بزرگ‌ترین گربه‌سان ایرانی در چالش حیات

به طور کلی اصابت گلوله، تصادف جاده‌ای و خوردن طعمه مسموم عوامل مهم مرگ‌ و میر غیرطبیعی پلنگ است.

مساله این است که هر پلنگ آنقدر با ارزش است که کشته شدن یکی از آنها برای طبیعت بسیار گران تمام می‌شود. آنها بسیار بیشتر از یک گاو، بسیار بیشتر از یک گوسفند، گاومیش و بز ارزش دارند.

در حال حاضر مسائل اقتصادی و ناآگاهی مردم محلی دو چالش مهم حیات وحش ایران بویژه گونه‌های راس هرم نظیر پلنگ ایرانی، گرگ و خرس است. همه گونه‌هایی که امروز راس هرم قرار گرفته‌اند، بسادگی به این جایگاه پای نگذاشته‌اند. جایگاه آنها در زنجیره غذایی، اکوسیستم و در مقیاس کوچک‌تر زیستگاه محلی آنقدر مهم است که هرگز جایگزینی برای آن نخواهیم داشت. آنها حاصل صدها سازگاری به محیط و میلیون‌ها سال تکامل هستند و نباید اینقدر راحت و با چند گلوله از پای درآیند.

پلنگ ایرانی در حال حاضر بعد از ببر، بزرگ‌ترین گربه‌سان جهان است. هر چه جثه گوشتخواران بزرگ‌تر باشد، به قلمرو وسیع‌تر و غذای بیشتری نیاز دارند. آنها در زیستگاه‌های جنگلی، کوهستانی، استپی سرد و نیمه‌بیابانی یافت می‌شوند.

رژیم غذایی اصلی آنها در ایران شامل گراز، کل و بز، قوچ و میش، مرال، شوکا، آهوی ایرانی و تشی است. گاهی نیز خرگوش، موش و روباه معمولی را شکار می‌کند. اغلب شب فعال است و قلمرو خود را با ادرار و مدفوع علامت می‌گذارد. خال‌های روی بدن تو خالی، دم بلند و پنجه‌هایش بسیار قوی است. پشت گوش‌هایش لکه‌های سفیدی وجود دارد که به «چشم کاذب» معروفند.

در گذشته در اغلب نقاط ایران یافت می‌شدند، اما امروز به دلیل شکار غیرمجاز، کمبود طعمه و تخریب زیستگاه در بسیاری از نقاط از بین رفته است. در حال حاضر، پلنگ ایرانی مانند یوزپلنگ نیازمند یک پروژه حفاظتی با کمک‌های ملی و فراملی است./ ضمیمه سیب

علی ترک قشقایی/ کارشناس ارشد تنوع زیستی