آداب خانه‌تکانی

جام جم سرا: خانه‌تکانی از رسوم بسیار قدیمی برای استقبال از نوروز است و هرچند که آپارتمان‌های کوچک و نقلی تقریباً در تمام سال تمیز هستند، اما انگار برای شگونش هم که شده باید از بالا تا پائین آن را شست‌.

آسیب‌های جبران‌ناپذیر مفصل، نتیجه خانه‌تکانی است
"زن خسته از خانه‌تکانی یک فنجان چای می‌ریزد و بر روی زمین می‌نشیند؛ هنوز کاملاً جای نگرفته که چشمش به تابلوی روبه رو می‌افتد، یادش می‌آید که آن را گردگیری نکرده، تا می‌آید بلند شود، بلند نشده می‌افتد، احساس می‌کند زانوهایش قفل کرده است."
محمد مهدی امام، فوق تخصص روماتولوژی در این باره می‌گوید: آسیب‌های جبران‌ناپذیر مفصلی به واسطه خانه‌تکانی در افراد ایجاد می‌شود.
فوق تخصص روماتولوژی ادامه می‌دهد: کارهای یکسان و تکرارشونده‌ای همچون ایستادن، نشستن، زانو زدن و خم کردن کمر به مدت طولانی و در یک وضعیت ثابت می‌تواند فرد را به آسیب‌های متعددی دچار سازد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می افزاید:‌ بیرون زدگی دیسک کمر، کمردرد، التهاب تاندون آرنج، آسیب به تاندون شانه، درد زانو، گِزگِز و مورمور کف دست از جمله آسیب‌هایی است که به واسطه خانه‌تکانی غیر اصولی در فرد بوجود می‌آید.

تنگی نفس حاصل استنشاق شوینده‌هاست
"صدای سرفه‌اش فضای ساختمان را در بر می‌گیرد، تنگی نفس امانش را بریده، نگران می‌شوم و به سراغش می‌روم، از شدت سرفه صورتش رنگ به رنگ شده، لابه‌لای سرفه‌هایش می‌گوید: چیزی نشده اما بوی مشمئز کننده اسیدی که از خانه‌اش بیرون می‌آید همه چیز را روشن می‌کند. می‌‌پرسم: جرم‌گیر ریخته‌ای؟ بادی به گلو می‌اندازد و می‌گوید: همه چیز را با هم قاطی کرده‌ام؛ سرویس بهداشتی مثل دسته گل شده است... سرفه امانش نمی‌دهد.
مریم محلوجی راد، فوق تخصص آسم، آلرژی و ایمونولوژی بالینی می‌گوید: مخلوط کردن شوینده‌ها با یکدیگر موجب تشدید غلظت آنها می‌شود. استنشاق مکرر گازهای فرّار و غلظت بالای ذرات آن می‌تواند موجب سوختگی لایه پوششی دستگاه‌های تنفسی شود و علائمی چون سرفه، تنگی نفس و خِس خِس سینه را به دنبال داشته باشد.
فوق تخصص آسم، آلرژی و ایمونولوژی بالینی ادامه داد: افراد برای شست و شو بهتر است از مواد شوینده رقیق و استاندارد استفاده کنند و این مواد را در مکان‌هایی به کار ببرند که تهویه مناسب داشته باشد و از ماسک نیز استفاده کنند.

با لبخند خانه‌تکانی کنید؛ نرمش هم فراموش نشود
"بحث خانه‌تکانی در مترو هم داغ داغ است. زن به کنار دستی‌اش می‌گوید: اشتباه کردی باید اول یک کم نرمش می‌کردی و بعد بالای چهارپایه می‌رفتی و دیوارها را تمیز می‌کردی؛ معلوم است که موقع پایین آمدن رگ سیاتیکت می‌گیرد. زن دیگر ول نمی‌کند و بلند بلند شروع به آموزش فنون خانه‌تکانی می‌کند."
سید منصور رایگانی، رئیس انجمن طب فیزیکی و توانبخشی نیز به اصول خانه‌تکانی اشاره می‌کند و می‌گوید: قبل از خانه‌تکانی لازم است فرد 4، 5 دقیقه نرمش و کشش‌های عضلانی را انجام دهد تا بدن آمادگی لازم برای فعالیت‌های فیزیکی را به دست آورد.
رایگانی به داشتن رغبت و علاقه و پرهیز از استرس و تنش در هنگام خانه‌تکانی اشاره می‌کند و می‌گوید: با لبخند شروع به کار کنید چرا که بدین ترتیب از ضایعات اسکلتی، عضلانی ،عصبی و فیزیکی کاسته می‌شود.
استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی می‌گوید: افراد خانواده باید در امر خانه‌تکانی با یکدیگر مشارکت داشته‌باشند و متناسب با توان فیزیکی خود به این امر اقدام کنند.
رئیس انجمن طب فیزیکی و توانبخشی ادامه می‌دهد: به جای کشیدن اجسام. بهتر است آنها را هل داد؛ همچنین از چهارپایه، نردبان و وسایل کمکی برای خانه‌تکانی استفاده کرد و اصول اساسی را در حمل و نقل اجسام رعایت کرد.

مرز خانه‌تکانی و وسواس کجاست
"بچه‌ها دیگر از کارهای مادر به ستوه آمده‌اند. دوباره فصل خانه‌تکانی رسیده و هیچ وسیله‌ای از شست و شو جان سالم بدر نبرده است. آب کشیدن‌های مداوم و شست و شوهای بیش از حد همه وسایل را از ریخت انداخته است."
علی باغبانیان، روانپزشک درباره شستشوی وسایل در خانه‌تکانی می‌گوید: شست و شو باید در حدی انجام شود که ظرف‌ها و خانه تمیز شود اما برخی آن قدر بشور و بساب دارند که خود و اطرافیانشان را هم خسته می‌کنند.
متخصص بهداشت و روان تصریح کرد: اگر فرد طی 5 دقیقه دوبار وسیله‌ای را گردگیری کند باید به وجود اختلال وسواس در وی شک کرد و وی را جهت درمان به روانشناس بالینی یا روانپزشک ارجاع داد.

آمار سقوط در اسفند افزایش می‌یابد
حسن عباسی، مدیر روابط عمومی اورژانس تهران به حوادث ناشی از خانه‌تکانی اشاره می‌کند و می‌گوید: اگر آمار سقوط در اسفند 91 را نسبت به بهمن‌ 91 مقایسه کنیم حدود 5-4 درصد افزایش را شاهدیم که این افزایش ناشی از افتادن از ارتفاع، نردبان و چهارپایه است.
وی آمار مصدومیت‌های تنفسی، کمردرد و شکستگی‌ها را نسبت به ماه‌های گذشته ناچیز ارزیابی کرد و گفت: مرکز اورژانس خدمات پیش بیمارستانی را شامل می‌شود و به صورت اضطرار وارد عمل می‌شود. کمردردها و مشکلات عضلانی و استخوانی اصولاً کار کلینیکی بوده که آمار آن نامشخص است
اسفند به نیمه رسیده است. روزها به سرعت می‌گذرند و بهار از راه می‌رسد. سلامت خود را فدای تمیزی نکنیم.|خبرگزاری فارس