شرایط عقد موقت و لزوم آگاهی خانواده‌ها

به گزارش جام جم سرا به نقل از تابناک- حمید خالقی اظهار داشت: در برخی موارد از سوی خانواده‌ها مدتی برای عقد موقت قید می‌شود که بعد از جاری شدن صیغه موقت گاهاً شرایط برای ازدواج دائم زودتر از اتمام زمان عقد موقت فراهم می‌شود و عاقد صیغه عقد دایم جاری می‌کند که این عقدی که قبل از اتمام مدت عقد موقت جاری می‌شود، باطل است.
وی افزود: از آن جا که هنوز صیغه عقد موقت مدتش تمام نشده و هنوز به قوت خود باقی است، نمی‌توان صیغه عقد دائم را جاری کرد مگر آن که مرد اظهار کند که این مدت را به زوجه بذل و بخشش کرده است که این کار به هیچ شاهد یا دفترخانه‌ای هم نیاز ندارد.
خالقی مشکلات پیش آمده در این زمینه را به دلیل ناآگاهی افراد جامعه ذکر کرد و بیان داشت: با وجود اینکه چندین سال از انقلاب گذشته است و مسائل شرعی زیادی همواره مطرح می‌شود، اما پرونده‌های زیادی که با این مشکل مواجه هستند، وجود دارد.
وی یادآور شد: در دادگستری پرونده یا ارباب‌رجوع‌هایی داریم که باید به آنها بگوییم، عقدی که به عنوان عقد دائم خواندید، باطل است چون شما در عقد موقت بودید.
خالقی راجع به عنوانی به نام صیغه محرمیت تصریح کرد: بر اساس شرع و قانون، دو عقد بیشتر وجود ندارد، در یک عقد زمان و مدت قید می‌شود و عقد به یک زمان خاص از یک ساعت تا چند سال مقید می‌شود و در مقابل این عقد، یک عقد دائم وجود دارد که در آن مدت وجود ندارد.
وی با یادآوری اینکه در قانون دو نوع عقد مطرح شده است، خاطر نشان کرد: این عقدها سبب محرمیت می‌شود و بر اساس آن یا افراد زن و شوهر می‌شوند و یا بر اساس شرایطی که عنوان می‌شود، فقط با یکدیگر محرم هستند.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان کرمان گفت: وقتی قید موقت برای عقد لحاظ می‌شود، باید قید مدت در آن به کار برده شود و اگر این مسئله رعایت نشود، به فتوای مراجع عقد باطل است.
وی با اشاره به رواج صیغه‌های محرمیت در کرمان افزود: عنوانی تحت عنوان صیغه محرمیت نداریم، اما در عرف محلی کرمان برای اینکه دختر و پسری که قصد دارند در آینده زن و شوهر شوند، بتوانند با هم رفت و آمد کنند و با هم آشنا شوند، یک صیغه موقتی می‌خوانند، اما قطعاً صیغه وقتی به عنوان صیغه محرمیت است که عقد موقت یعنی مقید به یک مدت زمان خاص باشد.
این مقام قضایی اذعان داشت: در شرع و قانون عنوان صیغه محرمیتی که مدنظر جامعه است، وجود ندارد و عقد موقت باید به قید مدت و میزان مهریه مقید باشد.
خالقی در زمینه لزوم لحاظ شدن زمان در عقد موقت گفت: فتوای حضرت امام (ره) این است که اگر عقدی بنا بر عقد موقت بوده، اما مدت در آن قید نشده باشد، عقد صحیح است، اما دائم محسوب می‌شود و در مقابل برخی مراجع فتوایشان خلاف این است که این عقد را باطل می‌دانند.
وی افزود: در ارتباط با مهریه نیز اگر در عقد موقت مهریه قید نشود، این عقد باطل است که این صریح قانون است و تقریبا همه مراجع نیز این عقیده را دارند.
خالقی بر لزوم ثبت رسمی عقد تأکید کرد و ابراز داشت: از نظر قانونی ثبت ازدواج دائم الزامی است و عدم ثبت آن نیز جرم محسوب می‌شود و داماد به عنوان مجرم و در مواردی نیز پدر دختر به عنوان معاونت در جرم شناخته می‌شود.
معاون اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان کرمان با بیان اینکه ثبت ازدواج موقت الزامی نیست، تصریح کرد: توصیه این است برای اینکه زنان به حق و حقوقشان برسند باید این واقعه را نیز در دفاتر اسناد رسمی که دفاتر ازدواج و طلاق است، ثبت کنند.
وی تأکید کرد: ازدواج‌های موقت باید رسمی شود تا از حالت صیغه محرمیت خارج شود و سر دفتر توجیه و مشخص کند، زمان و مهریه باید قید شود تا مشکلات بعدی به وجود نیاید.
خالقی با بیان اینکه در این زمینه خلأ قانونی نداریم، گفت: مردم باید خودشان این موارد را رعایت کنند و با آگاهی کامل نسبت به جاری کردن عقدهای موقت و دائم با آنچه به عنوان صیغه‌های محرمیت رواج دارد، اقدام نکنند.
وی از خانواده‌ها به عنوان عامل اصلی رواج صیغه‌های محرمیت نام برد و گفت: پدر و مادرها عامل اصلی این اتفاق‌ها هستند، زیرا بعد از خواستگاری برای اینکه کار خرید عروسی و سایر مسائل انجام شود، صیغه محرمیت جاری می‌کنند در صورتی که می‌توانند عقد دائم را به صورت خصوصی اما رسمی انجام دهند تا مقدمات عروسی طی شود.
وی در زمینه رواج این نوع صیغه‌های محرمیت در سایر استان‌ها نیز اذعان داشت: قطعاً چنین مواردی در استان‌های دیگر نیز وجود دارد، اما چون آمار رسمی و ثبت شده‌ای وجود ندارد، نمی‌توان چیزی را به صورت قطعی بیان کرد، اما این نوع محرمیت‌ها در فرهنگ ما خیلی بیشتر از استان‌های دیگر جا افتاده و شیوع پیدا کرده است.