«55 درجه شمالی»؛ قصه ای که ادامه دار نشد

این مجموعه اولین‌بار سال 2004 از بی‌بی‌سی 1 پخش شد و بعد در شبکه‌های مختلف تلویزیونی به نمایش درآمد. وان گیگت، بازیگر مطرح تلویزیونی انگلیس نقش اصلی این مجموعه درام را بازی کرده است. او در 55 درجه شمالی در نقش شخصیتی به نام نیک کول ظاهر شده است. وی یک کارآگاه ورزیده است که پس از ورود به یک اداره جدید با یکسری ماجراجویی روبه‌رو می‌شود. 

نیک کول در واحد قبلی خود به افشای اقدامات برخی افسران فاسد پلیس پرداخته و به همین دلیل به یک واحد تازه فرستاده شده است. او ماموری وظیفه‌شناس است که در کنار مبارزه با ظلم و فساد و موجود در سطح شهر و آدم‌های آن، با فساد درون اداره پلیس و ماموران آن هم مبارزه و مقابله می‌کند. درولا کروان در نقش همکار او کلر مکسول، دومین شخصیت مهم و محوری قصه مجموعه است. نیوکاسل، محل اصلی رخدادهای قصه 55 درجه شمالی است و لوکیشن‌های این مکان، به عنوان محل اصلی فیلمبرداری مورد استفاده قرار گرفته ‌است؛ اما حتی حضور نیک کول در نیوکاسل مانع از آن نمی‌شود که وی علیه فساد در هر سطح و مقامی مبارزه و فعالیت نکند. این مجموعه پس از موفقیت در داخل انگلستان و فروش به شبکه‌های تلویزیونی حدود 50 کشور جهان، در سطح بین‌المللی با نام «کارآگاه شب» پخش شد و کمتر کسی در خارج از انگلستان آن را با نام 55 درجه شمالی می‌شناسد.

حضور یک کارآگاه پلیس در راس ماجراهای قصه مجموعه، فضای درام بر قصه و ماجراجویی‌های آن و وجه درام بر اکشن آن غالب است. این موضوعی است که تهیه‌کنندگان مجموعه از همان ابتدای کار مد نظر داشتند و می‌خواستند در قالب گونه پلیسی یک اثر درام خلق کنند.

تیموتی پراگر، نویسنده فیلمنامه این مجموعه است و چیزی که مورد توجه اهل فن در انگلستان قرار گرفت این بود که فیلمنامه کل اپیزودهای آن را یک نفر نوشته و یک گروه چند نفره از فیلمنامه‌نویسان در کار نگارش آن مشارکت ندارند. این مساله زمانی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که هر اپیزود مجموعه با یک طول زمانی بالای 60 دقیقه‌ای جلوی دوربین رفت، البته نکته‌ای که رسانه‌های گروهی روی آن تاکید می‌کنند، این است که فصل اول مجموعه فقط در شش اپیزود تهیه و تولید شد و مثل بسیاری از مجموعه‌های تلویزیونی مشابه در 12 یا 13 قسمت جلوی دوربین نرفت.

موفقیت فصل اول مجموعه باعث تولید فصل دوم آن شد. این فصل که یک سال پس از تولید و پخش فصل اول آماده نمایش شد، در هشت اپیزود تولید شد. روبرتو بانگورا، کارگردان اصلی مجموعه است که در کنار اپیزود اول آن (که یک فیلم سینمایی تلویزیونی بود) سه اپیزود دیگر آن را هم کارگردانی کرد. ده اپیزود دیگر مجموعه را پنج فیلمساز فعال تلویزیونی جلوی دوربین بردند که سهم هر یک از آنها کارگردانی دو اپیزود بود. پخش 55 درجه شمالی تا سال 2005 ادامه داشت.

پس از آن، چند بار بحث تولید فصل سوم مجموعه مطرح شد؛ ولی بحث تولید فصل تازه‌ای از 55 درجه شمالی هیچ وقت جدی نشد و کار تولید آن به مرحله عمل نرسید. تیموتی پراگر، طرحی برای نگارش اپیزودهای فصل سوم آن نداشت و می‌گفت حرف تازه‌ای در این باره ندارد تا به صورت چند فیلمنامه مطرح کند. از سوی دیگر، تلاش تهیه‌کنندگان 55 درجه شمالی برای پیدا‌کردن یک فیلمنامه‌نویس دیگر ـ که بتواند دنباله خوبی به ماجراهای دو فصل اول و دوم بنویسد ـ پیدا نکردند. طرح‌هایی که چند فیلمنامه‌نویس در این باره به تهیه‌کنندگان دارند، نتوانست نظر مثبت آنها را به خود جلب کند.

نکته‌ای که در زمان پخش مجموعه در رسانه‌های گروهی بازتاب وسیعی داشت، این بود که شخصیت‌های اداره پلیس قصه وام گرفته از یکسری پلیس‌های واقعی بودند، اما در قصه مجموعه، نام این افراد تغییر کرد تا باعث اعتراض کسی نشود و تهیه‌کنندگان آن مجبور به عذرخواهی یا ادای توضیحات به این افراد نشوند. با وجود این، چند افسر پلیس پس از استقبال بالایی که تماشاگران از مجموعه کردند، نسبت به فیلمنامه آن اعتراض کرده و خواستار دریافت غرامت شدند، اما آنها نتوانستند در دادگاه ادعاهای خود را ثابت کرده و پولی دریافت کنند. در همان زمان، رسانه‌های گروهی نوشتند این افراد می‌خواهند در شهرت و محبوبیت مجموعه سهیم شده و از آن بهره ببرند!

منتقدان تلویزیونی در انگلستان در نقدهای خود روی 55 درجه شمالی به این موضوع پرداختند که قصه آن تفاوت خیلی زیادی با مجموعه‌های مشابه تلویزیونی خود ندارد و به همین دلیل، نمی‌توان به ‌آن لقب یک کار متفاوت تلویزیونی داد. این در حالی است که سازندگان مجموعه هم هیچ‌وقت چنین ادعایی را مطرح نکردند. با این حال، قصه مجموعه به گونه‌ای است که راه را برای خیالپردازی تماشاچی باز می‌گذارد و به او فرصت می‌دهد برای قصه، پایان مورد نظر و تصور خود را خلق کند.

در پایان هر اپیزود، تماشاچی می‌تواند به بررسی تفاوت‌های بین پایان قصه و پایان مورد نظر خود بپردازد و ببیند چقدر شبیه فیلمنامه‌نویس مجموعه فکر می‌کرده است. خصلت ذاتی شخصیت نیک کول و حال و هوای ضد فساد او چیزی است که خیلی به مذاق تماشاچی معمولی خوش می‌آید. برای بینندگان تلویزیونی جذابیت بسیار زیادی دارد که می‌بیند یک افسر پلیس رودرروی همکاران فاسد خود می‌ایستد و نمی‌‌گذارد آنها با سوءاستفاده از لباس و موقعیت خویش، کارشان را به پیش ببرند. تیموتی پراگر، فیلمنامه‌نویس مجموعه می‌گوید: «خیلی دوست داشتم فصل سوم 55 درجه شمالی هم تولید شود، ولی نتوانستم قصه آن را ادامه دهم و فیلمنامه‌هایی بنویسم که مثل دو فصل اول و دوم جذاب باشد و تماشاچی را وادار کند پیگیر ماجراهای شخصیت‌های اصلی آن باشد. در عین حال فکر می‌کنم رمز جذابیت زیاد مجموعه در این است که در دو فصل 14 اپیزودی تهیه شد و مدت زمان طولانی‌تری در معرض دید تماشاچی علاقه‌مند قرار نگرفت.»