پسته در رفسنجان نصف قیمت تهران

بازار پسته همچنان در التهاب تصمیم ناگهانی ستاد تنظیم بازار برای توقف شش ماه صادرات این محصول است.

این درحالی است که بسیاری از کارشناسان اقتصادی کشور از جمله نائب رئیس اتاق بازرگانی ایران این تصمیم را بهترین موقعیت برای رقیب اصلی پسته ایران یعنی آمریکا می دانند که به سادگی بازارهای خارجی پسته ایران را از آن خود کند.

این روزها در بازار پسته کرمان که 70 درصد پسته ایران را تولید می کند می توان التهاب را مشاهده کرد و همه صادرکنندگان و فعالان پسته این روزها در انتظار تصمیم نهایی در خصوص پسته هستند با این وجود بسیاری از مسئولان اقتصادی وابسته به دولت از متوقف شدن این تصمیم خبر می دهند.

از ساعات ابتدای صبح شنبه مذاکرات فشرده در خصوص بروز این وضعیت با فعالان بخش پسته آغاز شده است و قرار شده فعلا از توقف صادرات پسته به دلیل حفظ جایگاه پسته در ارز آوری جلوگیری شود.

با این وجود فعالان اقتصادی در تهران با اشاره به اینکه قیمت هر کیلو پسته در بازار هم اکنون به 60 هزار تومان رسیده است خواستار کاهش قیمت نرخ هر کیلو پسته شده اند.

اختلاف قیمت  پسته در رفسنجان و تهران

بررسیهای خبرنگار مهر در کرمان نشان می دهد که هم اکنون قیمت هر کیلو پسته در بازار کرمان و رفسنجان که قطب تولید پسته جهان محسوب می شوند 30 تا 40 هزار تومان برای هر کیلو پسته احمد آقایی که بهترین پسته ایران است می باشد.

تنها بیان همین مثال نشان می دهد که افزایش قیمت پسته به وسیله صادرکنندگان پسته انجام نمی شود بلکه در این میان دلالان در افزایش قیمت نقش تعیین کننده دارند و به نظر می رسد دولت برای کاهش نرخ این محصول باید جلوی دلال بازی را بگیرند نه اینکه جلوی سود آوری آن را در بازار جهانی.

ارزآوری سالانه 1.5 تا 1.7 میلیارد دلار

طبق گفته نائب رئیس اتاق بازرگانی کشور میزان ارز آوری سالانه این محصول برای کشور بین 1.5 میلیارد دلار تا 1.7 میلیارد دلار است و از تولید سالانه 200 هزار تن محصول تنها 15 هزار تن مصرف داخلی وجود دارد و عاقلانه به نظر نمی رسد که با توقف صادرات 185 هزار تن پسته بخواهیم نرخ 15 هزار تن محصول داخلی را کاهش دهیم که تنها پنج هزار تنش در بازار عید مصرف می شود.

افزایش نرخ محصول داخلی در مقایسه با محصول صادراتی نیز باز تمام نگاهها را به سمت دلالان سوق می دهد و اینگونه است که تنها راه کاهش قیمت محصول برخورد با دلالان است، این درحالی است که برخی مسئولان نیز از احتکار پنج هزار تن محصول پسته در انبارهای اطراف تهران برای ورود در روزهای انتهی سال به بازار مصرف خبر می دهند!

حال باید پرسید آیا بهترین راه حل رفع این بحران برخورد با دلالان است یا جلوگیری از صادرات غیر نفتی که امروز به نیاز حیاتی اقتصاد کشور تبدیل شده است.

"محسن جلال پور"، نائیب رئیس اتاق ایران و رئیس انجمن پسته ایران خواستار تجدید نظر جدی در خصوص جلوگیری از صادرات پسته است و این تصمیم را ضربه ای جبران ناپذیر بر این صنعت می داند.

وی می گوید: اعتماد مهمترین داشته یک تاجر است و هم اکنون بسیاری از تجار برای فروش محصول خود قرار داد دارند و امیدواریم در خصوص انجام چنین تصمیمهایی بیشتر اندیشه شود.

وی آمادگی انجمن پسته را برای وارد کردن پسته مورد نیاز شب سال با قیمتی معادل 30 هزار تومان را اعلام کرد و گفت: نباید با چنین تصمیمهایی به اعتبار بازاری که سالها برای به دست آوردنش تلاش شده ضربه زد.

وی ادامه داد: پسته ایران اعتبار جهانی دارد و نباید به گونه ای رفتار کرد که در سالهای بعد نیز کسی به بازار ایران اعتماد نکند.

جلال پور از مذاکرات با مسئولان در این خصوص خبر داد و گفت: ما خواستار تجدید نظر فوری و جلوگیری از اجرای این مصوبه هستیم.

وی در شرایط کنونی کشور و جنگ اقتصادی کسب یک دلار را نیز برای کشور دارای ارش دانست و گفت: نباید نخستین کالای غیر نفتی کشور را قربانی یک تصمیم غیر کارشناسی و شتابزده کرد.

نائب رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز روز گذشته در گفتگو با خبرنگاران این تصمیم را غیر کارشناسی دانست و گفت که این تصمیم موجب از دست دادن بازارهای بین‌المللی این محصول می‌شود.

وی همچنین به زیان‌های سنگین بازرگانان ایرانی به دلیل تحمیل جرائم سنگین عدم ایفای تعهداتشان مطابق قرارداد با طرف خارجی اشاره کرد و گفت: ستاد تنظیم بازار با این تصمیم به اعتبار و جایگاه بین‌المللی تجار و بازرگانان ایرانی لطمه جدی وارد خواهد کرد.

ستاد تنظیم بازار به وظیفه ذاتی خود عمل کند نه فشار بر کالاهای ارزآور صادراتی

"محمد رضا پورابراهیمی" نائب در واکنش به خبر ممنوعیت صادرات پسته توسط ستاد تنظیم بازار ضمن بیان این‌که این تصمیم غیرکارشناسی بوده است، گفت: وظیفه اصلی ستاد تنظیم بازار مدیریت قیمت کالاهای ضروری مانند گوشت، برنج، قند و شکر و.... است و نه فشار بر کالاهای غیرضروری که ارزش صادراتی دارند.

پورابراهیمی با اشاره جایگاه دوم صادرات پسته در عرصه صادرات محصولات غیر نفتی؛ افزود: با اجرای این تصمیم ستاد تنظیم بازار؛ ضمن اینکه در شرایط کنونی اقتصاد کشور را از یک درآمد قابل توجه ارزی محروم می‌نمائیم، جایگاه پسته صادراتی خود را در عرصه‌ بازار بین‌المللی دچار تزلزل نموده و بازار این محصول استراتژیک به رقبایی چون آمریکا سپرده خواهد شد و عملا موقعیت صادرکنندگان ایرانی را در این بازار از بین خواهیم برد.

وی با اشاره به تلاش یک دهه اخیر دولت آمریکا برای تولید و عرضه پسته این کشور در دنیا، از جمله سعی در افزایش کیفیت پسته آمریکا و افزایش 2.5 برابری تولید این محصول و رقابت شدید با پسته ایران در بازارهای اروپایی، خاطرنشان کرد: وضعیت فعلی صادرات پسته ایران مرهون تلاش صادرکنندگان ایرانی و البته کیفیت بسیار مطلوب این محصول در اقلیم کشورمان است.

آمریکاییها در کمین بازار ایران

نماینده مردم کرمان و راور با بیان این مطلب که تصمیم غیرکارشناسی اخیر، موجب از دست دادن بازارهای بین‌المللی این محصول می‌شود، به زیان‌های سنگین بازرگانان ایرانی به دلیل تحمیل جرائم سنگین عدم ایفای تعهداتشان مطابق قرارداد با طرف خارجی اشاره کرد و گفت: ستاد تنظیم بازار با این تصمیم به اعتبار و جایگاه بین‌المللی تجار و بازرگانان ایرانی لطمه جدی وارد خواهد کرد.

این عضو مجمع نمایندگان کرمان ضمن تأکید بر مسأله خشکسالی 15 ساله در استان کرمان که بزرگ‌ترین تولیدکننده پسته ایران می‌باشد، گفت: ‌رنج و آلام کشاورزان با توجه به کم‌آبی شدید و خشکی باغ‌های پسته در سالیان اخیر و همچنین تورم تحمیل شده به این زحمت‌کشان برای خرید سموم و کود و سایر خدمات کشاورزی کاهش شدیدی در درآمد و توان معیشتی آن‌ها به‌وجود آورده است که اکنون با این شرایط امید برای بهبود معیشت این عزیزان دچار لطمه می‌شود.

بسترسازی برای قاچاق پسته

این صاحب نظر اقتصادی با بیان اینکه یکی از معضلات دیگر این تصمیم غیرکارشناسی ستاد تنظیم بازار، ایجاد بستر برای قاچاق پسته است، گفت: زمانی که یک محصول دارای تقاضا و کشش در بازارهای بین‌المللی باشد و از مبادی رسمی این امر صورت نپذیرد، بستر قاچاق کالا فراهم می‌شود.

عضو کمیسیون ویژه حمایت از تولید ملی مجلس، در ادامه با ذکر این مطلب که ستاد تنظیم بازار در شرایط فعلی بازار باید با نظارت جدی و موثر جلوی سوداگران و دلالان سودجو را بگیرد، افزود: در حال حاضر قیمت‌های ارائه شده در بازار شهرهایی مانند تهران تفاوت قیمت 100 درصدی در خرید قیمت محصول پسته از کشاورزان و تجار محصول به صورت عمده و عرضه آن در سطح فروشگاهی را ناشی از عدم ایفای نقش موثر نظارتی دولت دانست و خواستار نظارت و پیگیری ستاد تنظیم بازار و سازمان حمایت از حقوق مصرف کنندگان و تولیدکنندگان بر عملکرد فروشگاه‌های متخلف شد.

فعالان پسته به بازار ارز کمک کنند

وی ضمن اشاره به این مطلب که کاهش مصرف سرانه پسته با توجه به مزایای قابل توجه آن در سال جاری نباید منجر به از بین رفتن زیرساخت‌های تولید این محصول شود، گفت: البته دولت می‌تواند ضمن اخذ تعهد از بازرگانان پسته برای آوردن ارز به داخل کشور به غیر از روش تعهد برون‌سپاری ارزی و یا صدور مجوز برای واردات کالاهای اساسی به ازای صادرات پسته برای این تجار به تنظیم بازار کالا و ارز کمک نماید.

جلسه فوری مجمع نمایندگان کرمان

گفتنی است نماینده مردم کرمان و راور از جلسه فوری نمایندگان شهرهای تولیدکننده پسته در هفته جاری برای مقابله با این تصمیم غیرکارشناسی و فراخواندن وزرا و مسئولین ذی‌ربط به مجلس برای پاسخ‌گویی به نمایندگان مردم در خصوص این تصمیم خبر داد.

با وجود این اظهار نظر ها اما برخی اعتقاد دارند که افزایش قیمت در بازارهای خارجی و داخل تنها موجب فربه شدن عده ای معدود و فشار به سایر اقشار و بیشتر شدن فاصله طبقاتی می شود.

این مسائل همان مواردی این که سالهاست در خصوص پسته داران گفته می شود و موجب بروز دیدگاههای منفعلانه در خصوص صنعت پسته شده و توسعه این صنعت سود آور را که بزرگترین باغهای جهان را در دشتهای کرمان شکل داده شده است.

اسما محمودی(مهر)