مزاحمت تلفنی؛ بازی با جان حادثه‌ دیدگان

افزایش مزاحمت‌ها

اورژانس بابل یکی از مراکزی است که به گفته مهدی روشن، مسئول روابط عمومی آن، همچنان با مشکلی به نام مزاحمت تلفنی روبه‌روست.

روشن می‌گوید: مزاحمت‌های تلفنی از زمانی شروع شد که مردم بیشتر با مرکز 115 آشنا شدند و حدود ده سالی هم می‌شود که این مزاحمت‌ها شدت بیشتری پیدا کرده است. متاسفانه در فرهنگ ما هنوز جایگاه درست استفاده از تلفن در میان مردم جا نیفتاده است و برخی شهروندان از این وسیله برای ایجاد مزاحمت استفاده می‌کنند. مرکز ما هم از این قاعده مستثنا نیست و هر روز با این مساله روبه‌رو هستیم. مثلا مزاحمی داشتیم که از یک خط اعتباری در روز بین صد تا 150 بار با مرکز ما تماس می‌گرفت. هنوز هم همین روال برقرار است و مزاحمی دست‌کم 130 بار در روز تماس می‌گیرد و ایجاد مزاحمت می‌کند.

روشن درباره نوع مزاحمت‌ها این‌گونه توضیح می‌دهد: «عمده مزاحمان ما نوجوانان و جوانان پانزده تا بیست و هشت ساله هستند. تماس می‌گیرند و آدرس‌های اشتباه می‌دهند، یا به خانم‌های مستقر در مرکز اورژانس حرف‌های ناشایست و رکیک می‌زنند. یک عده از آقایان هم برای این‌که تماس تلفنی‌شان ردگیری نشود، از طریق کیوسک‌های تلفن اقدام به ایجاد مزاحمت می‌کنند. بعضی از مزاحمان تلفنی هم با این تصور که شماره‌شان ثبت نمی‌شود، به مزاحمت‌هایشان ادامه می‌دهند.»

مدیر روابط عمومی اورژانس بابل در پاسخ به این سوال تپش که آیا پیگیری‌های قضایی در زمینه کشف این مزاحمت‌ها انجام شده است یا خیر، می‌گوید: «البته سال گذشته پیگیری‌هایی انجام دادیم و در نهایت منجر به دستگیری 30 نفر از متخلفان شد و بعضی از آنها بین 24 تا 48 ساعت بازداشت شدند. باوجود پیگیری‌های سال گذشته، امسال هم با این مشکل روبه‌رو هستیم و اکنون 15 شماره تلفن افراد مزاحم را تسلیم دادگاه کرده‌ایم. با وجود این سعی کردیم با ارائه آموزش‌هایی در زمینه کمک‌های اولیه در مدارس ابتدایی، راهنمایی، دبیرستان و برخی ادارات، نشان دهیم که مزاحمت تلفنی برای اورژانس چه عواقب و مشکلاتی در پی دارد.»

مزاحمان زیر 20 سال

حسین محمدی، مدیر روابط عمومی اورژانس نیشابور هم دل پرخونی از مزاحمان تلفنی دارد. به گفته او این مزاحمت‌ها از 20 سال پیش شروع شده است و همچنان هم ادامه دارد.

او می‌گوید: «بیشتر مزاحمان تلفنی ما را نوجوانان زیر 20 سال تشکیل می‌دهند و این مزاحمت‌ها زمانی شدت بیشتری به خود می‌گیرد که بچه‌ها از مدرسه تعطیل می‌شوند. آنها از کیوسک‌ها تماس می‌گیرند، ناسزا می‌گویند، یا به دروغ می‌گویند، مریض داریم. وقتی به آدرسی که داده‌اند مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم اصلا کوچه‌ای به آن نام وجود ندارد. برخی تماس‌ها هم از شماره‌های اعتباری است. چون برای مزاحمان تلفنی هزینه‌ای در پی ندارد و رایگان است. من خودم یک شب وقتی شیفت بودم یک مزاحم با شماره اعتباری 50 بار با مرکز ما تماس گرفت.»

آن‌گونه که محمدی توضیح می‌دهد، با وجود مزاحمت‌های متعدد، هنوز اقدام قابل تاملی از سوی اورژانس نیشابور درخصوص جلوگیری از تکرار این مزاحمت‌ها انجام نشده است. محمدی در پاسخ به علت عدم پیگیری مزاحمت‌ها توضیح می‌دهد: «وقت کافی برای شکایت کردن به دادگاه نداریم. گذشته از این موضوع به یک مشاور حقوقی هم نیاز داریم تا پیگیر شکایات ما از مزاحمان تلفنی باشد.» او درپایان به بحث فرهنگسازی در زمینه استفاده صحیح از تلفن اشاره می‌کند و می‌گوید: «امیدواریم صداوسیما با فرهنگسازی در این زمینه مردم را آگاه کند. وقتی کودکان و نوجوانان با کارکرد 115 آشنا شوند، وقتی به سن بزرگسالی برسند، این مساله که 115 ناجی جان بیماران است و نباید برای آن مزاحمت ایجاد کرد، همیشه در ذهنشان باقی خواهد ماند.»

امان از خط‌های اعتباری

اورژانس مازندران هم از گزند مزاحمان تلفنی در امان نیست و به گفته مهین تفضلی مدیر روابط عمومی این مرکز، جوانان بین 20 تا 30 سال با مزاحمت‌های تلفنی‌شان عرصه خدمت‌رسانی را به کارکنان آن تنگ کرده‌اند. تفضلی می‌گوید: «از زمانی‌که خط‌های اعتباری به شبکه مخابراتی کشور اضافه شده‌اند، میزان مزاحمت‌های تلفنی هم نسبت به سال‌های پیش افزایش پیدا کرده است. از طرف دیگر چون اغلب کارکنان مرکز ما خانم هستند، بنابراین بیشتر گروه مزاحمان را آقایان تشکیل می‌دهند که شب و نیمه شب تماس می‌گیرند. مزاحمت‌های ایجاد شده هم شامل موارد مختلفی است. شما در نظر بگیرید با ما تماس می‌گیرند و از ما تاکسی می‌خواهند. یا آدرس‌های اشتباه می‌دهند یا تماس می‌گیرند و می‌گویند ما مریض داریم، اما چون به خودرو دسترسی ندارند، از ما می‌خواهند برایشان آمبولانس بفرستیم. موردی داشتیم که تماس گرفته و گفته بودند که مریض دارند. تکنیسین‌های ما هم طبق وظیفه به محل مراجعه کرده و آقایی را دیده بودند که صحیح و سالم روی پله نشسته بود. وقتی از او سراغ بیمار را می‌گیرند، می‌گوید خودم هستم.»

به گفته تفضلی، از میان ماموریت‌هایی که در سال گذشته انجام شده است، تنها بین 24 تا 25 درصد آنها به عملیات موفقیت‌آمیز منجر شده است، یک تا 2 درصد تماس‌ها مشاوره‌ پزشکی و بالای 75 درصد تماس‌ها هم مزاحمت‌های تلفنی بوده است. او درباره یکی از عجیب‌ترین مزاحمت‌های تلفنی که برای کارکنان اورژانس مازندران ایجاد شده است، توضیح می‌دهد: «خانمی از یکی از شهرهای اطراف مازندران با اورژانس تماس گرفته و گفته بود که دیگ عتیقه‌اش به داخل رودخانه سقوط کرده و کمک می‌خواهد. آن زن می‌گفت کمکم کنید دیگم را از رودخانه بگیرم. کارکنان اورژانس مانده بودند چه عکس‌العملی نشان بدهند. به هر حال باید در زمینه استفاده صحیح از تلفن فرهنگسازی شود و مردم آگاه شوند که با ایجاد مزاحمت تلفنی برای اورژانس، جان بیماران به خطر می‌افتد.

لیلا حسین‌زاده

نظر کارشناسی

حبس برای مزاحمان تلفنی

عبدالصمد خرمشاهی‌

وکیل پایه یک دادگستری

یکی از معضلات جامعه کنونی و مشکلاتی که مردم با آن روبه‌رو هستند و حقوق همدیگر را رعایت نمی‌کنند و موجب بروز صدمات روحی و دیگر صدمات به همنوعان خود می‌شوند، بحث ایجاد مزاحمت است. افرادی که دچار مشکلات روحی ـ روانی هستند یا به هر شکل دیگر حاضر نیستند در چارچوب مقررات قانونی به حقوقشان رسیدگی شود؛ یا وقتی فکر می‌کنند مشکلی با فردی دارند یا درخواستی فراتر از قانون و مقررات دارند، مبادرت به ایجاد مزاحمت تلفنی می‌کنند. مزاحمت تلفنی یکی از این راه‌هاست. تلفن ابزاری است که برای سهولت در زندگی اختراع شده است و متاسفانه از این ابزار برای ایجاد مزاحمت برای دیگران استفاده می‌کنند.

از نظر قانون و طبق ماده 641 قانون مجازات اسلامی، اگر کسی به وسیله تلفن یا دستگاه‌های مخابراتی برای دیگران ایجاد مزاحمت کند، ممکن است به یک ماه حبس محکوم شود و حتی امکان دارد این حبس به پرداخت جزای نقدی تبدیل شود.

در صورتی‌که جرم مشمول تکرار شود، حداکثر مجازات یعنی شش ماه حبس را برای فرد خاطی در نظرمی‌گیرند. شلاق هم در زمره یکی از مجازات‌هایی است که برای فرد متخلف در نظر گرفته شده است.

با وجود این و اعمال مجازات‌های مختلف، تجربه ممتد جرم‌شناسان و دست‌اندرکاران مسائل کیفری نشان می‌دهد مجازات به تنهایی کافی نیست و کسی که مزاحمت ایجاد می‌کند، از نظر روانی یک بیمار محسوب می‌شود.

شاید به لحاظ مقطعی برخوردی هم صورت بگیرد، اما به نظر می‌رسد باید از طریق صدا و سیما و به طور دائم ابعاد مختلف این ناهنجاری اجتماعی برای مردم روشن شود تا افراد بدانند با ایجاد مزاحمت تلفنی باعث بروز صدمات روحی ـ روانی و جسمی به افراد می‌شوند. در جوامع پیشرفته افراد به خود این اجازه را نمی‌دهند که به حقوق دیگران تعدی کنند و این مساله تبدیل به یک فرهنگ شده است. بنابراین با ارائه آموزش‌های لازم، فرهنگسازی و همچنین به تصویر کشیدن قبح مزاحمت تلفنی می‌توانیم زندگی سالم‌تر و راحت‌تری داشته باشیم.