همه فواید و مضرات گیاه‌خواری

تعریف انواع گیاه‌خواری البته کمی متفاوت است، بعضی‌ها گوشت و فرآورده‌های لبنی نمی‌خورند، بعضی‌ها از مصرف محصولات لبنی و تخم‌مرغ اجتناب می‌کنند و بعضی نیمه‌گیاه‌خوار هستند، یعنی مرغ و غذاهای دریایی و گاهی گوشت قرمز مصرف می‌کنند.جالب است که رژیم گیاه‌خواری بیشتر مورد توجه جوانان است در حالی که اگر آنها گوشت را از رژیم غذایی خود حذف کنند و به جای آن سیب‌زمینی سرخ کرده، ‌چیپس و نوشابه را جایگزین کنند رژیم غذایی چندان سالمی نخواهند داشت.

البته مصرف زیاد سبزیجات و انواع میوه‌ که در رژیم غذایی گیاه‌خواری شایع است برای سلامتی بسیار سودمند است، علت آن هم به وجود انواع ویتامین‌ها، مواد معدنی،‌ مواد ضدسرطان گیاهی و فیبرهای گیاهی برمی‌گردد.

یک متخصص تغذیه با اشاره به تامین نشدن نیازهای بدن در رژیم‌های گیاه‌خواری، رژیم غذایی مطلق را توصیه نمی‌کند و معتقد است لازم است که تعادل در استفاده از مواد غذایی حیوانی و گیاهی رعایت شود.

دکتر مسعود کیمیاگر، متخصص تغذیه با بیان این که حدود 5 تا 6 نوع رژیم گیاه‌‌خواری مطرح است، «خام گیاه‌خواری» را نامطلوب‌ترین نوع گیاه‌خواری می‌داند: در این نوع رژیم گیاه‌خواری به هیچ وجه از غذاهای پخته استفاده نمی‌شود.

افرادی که از این نوع رژیم استفاده می‌کنند از هر نوع ماده غذایی گیاهی استفاده می‌کنند اما فرآورده‌هایی مانند شیر، تخم‌مرغ و حتی عسل که از حیوانات تهیه می‌شود، استفاده نمی‌شود.

این متخصص تغذیه در توضیح عوارض ناشی از گیاه‌خواری می‌گوید: آهن، روی و ویتامین B12 مورد نیاز بدن از طریق رژیم گیاه‌خواری تامین نمی‌شود. این در حالی است که کمبود روی بویژه در کودکان ممکن است تعویق در رشد و کمبود ویتامین B12 و آهن نیز کم خونی را به دنبال داشته باشد.

از میان انواع رژیم‌های گیاه‌خواری افرادی که علاوه بر رژیم گیاه‌خواری از شیر و تخم‌مرغ نیز استفاده می‌کنند، در صورت مشورت با متخصص تغذیه، مکمل‌ها، ویتامین‌ها و املاح بدنشان تامین شده و با رژیم گیاه‌خواری مشکلی ایجاد نمی‌شود.

به گفته او انسان موجودی همه‌چیزخوار است و فیزیولوژیک و ساختار بدن وی به صورتی خلق شده که به هر دو مواد غذایی حیوانی و گیاهی نیاز دارد. از طرفی لازم است حداقل 4 تا 5 روز در هفته از گوشت، مرغ یا ماهی و یا فرآورده‌های آنها استفاده شود.

رژیمی به نفع قلب

براساس یک مطالعه انجام شده، رژیم غذایی مبتنی بر گیاه‌خواری خطر سکته قلبی و مغزی را برای افرادی که بیماری‌های قلب و عروق دارند کاهش می‌دهد.

حمله قلبی و سکته مغزی یکی از اصلی‌ترین علل مرگ به شمار می‌روند، اما تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد افرادی که گیاه‌خوار هستند کلسترول کمتری دارند.بسته شدن رگ‌های قلب علت اصلی مشکلات قلبی است اما پژوهشگران می‌گویند خطر این بیماری‌ها با خوردن غذاهایی که فاقد مواد حیوانی است کاهش می‌یابد.در این مطالعه 28 داوطلب یک رژیم غذایی مبتنی بر گیاه‌خواری گرفتند که شامل پروتئین، کربوهیدرات و مواد نشاسته‌ای و چربی بود. این رژیم غذایی شامل سبزیجات، میوه، ذرت، تخمه آفتابگردان و ارزن می‌شد.

28 نفر دیگر نیز یک رژیم غذایی سالم گرفتند که همین میزان پروتئین، کربوهیدرات و چربی داشت.

در این رژیم غذایی چربی‌های اشباع شده کمتر از 10 درصد از انرژی روزانه را تامین می‌کرد و از غلات سبوس‌دار نیز تا حد امکان استفاده می‌شد.

به گزارش ایسنا، مقایسه نتایج این مطالعه نشان داد گروهی که دارای رژیم غذایی گیاهی بودند میزان کلسترول به‌خصوص نوع بد آن یعنی ال‌اس‌ال خود را توانستند به میزان قابل توجهی کاهش دهند، اما در مقابل تغییر محسوسی در کلسترول افرادی که رژیم غذایی غیرگیاهی داشتند، حاصل نشد.پژوهشگران به شواهد زیادی اشاره می‌کنند که نشان می‌دهد این تغییرات برای پیشگیری از گرفتگی رگ‌های قلبی بسیار موثر هستند.با این وجود کارشناسان هشدار می‌دهند رژیم غذایی گیاهی ممکن است در کاهش کلسترول موثر باشد، اما به راحتی نمی‌تواند همه مواد غذایی مورد نیاز بدن را تامین کند.

مضرات

اما به گفته‌ دانشمندان سوئدی، گیاه‌خواری بدن را از کسب مواد مغذی اصلی و حیاتی محروم می‌کند.

از آنجا که گیاه‌خواران از خوردن هر گونه محصولات حیوانی پرهیز می‌کنند، لذا به میزان بسیار ناچیز از مواد مغذی موجود در غذاهای گوشتی مانند کلسیم و ویتامین B12 بهره‌مند
می‌شوند.

پژوهشگران نمونه‌های خون و ادرار افراد جوان گیاه‌خوار را از نظر میزان ریزمغذی‌های اصلی مورد آزمایش و تجزیه قرار دادند و سپس نتایج این آزمایش‌ها، با نمونه‌های مشابه گرفته شده از سایر جوانانی که همه‌چیزخوار (غذاهای گیاهی و حیوانی) بودند، مقایسه کردند.

برپایه نتایج تحقیقات انجام شده، میزان مواد مغذی و مواد معدنی موجود در بدن جوانان گیاه‌خوار در مقایسه با گروه دیگر بسیار متفاوت بود و اکثریت آنها حتی از دریافت مواد غذایی لازم و ضروری برای رشد و نمو در حد متوسط نیز بی‌بهره بودند.

این افراد غالبا دچار کمبود ریبوفلاوین (نوعی ویتامینB)، ویتامین B12، ویتامین D، کلسیم و سلنیوم می‌شوند. حتی پس از آنکه محققان مکمل‌های غذایی را به رژیم روزانه آنها افزودند، درصد کلسیم و سلنیوم بدن آنها به حد طبیعی نرسید.

>> جام جم/ ضمیمه چاردیواری