نساجی آذربایجان شرقی دیگر رونقی ندارد

رئیس هیات مدیره انجمن تخصصی نساجی آذربایجان شرقی در این باره می‌گوید: از قدیم الایام منطقه آذربایجان به‌دلیل واقع شدن در مسیر جاده ابریشم نقش زیادی در توسعه این صنعت داشت، به‌طوری که در آن دوران قسمت عمده نیاز بازارهای داخلی و خارجی از طریق صنعت نساجی این منطقه تامین می‌شد و آثار باقی مانده در موزه‌های داخلی و خارجی از قدمت هزاران ساله فرش دستباف و ابریشم و نیز منسوجات کلاقه‌ای که مختص آذربایجان است، حکایت دارد.

سید حسین پروینی می‌افزاید: متاسفانه باتوجه به مشکلات ساختاری و نبود برندهای ثبت شده پوشاک در استان و نبود حمایت از طراحی و مد و ورود اجناس قاچاق از کشورهای ترکیه و چین و آسیای شرقی اقبالی برای تولیدات نساجی با ارزش افزوده بالا وجود ندارد و این باعث شده تولیدات این صنعت نیاز مصرف‌کنندگان را تامین نکند.

یوسف دارابی، مدیرعامل یکی از کارخانه‌های بزرگ نساجی استان  نیز در این باره اظهار می‌دارد: متاسفانه چندسالی است فقط تعداد انگشت شماری از کارخانه های بزرگ در سطح استان فعالیت می‌کنند و عمده کارخانه‌های بزرگ در حال رکود یا توقف کامل بسر می‌برند، اما در سطح کارگاهی، هنوز هم تعداد زیادی کارگاه در حال فعالیت است که عمده محصولات تولیدی آنها در داخل مصرف می‌شود و به غیر از موارد جزئی هیچ‌گونه صادراتی به خارج از مرزهای کشور وجود ندارد.

مریم امیری رئیس اداره توسعه صنعتی سازمان صنعت، معدن و تجارت آذربایجان شرقی نیز با اشاره به این‌که هم‌اکنون حدود 914 واحد دارای پروانه بهره‌برداری  است که 650 واحد آن در تبریز است، می‌گوید: هرچند از زمان تاسیس اولین کارخانه ریسندگی و بافندگی به شکل مدرن در تبریز بیش از یکصد سال می‌گذرد و از آن زمان به بعد بر رونق و توسعه آن افزوده شد اما  امروزه می‌بینیم که این واحدها بتدریج  به تعطیلی کشیده می‌شود.

امیری تصریح می‌کند: با این حال آذربایجان و بخصوص تبریز، همچنان قطب صنعت بافندگی است و در زمینه تولید حوله، کش، قیطان و نوار حرف‌های زیادی برای گفتن دارد.

فرسوده بودن ماشین‌آلات

رئیس اداره توسعه صنعتی سازمان می‌افزاید: توسعه یک صنعت منوط به ورود تکنولوژی مدرن و به روز کردن تجهیزات و ماشین‌آلات است و چون در صنعت نساجی به غیر از صنایع گونی‌بافی پلی‌پروپیلن و چند واحد دیگر اکثر ماشین‌آلات فرسوده و مستعمل است و قابلیت رقابت از لحاظ تکنولوژی، مصرف کارگر و مصرف انرژی با نمونه‌های مشابه خارجی را ندارد، لذا در صورت گشایش اعتبار بسیاری از مشکلات مربوط به نوسازی ماشین آلات حل خواهد شد.

پروینی، رئیس هیات مدیره انجمن تخصصی نساجی استان نیز با اشاره به فرسوده بودن تجهیزات و ماشین‌آلات نساجی در استان می‌گوید: به‌طور متوسط عمر ماشین‌آلات نساجی در استان حدود 20 سال است در حالی که طبق استاندارد اگر بیشتر از 10 سال از این ماشین آلات کار کشیده شود بازدهی و کارایی خود را از دست می‌دهد.

وی ادامه می‌دهد: بنابر این می‌توان ادعا کرد وضع صنعت نساجی در استان چندان مطلوب نیست.  زیرا باتوجه به قدمت ماشین‌آلات و فرسوده بودن آنها و کمبود مواد اولیه و مشکلات نقدینگی کارخانه ها، بیش از 30 درصد واحدهای نساجی غیرفعال و بخشی نیز نیمه فعال است.

وی به عمده‌ترین مشکلات فعالان این عرصه اشاره می‌کند ومی گوید: علاوه بر مستهلک بودن ماشین‌آلات یا به روز نبودن تکنولوژی، کمبود نقدینگی، مشکل تامین مواد اولیه مرغوب بخصوص انواع نخ یا پنبه مرغوب، مشکلات تامین و ورود قطعات یدکی و عضو نبودن در سازمان تجارت جهانی که صادرات را محدود به کشورهای همجوار کرده است، از دیگر مشکلات است.

پروینی دامپینگ محصولات انباری کشورهای ترکیه، چین، هندوستان و قاچاق منسـوجات و پـوشاک، فراهم نبودن بستر کسب و کار و قوانین دست و پاگیر، فراهم نبودن ارتباطات مالی وپولی صنعتی و تکنولوژیک با کشورهای توسعه یافته و دسترسی نیافتن به بازارهای هدف، بالا بودن بهره بانکی برای بخش تولید و کمبود نقدینگی کارخانه ها و مشکلات سیستم بانکی و نیز نهادینه نکردن فرهنگ تولید ملی، افتخار ملی و اشتغال فرزندان این مرز و بوم برای مصرف کالاهای استاندارد ملی را از عمده مشکلات صنعت نساجی در استان برمی‌شمرد.

ورود کالاهای بی‌کیفیت

دارابی، مدیرعامل یکی از کارخانه‌های نساجی استان نیز در این رابطه معتقد است: یکی از مهم‌ترین مشکلات این صنعت نیاز آن به مبالغ زیاد نقدینگی برای سرمایه در گردش و خرید مواد اولیه، قطعات یدکی، پرداخت حقوق و مزایا و سایر هزینه‌های جانبی است که با افزایش نرخ ارز که باعث شد نیاز به نقدینگی حداقل سه تا چهار برابر افزایش یابد و با در نظر گرفتن میزان نقدینگی ثابت برای هر واحد تولیدی لطمات جبران‌ناپذیری به آنها وارد شد به‌طوری که مدیران این واحد‌ها یا واحدهای خود را تعطیل کردند یا مجبور به تامین نقدینگی خود از بازارهای غیررسمی شدند.

وی می‌افزاید: از طرفی به‌دلیل شوک‌های اعمال شده به صنعت در چند دوره متوالی اکثریت قریب به اتفاق کارخانه‌ها دارای معوقات بانکی انباشته شده زیادی است که با وجود صرف وقت و انرژی زیاد مدیران این واحدها در تعامل با موسسات مالی هنوز لاینحل باقی‌مانده است.

وی درباره راهکارهای توسعه این صنعت می‌گوید: به نظر من ایجاد رغبت‌ در سرمایه‌گذاران، ایجاد تشکل‌های صنفی فعال در سطح استان، کمک به نوسازی کارخانه‌ها و کارگاه‌های فعال، ایجاد بانک اطلاعاتی صنایع نساجی، تشویق به برندسازی و مصرف کالاهای ایرانی، از جمله مواردی است که می‌تواند در رشد و شکوفایی این صنعت در استان موثر باشد.

دارابی با تائید بی‌کیفیت بودن محصولات نساجی وارداتی می‌افزاید: متاسفانه این‌گونه محصولات سلیقه مصرف‌کننده نهایی را بشدت پایین آورده و هیچ نهادی تاکنون به این وجه واردات توجه جدی نکرده  است.

از آنجا که واردات محصولات نساجی با پشتیبانی کشور صادرکننده صورت می‌گیرد و هیچ نظارتی در این زمینه در گمرکات وجود ندارد باعث ورشکستگی صنعت داخلی می‌شود.

سعیده دلال‌ علیپور‌ - جام‌جم تبریز