ترویج تندرستی مقابل دوربین تلویزیون

در این راستا و در سال‌های اخیر، صداوسیما بخوبی توانسته است رسالت خود را در زمینه آگاهی‌دادن به مخاطبان ‌ انجام دهد، آن هم با تولید برنامه‌های مختلف بهداشتی و پزشکی. یکی از برنامه‌هایی که توانسته در این زمینه فعالیت‌های خوبی را انجام دهد برنامه‌ سیب است که از شبکه‌ تهران روی آنتن می‌رود. این برنامه قبلا 2 روز در هفته و صبح‌ها از این شبکه پخش می‌شد، اما با استقبالی که مخاطبان از این برنامه داشتند چند هفته‌ای است که سیب، پنجشنبه‌ها و به‌صورت زنده و با حضور بیماران روی آنتن می‌رود. در برنامه سیب مردم براحتی می‌توانند مشکلات و دردهای خود را با پزشک حاضر در استودیو مطرح کرده و از او راه درمان را بخواهند. این نوع درمان برای اولین‌بار است که به این شکل در سیمای جمهوری اسلامی ایران مطرح و دیده می‌شود. برای چگونگی طراحی و تولید برنامه سیب یک‌ شب به پشت صحنه آن رفتیم تا از نزدیک شاهد اتفاقاتی باشیم که در این برنامه رخ می‌دهد.

استودیو صبا محلی است که تمام عوامل برنامه سیب در آن به دور هم جمع شده‌اند تا این برنامه را روی آنتن بفرستند. قبل از برنامه و در یک اتاق کوچک که عروسک «چرا» (رنگین‌کمان) هم در آن از سقف آویزان شده است شرکت‌کنندگان برنامه یا همان مهمانان دور هم جمع شده‌اند تا برنامه شروع شود و به داخل استودیو بروند. خانم‌ها یک طرف از دردهای مختلف‌شان می‌گویند و آقایان طرف دیگر اتاق‌ نشسته و از سردردهای گاه و بی‌گاهشان شکایت می‌کنند. خانمی از خیابان مجیدیه آمده و می‌گوید 15 سال است که سردرد دارم و گاهی حتی این مشکل تا 3 روز هم طول می‌کشد. آقایی هم که آن طرف‌تر نشسته می‌گوید از ساوجبلاغ تا اینجا آمده‌ام تا راه درمان سردردم را از آقای دکتر بپرسم. جالب است که این آقا از زمانی که دچار سردرد شده دیگر نمی‌تواند عطسه کند و شاید این موضوع یک مورد کاملا خاصی باشد. به هر حال همه آنها جسارت خاصی داشته‌اند که حاضر شده‌اند در یک برنامه زنده از بیماری‌شان صحبت کنند و هیچ واهمه‌ای نداشتند که از فردا دیگران چه قضاوت‌هایی را راجع به آنها خواهند داشت.

برنامه سیب را آرزو جعفرپور و صبا راد به عنوان مجری هدایت می‌‌کنند. در شبی که ما به پشت صحنه این برنامه رفتیم، آرزو جعفرپور هدایت برنامه را به عهده داشت. برای همین سراغ او رفتیم تا از اجرایش در این برنامه برایمان بگوید.

وی ابتدا در مورد انتخابش برای اجرای این برنامه می‌گوید: من در رادیو برنامه‌های گفت‌وگومحور پزشکی زیادی را اجرا کرده‌ام و از آنجا سابقه اجرای چنین برنامه‌هایی را داشتم. به صلاحدید مدیر شبکه و مدیر گروه انتخاب شدم تا اجرای این برنامه را نیز به عهده بگیریم.

جعفرپور در مورد تفاوت برنامه سیب با سایر برنامه‌های پزشکی سیما می‌گوید: خوشبختانه این برنامه با اقبال خوبی از طرف مخاطبان مواجه شده است. این را از تعداد پیامک‌هایی که برای ما ارسال می‌کنند، بخوبی متوجه می‌شویم و مهم‌ترین تفاوت این برنامه سبک اجرا و حضور مردم در استودیو به صورت زنده است که براحتی می‌توانند مشکلات خود را با دکتر در میان بگذارند.

جعفرپور در ادامه می‌افزاید: من فکر می‌کنم مهمانانی که در این برنامه حضور دارند بسیار جسارت به خرج داده‌اند و به هر حال بازگوکردن مشکلات مقابل دوربین جرات زیادی می‌خواهد. ولی در نهایت امیدوارم هر کسی که از مریضی خاصی رنج می‌برد هر چه زودتر بهبودی کامل پیدا کند.

هوا بسیار سرد است ولی افراد پشت صحنه برنامه سیب سخت در تلاش هستند و انگار اصلا متوجه سرمای هوا نیستند. بخصوص آن که کمی آن طرف‌تر هم منقل کباب برنامه به خانه برمی‌گردیم تازه خاموش شده است و هنوز عطر خوش کباب‌ها فضا را پر کرده است. در این شرایط به سراغ کارگردان تلویزیونی برنامه سیب یعنی نرگس‌ادب‌خواه رفتیم تا از سیب برایمان بگوید. او 29 سال دارد و در رشته کارگردانی و تهیه‌کنندگی تلویزیون تحصیل کرده است. وی در ابتدا در مورد ویژگی برنامه سیب می‌گوید: یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این برنامه زنده‌بودن آن است و بعد هم حضور مردم و گفت‌وگویی که بین آنها با کارشناس و پزشک برنامه صورت می‌گیرد و جالب است بدانید وقتی میهمانان شروع می‌کنند به بازگوکردن مشکلات و مریضی‌هایشان دیگر حضور دوربین را فراموش می‌کنند که همین مساله به پویایی و تازگی برنامه می‌افزاید.

ادب‌خواه در ادامه در مورد دکور برنامه می‌گوید: ما سعی کردیم دکور برنامه را مانند یک مطب طراحی کنیم تا میهمانان در آن راحت به طرح بیماری‌شان بپردازند و از طرفی مخاطب هم با برنامه همذات‌پنداری کند اگرچه هنوز هم در ارتباط با دکور برنامه با کمبودهایی مواجه هستیم. مثلا فضای برنامه آنقدر کوچک است که ما برای دعوت میهمانان دچار مشکل می‌شویم و حتی گاهی مجبور هستیم تنها با یک دوربین برنامه را ضبط کنیم چون 2تا از دوربین‌های دیگر نمی‌توانند تصاویر متفاوت بگیرند. به هر حال برنامه سیب را با تمام سختی‌ها و مشکلاتش دوست دارم چراکه یک برنامه خاص و آگاهی‌بخش است.

ادب‌خواه در مورد انتخاب موضوعات برنامه می‌گوید: ما سعی می‌کنیم موضوعاتی را انتخاب کنیم که در بین افراد عمومی‌تر و شایع‌تر باشد: مانند بیماری‌های عضلانی، چشمی، گوارشی و... .

وی در پاسخ به این پرسش که آیا در انتخاب بیماری‌ها برای طرح در برنامه سیب محدودیت هم دارند یا خیر می‌گوید: دنیای پزشکی که محدودیت و خط‌ قرمز ندارد، اما تلویزیون چارچوبی دارد که نباید از آن خارج شد، بنابراین طرح بعضی از موضوعات در تلویزیون مناسب نیست مثل خیلی از بیماری‌های زنان، اما خوشبختانه تا به حال استقبال خوبی از این برنامه شده است و مردم خیلی راحت در آن بیماری‌هایشان را شرح می‌دهند و مشکل چندانی از این نظر نداریم. ادب‌خواه در ارتباط با نام برنامه می‌گوید: سیب نمادی از سلامتی است و از قدیم گفته‌اند اگر روزی یک سیب بخورید هرگز مریض نمی‌شوید.

در خاتمه کارگردان تلویزیونی این برنامه امیدوار است که این برنامه بتواند سال‌های سال روی آنتن باقی بماند و مردم هم راحت‌تر با آن ارتباط برقرار کنند.

میهمانان برنامه حالا دیگر به استودیو آمده‌اند و روی مبل‌های قرمزرنگ نشسته‌اند. اگرچه فضا آنقدر کوچک است که خانم‌ها مجبور شده‌اند کمی جمع و جورتر بنشینند تا جا برای همه باشد.

دکتر صدر، متخصص اعصاب و روان به عنوان کارشناس در این برنامه حضور دارد و تلاش می‌کند تا قبل از شروع برنامه با میهمانان تا حدی آشنا شود و از ارتباط با مشکلاتشان اطلاعاتی به دست آورد.

وی درباره برنامه سیب می‌گوید: من یکی از بینندگان این برنامه بودم و برنامه سیب ویژه پنجشنبه‌ها را هم به طور اخص دنبال می‌کردم.

دکتر صدر در پاسخ به این سوال که برنامه‌های پزشکی چقدر می‌توانند روی بهداشت و درمان جامعه اثر بگذارند، می‌گوید: تاثیر زیادی دارند، چون اطلاعات خوبی را در اختیار مردم می‌گذارند و از این جهت مردم به راحتی می‌توانند بیماری‌های خود را بشناسند و به فکر درمان باشند و از این جهت صدا و سیما فرهنگ عمومی جامعه را از نظر پزشکی اصلاح و بهبود می‌بخشد.

دکتر صدر در آخر در ارتباط با دکور برنامه سیب می‌افزاید: دکور برنامه و اساسا خود برنامه بسیار متنوع و جذاب است. گرچه هنوز نقاط ضعفی در دکور آن به عنوان یک مطب پزشک وجود دارد، اما همین که مردم به راحتی می‌توانند با دکتر و کارشناس برنامه رودررو صحبت کنند بسیار کار متفاوت و زیبایی است.

دکتر مجید خلیفه سلطان‌، به عنوان تهیه‌کننده، برنامه سیب را همراهی می‌کند و از آنجا که خود نیز پزشک است، بخوبی روی مباحث پزشکی برنامه اشراف دارد. او در مورد شکل‌گیری این برنامه می‌گوید: طرح این برنامه از طرف خودم بود و حدود 3 سال است که سیب روی آنتن شبکه تهران می‌رود و چند هفته‌ای است که برنامه سیب ویژه پنجشنبه‌ها را هم نیز آغاز کرده‌ایم آن هم به این دلیل که استقبال از این برنامه بسیار زیاد بود.

دکتر سلطان در پاسخ به این سوال که در این برنامه بیشتر به دنبال چه هدفی هستید؟ می‌گوید: ما در سیب سعی داریم، سطح سلامت جامعه را ارتقاء بخشیم تا مردم کمتر دچار بیماری شوند به هر حال با توجه به استقبال مردم و همچنین مدیران سیما بخصوص آقای احمدی، مدیر شبکه تهران این برنامه توانست خیلی زود جای خود را میان مخاطبانش باز کند و ما هم نیز توانستیم شعار شبکه تهران یعنی امید و آگاهی را از طریق این برنامه به مخاطبان القا کنیم.

تهیه‌کننده برنامه سیب در مورد حضور زنده مردم در استودیوی این برنامه می‌گوید: بهتر است وقتی درباره سلامتی در تلویزیون صحبت می‌کنیم مردم هم در آن مشارکت داشته باشند، بنابراین سعی کردیم که حضور مردم را در این برنامه پررنگ‌تر کنیم. چون این مساله باعث می‌شود، هم رسانه قوی‌تر شود و هم آن برنامه دیدنی‌تر شود. بنابراین با همراهی مدیران شبکه توانستیم مردم را هم به استودیوی برنامه دعوت کنیم و همین طور زمان مناسب این برنامه باعث شد که خیلی‌ها سیب را ببینند و آن را پیگیری کنند.

دکتر سلطان درباره نحوه انتخاب میهمانان برنامه می‌گوید: ما سعی می‌کنیم از بین پیامک‌هایی که به دستمان رسیده بیماری‌های خاص را شناسایی و آنها را انتخاب کنیم. البته در ابتدا خیلی‌ها خجالت می‌کشیدند و برایشان سخت بود که مقابل دوربین از بیماری‌شان حرف بزنند، اما در حال حاضر دیگر این مساله وجود ندارد و مردم خیلی راحت طرح موضوع می‌کنند و فکر می‌کنم همین مساله باعث می‌شود که به مرور زمان بیماری‌های مختلف و شیوه درمان آنها به مردم معرفی شوند و برخی از مردم که به دلیل بیماری‌شان در انزوا فرو رفته‌اند از این انزوا بیرون بیایند. تهیه‌کننده برنامه سیب همچنین در مورد انتخاب سوژه‌های برنامه می‌گوید: ما یک تیم تحقیقاتی داریم که بیماری‌ها را بررسی می‌کنند و شایع‌ترین آنها را برمی‌گزینند. به هر حال ما داریم سعی می‌کنیم محتوای علمی برنامه را تقویت کنیم و در این لحظه که من با شما صحبت می‌کنم چیزی حدود ‌350 هزار پیامک برای برنامه آمده است که به نظرم خیلی خوب و درخور توجه است. البته قطعا این برنامه جای کار بیشتری دارد و سعی ما بر این است که جذابیت برنامه را بیشتر کنیم.

یکی از میهمانان برنامه، پسر نوجوانی است که در استودیوی سیب حضور پیدا کرده و در مورد سردردش با دکتر صدر گفت‌وگو می‌کند بدون این که واهمه‌ای داشته باشد از این که فردا در مدرسه و بین دوستانش در مورد او چه خواهند گفت. ای کاش ما هم آنقدر سطح علمی و بینش خودمان را بالا ببریم تا کمتر کسی را به خاطر نقص یا مشکلش به باد تمسخر بگیریم. دکتر پوریا اسد سنگابی، روانپزشک در مورد حضور مردم در برنامه پزشکی و زنده سیب می‌گوید: حضور مردم در این برنامه بسیار ایده جالب و نویی است و همین که مردم به راحتی در چنین برنامه‌ای ظاهر می‌شوند تا مشکلشان را مطرح کنند یعنی این که توجه مردم به سلامتی‌شان زیاد است و اکنون سلامتی یکی از دغدغه‌های آنان محسوب می‌شود و امید است در آینده تعداد این‌گونه برنامه‌ها افزایش پیدا کند، حتی افرادی که در نقاط دورافتاده ایران هم زندگی می‌کنند بتوانند بیماری‌ها و نقایص خود را راحت‌تر بشناسند و در پی درمان‌ آن باشند و برنامه سیب از این نظر نه‌تنها در‌خور توجه است بلکه مردم و دنیای پزشکی را به هم پیوند داده و سطح آگاهی و بهداشتی جامعه را بالا برده است.