مشکل قطعی آب تبریزی‌ها حل می‌شود

احداث خط دوم انتقال آب زرینه‌رود به تبریز که از مصوبات اجرا نشده سفرهای استانی هیات دولت به آذربایجان شرقی است، به عنوان یکی از حیاتی‌ترین پروژه‌های بخش آب استان به شمار می‌رود، به طوری که کارشناسان معتقدند، در صورت تکمیل نشدن آن تا پنج سال آینده و تداوم وضع فعلی، تامین آب شرب کلانشهر تبریز با بحران مواجه خواهد شد.

خط انتقال یادشده به طول 184 کیلومتر و با ظرفیت آبدهی 3720 لیتر در ثانیه با مشخصات منحصر به‌فرد خود، یکى از بزرگ‌ترین طرح‌هاى آبرسانى خاورمیانه محسوب مى‌شود. این خط علاوه بر تأمین 60 درصد نیاز کلانشهر تبریز، 40 درصد نیاز شهرهاى میاندوآب، بناب، آذرشهر، ایلخچى، گوگان، شبستر و 353 روستای مسیر را نیز برطرف مى‌کند.

از سوى دیگر خط لوله مذکور، گردش بخش عظیمى از چرخه صنعتى آذربایجان شرقی را برعهده دارد، به طوری که حیات اقتصادى نیروگاه حرارتى و پتروشیمى تبریز، نیروگاه سهند بناب، پروژه نفلین سیلیت و واحدهای عظیم صنعتی شهرک شهید سلیمى به این خط لوله وابسته است و با هرگونه قطعى آب، ادامه فعالیت این مراکز غیرممکن می‌شود.

مطالعات اولیه طرح انتقال آب زرینه‌رود به تبریز از سال 1352 و توسط مشاوران ایرانى و خارجى آغاز شد و قرار بود این مسیر نیاز آب تبریز و شهرهاى مجاور آن را تا سال 75 تأمین کند و پس از آن نیاز به تهیه طرحى دیگر بود.

پروژه آبرسانی زرینه‌رود به تبریز در ابتدا با دو خط طراحی شده بود تا در صورت بروز حادثه‌ای بتوانند همدیگر را پوشش دهند، اما در نهایت فقط یک خط از آن اجرا و با گذشت مدت کوتاهی این موضوع به معضلی اساسی برای تبریز تبدیل شد.

استاندارد عمر لوله‌هاى آبرسانى ۳۰ سال است، اما به دلیل جنس خاک و میزان بالای خوردگی در قسمتی از خط انتقال آب زرینه‌رود به تبریز، بروز حوادثی مانند ترکیدگی در این خط فقط پنج سال از آغاز بهره‌بردارى آن آغاز شد.

کارشناسان با اشاره به سابقه حوادث رخ داده در طول این خط لوله طی سال‌های گذشته معتقد هستند تا اجرای خط دوم به عنوان طرح جایگزین، این مشکل همچنان ادامه خواهد داشت.

از سوی دیگر ظرفیت مخازن آب تبریز فقط 72 ساعت است که همین موضوع، احداث خط لوله جایگزین زرینه‌رود به تبریز برای جلوگیری از قطعی طولانی آب در مواقع اضطراری را بیش از گذشته ضروری می‌کند.

ارسلان هاشمی، مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی در این‌باره معتقد است: به منظور جلوگیری از قطع آب شهروندان از سال 84 اجرای خط دوم انتقال آب از زرینه‌رود به شهر تبریز و مناطق اطراف در دستور کار قرار گرفت.

وی با اشاره به پیمانکاری قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء در طرح خط دوم آبرسانی به تبریز، اظهار کرد: محل آبگیری این طرح در مجاورت سد نوروزلو واقع در 15 کیلومتری جاده میاندوآب و شاهین‌دژ است و در صورت اتمام پروژه، 24 شهر و 337 روستا و مراکز صنعتی و مهم را که در استان‌های آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی واقع شده‌اند، تحت پوشش قرار خواهد داد.

هاشمی افزود: در حالی که پیش‌بینی می‌شد این طرح در سال 92 به بهره‌برداری برسد، ولی به دلیل طولانی بودن فرآیند فاینانس و تامین نشدن نیاز مالی، امکان بهره‌برداری از طرح مقدور نشد تا این که با پیگیری‌های مستمر از سال 89، 15 درصد سهم کارفرما تامین شد و به محض گشایش ال‌سی و اقدامات طرف خارجی، منابع فاینانس هم تامین و عملیات اجرایی طبق زمان‌بندی شروع می‌شود.

وی با بیان این‌که طول کل خط انتقال طرح حدود 297 کیلومتر و پیشرفت فیزیکی طرح حدود 9 درصد است، گفت: تاکنون حدود 600 میلیارد ریال توسط پیمانکار طرح هزینه شده است و مبلغ قرارداد با پیمانکار بالغ بر 3680 میلیارد ریال است که 85 درصد آن آورده فاینانس خارجی و بقیه توسط کارفرما تامین خواهد شد.

هاشمی درباره اهداف اجرای این طرح نیز اظهار کرد: تصفیه و انتقال کمبود آب شرب 24 شهر و 337 روستا با پوشش جمعیتی چهار میلیون و 359 هزار نفر، تامین آب مورد نیاز شهرک‌ها و نواحی صنعتی واقع در مسیر آبرسانی از میاندوآب تا تبریز و تامین آب مورد نیاز صنایع مادر مانند نیروگاه، پالایشگاه و پتروشیمی از جمله این اهداف است.

وی ادامه داد: ایمن‌سازی تامین جریان دائمی آب از طریق پشتیبانی خط اول آبرسانی در مواقع بروز مشکلات و تصادفات و جلوگیری از بروز تنش‌های اجتماعی، هدف دیگر اجرای خط دوم آبرسانی به تبریز است.

به گفته مدیرعامل آب منطقه‌ای آذربایجان شرقی، طول خط انتقال طرح یاد شده 295 کیلومتر بوده و در اجرای آن شش ایستگاه پمپاژ و 12 واحد مخزن به حجم 126 هزار و 500 مترمکعب ایجاد می‌شود.

علیرضا منادی نماینده مردم تبریز، اسکو و آذرشهر در مجلس شورای اسلامی نیز دراین باره گفت: بعد از پیگیری‌های مستمر فاینانس خارجی تعیین شد و اکنون مراحل نهایی گشایش ال‌سی را طی می‌کنیم و در صورتی که مشکل خاصی پیش نیاید حداکثر تا دو سال آینده این پروژه به پایان می‌رسد.

سعیده دلال علیپور / جام‌جم تبریز