانگین برای 100 روز ماندن انها 500 هزار تومان دریافت می‌کنند. اگر یک دانش‌آموز کنکوری تنها پنج جلسه معلم خصوصی بگیرد که هزینه هر جلسه نزدیک 200 هزار تومان است، حداقل هزینه سال پیش دانشگاهی او 15 میلیون می‌شود. از طرف دیگر خانواده‌ها و دانش‌آموز چهارم دبیرستانی هر روز نام یک موسسه به نام، یک مشاور خبره، یک همایش جمع‌بندی و یک معلم خصوصی را می‌شنوند. شرکت کردن در این جلسه‌ها به آنها پیشنهاد می‌شود.
از زمانی که دانش‌آموزان وارد مدرسه می‌شوند کنکور به عنوان مهم‌ترین مرحله تحصیل به آنها معرفی می‌شود، اما آیا در حال حاضر که تمام دانشگاه‌ها ظرفیتی چند برابر گذشته را دارند و باز هم نیاز به برگزاری کنکور وجود دارد؟ کنکوری که در سال 1347 با 47 هزار داوطلب در برای اولین بار برگزار شد و امسال در چهل و چهارمین نوبت برگزاری اش با یک میلیون و 32 هزار داوطلب برگزار می‌شود نباید در طول 44 سال اشکال‌هایش را رفع و دچار دگردیسی شود؟ در اولین دوره برگزاری کنکور داوطلبان تنها می‌توانستند در 30 رشته ادامه تحصیل دهند. داوطلبانی که از طبقه‌های متفاوت بودند کسانی که در زیر نور چراغ‌های پارک با یک موکت زیر پایشان درس می‌خواندند یا کسانی که در خانواده‌های مرفه و فرهنگی از کودکی با معلم سرخانه بزرگ شده بودند. تا سال 1342 معدود دانشگاه‌های ایران، صنعتی آریامهر، پلی‌تکنیک، ملی، فردوسی و جندی‌شاپور هرکدام آزمون جداگانه برای پذیرفتن برگزار می‌کردند پس از گذشت چند سال تعداد دانشگاه‌های کشور به 14 عدد رسید و در سال 1350 افزایش تعداد داوطلبان موجب شد آموزش عالی تاسیس و قدم‌های اولیه برگزاری کنکور در ایران برداشته شود. در سه سال انقلاب فرهنگی کنکور برگزار نشد. تعداد بسیار داوطلبان دهه شصتی موجب شد تمام دانشگاه‌ها ظرفیت خود را بالا ببرند اما تعداد داوطلبان سال‌های بعد افت کرد و کاهش یافت باز هم تراژدی چند هزار میلیاردی کنکور با وجود داوطلبانی که به نسبت سال‌های گذشته بسیار کنکور پیدا می‌کند.

کنکور در حالی برگزار می‌شود که تمام دانشگاه‌ها ظرفیت دارند و قیمت کاغذ روز به روز افزایش پیدا می‌کند و موسسات کنکور هر روز قدرتمندتر و ثروتمندتر از گذشته می‌شوند. از همان سال‌های ابتدایی ورود به دبستان به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود، کنکور آزمونی است که می‌توانند در آن توانایی‌های حقیقی‌شان را نشان دهند و تنها راهی است که می‌توانند به رویاهایشان، رسیدن به شغل دلخواه و آینده مناسب نزدیک شوند.

شاید بد نباشد که آموزش‌ها متمرکز بر یادگیری درست باشد به جای گذراندن سال با هدف شرکت در کنکور، راه حل دیگری اندیشید. فشار و استرس سال کنکور بسیاری از انگیزه‌ها و خلاقیت دانش‌آموزان را نابود می‌کند و چه‌بسا کسانی که سال‌ها پشت کنکور می‌مانند و آخر بدون ادامه تحصیل روانه سربازی می‌شوند. تنها یاد گرفتن خوب تست زدن نمی‌تواند دانش‌آموزان را کارآمد کند یا شایسته تحصیل در بهترین رشته‌های دانشگاهی کند. امروزه راه دستیابی به این دانشگاه‌ها را گروه‌های زیادی مدیریت می‌کنند. موسسات به نام کنکور، انتشارات کتاب‌های کنکوری و مشاوران تحصیلی و مدارسی که دانش‌آموزانشان در کنکور رتبه‌های بالایی آورده‌اند، ماراتن کنکور را برگزار می‌کنند و هر روز بر آمار فارغ‌التحصیل‌های بیکار افزوده می‌شود یا دانشجویانی که در رشته تخصصی شان کار نمی‌کنند یا برای درس خواندن معتاد قرص‌هایی مانند ریتالین می‌شوند.(شقایق طباطبایی/جهان صنعت)

*انتشار مطالب خبری و تحلیلی رسانه‌های داخلی و خارجی در «جام جم سرا» لزوما به معنای تایید یا رد محتوای آن نیست و صرفاً به قصد اطلاع کاربران بازنشر می‌شود.