قهرمانی به نام آدم‌ واقعی

 آدم‌هایی به این برنامه می‌آیند که تخیلی نیستند و در جامعه‌ای زندگی می‌کنند که من هم در آن نفس می‌کشم. اگر آنها توانسته‌اند با مشکلات و زیر و بم زندگی کنار بیایند، پس من هم می‌توانم راه آنها را امتحان کنم.

اینها برخی از گفته‌های مردمی است که این روزها و در ایام ماه رمضان ببیننده برنامه‌های مختلف تلویزیون هستند. مخاطبانی که هم برنامه‌های گفت‌وگومحوری مانند «ماه عسل» را تماشا می‌کنند و هم برای پرکردن اوقات پایانی شب، سریالی مانند «دودکش» را می‌بینند. آنها اما امسال بر خلاف گذشته از تماشای واقعیت لذت می‌برند. اگر تا چند سال پیش مردم به سینما می‌رفتند تا قهرمانان را در فیلم‌ها بینند و از آنها الگو بگیرند و راه و رسم مدارا یا مبارزه با مشکلات زندگی را بیاموزند، امروزه دیگر مردم سراغ قهرمانان خیالی را در آثار دراماتیک نمی‌گیرند. واقعیت این است آنها دیگر قهرمان نمی‌خواهند، طالب کسی نیستند که درگوشه ذهن نویسنده جان گرفته باشد و با کمک تمهیدات رایانه‌ای بر صفحه تلویزیون یا پرده سینما بزرگ شده باشد و آنها هم چند روزی یا ماهی در ذهنشان با او همراه شوند، اما در زندگی واقعی نتوانند روش‌های او را عَملی کنند.

مردم امروزی بیشتر تمایل دارند زنان و مردانی را در قاب تلویزیون، صحنه نمایش، پرده سینما و صفحات کتاب‌ ببینند که قابل لمس هستند و شرایطی مانند خودشان را دارند. فیلم‌هایی مانند «برف روی کاج‌ها»‌ و «گذشته» با میلیون‌ها بیننده روبه‌رو می‌شوند، چون برشی از واقعیت زندگی هستند و موقعیتی را به نمایش می‌گذارند که برخی از مردم آن را تجربه کرده‌اند. در تلویزیون، نصرت، عفت و فیروز به شخصیت‌های دوست داشتنی تبدیل می‌شوند، چون عین خود مردم هستند. انگار آیینه‌ای گذاشته‌ای مقابل یک طبقه اجتماعی و داری تصویر واقعی مردم این طبقه را بدون هیچ دخل و تصرفی تماشا می‌کنی. در برنامه ماه عسل مردی رو به دوربین می‌نشیند و بی‌واسطه برای مردم می‌گوید که چگونه به دام اعتیاد افتاده و چگونه نجات پیدا کرده است. در همین برنامه زنی از مبارزه‌اش با بیماری سرطان می‌گوید. پدر و مادری از تجربه شخصی‌شان در مقابل قاتل فرزندشان و...

واکنش مردم به برنامه‌های ماه رمضان امسال نشان داد که حالا دیگر مردم قهرمانان خود را از واقعیت محض و جاری انتخاب می‌کنند.

طاهره آشیانی/ دبیر گروه رادیو و تلویزیون