تو مومی‌بینی و من ریزش مو

به گفته پژوهشگران؛ الگوی طاسی در زنان و مردان خاص هر جنسیت است. ریزش مو معمولا از ناحیه شقیقه‌ها یا از روی تاج سر آغاز می‌شود. نازک شدن موها طی چند سال ممکن است به کچلی کامل منجر شود.

براساس مطالعات پزشکی، طاسی هم در مردان و هم در زنان بروز می‌کند. هرچند نرخ ابتلا به آن در مردان بیشتر از زنان است. تا سن 25 سالگی 25 درصد از مردان بخشی‌ از موهای خود را از دست می‌دهند. دلیل این پدیده ماده شیمیایی موسوم بهDHT است که به دور پیاز مو ساخته می‌شود و در نهایت هم پیاز مو و هم خود مو را از بین می‌برد. هرچند زنان به اندازه مردها دچار ریزش مو نمی‌شوند اما بتدریج تارهای موی آنها نازکتر می‌شود و علت آن می‌تواند بی‌تعادلی‌های هورمونی باشد، البته عواملی چون بارداری، فقدان مواد مغذی در بدن و یا حتی مصرف داروهای خاص جلوگیری یا هورمونی در این زمینه نقش مهمی را ایفا می‌کند.عوامل دیگری چون سوختگی‌های پرتوی، عوامل موروثی، استرس و فشار عصبی، اختلالات غدد درون ریز، بیماری‌های مختلف بویژه بیماری‌های پوستی در کچلی و طاسی موثر هستند.

محققان توصیه می‌کنند؛ قبل از هر اقدام یا خوددرمانی باید برای پیدا کردن علت ریزش یا نازک شدن موها با پزشک متخصص مشورت کرد.

علل

ریزش مو می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد؛ برای مثال بعضی بیماری‌ها و یا مصرف برخی از داروهای خاص مانند داروهای شیمی درمانی باعث ریزش مو می‌شوند اما ریزش مو ممکن است عامل ژنتیکی داشته باشد و از یکی از والدین به ارث برسد.

از سویی متاسفانه برخی از محصولات آرایشی و به اصطلاح بهداشتی بیش از این که به موها سودی برسانند برای آنها مضر هستند و این ضرر گاهی تا سال‌های سال باقی می‌ماند.

استفاده از مواد نفتی مانند پارافین یا روغن‌هایی که ترکیبات و محتوای این مواد مانند واکس‌ها و کرم‌های مو در برخی موارد سبب ریزش مو نیز می‌شوند.

از سوی دیگر، مصرف مواد غذایی فاقد کیفیت مانند چیپس و پفک و سایر تنقلات از این قبیل و یا غذاهای ناسالم مانند فست فودها و غذاهای چرب و سرخ کرده فاکتور دیگری است که سبب تشدید ریزش موها شده و سلامت آنها را به خطر می‌اندازد. این قبیل خوراکی‌ها هیچ بار تغذیه‌ای ندارند و بدن را با کمبود ریز مغذی‌ها مواجه می‌کند. یکی دیگر از عوامل موثر و مهم ریزش و ضعف موها استعمال دخانیات است.

کشیدن سیگار باعث جمع شدن چربی زائد در حول پیاز مو شده و مانع رسیدن مواد غذایی به آن می‌شود. یکی از چاره‌های مقابله با ریزش مو مصرف برنج سبوس دار است.

برنج با سبوس حاوی ویتامین‌های گروه ب است که تاثیر مفیدی برای رشد و حفظ موها دارد.

به گفته یک متخصص پوست و مو؛ ریزش روزانه 80 تا 100 تار مو جزء سیکل طبیعی رشد موست؛ زیرا مجددا رشد می‌کند.دکتر پریچهر کفایی، متخصص پوست و مو در گفتگو با ایسنا با بیان این که ریزش مو یکی از شایع‌ترین مشکلاتی است که افراد به متخصص پوست مراجعه می‌کنند، می‌گوید: ریزش مو از نظر کلینیکی به دو دسته منطقه‌ای و پراکنده تقسیم می‌شود.

او با اشاره به این که ریزش موی پراکنده شایع‌ترین نوع ریزش مو است، ادامه می‌دهد: شایع‌ترین شکل ریزش موی پراکنده، ریزش موی آندروژنیک است که در مردان و زنان دیده می‌شود.

در ریزش‌ موی آندروژنیک، موها به طور مشخص در قسمت مرکزی سر و جلوی سر نازک و کم پشت شده و در مردان به طاسی مردانه منجر می‌شود.

از انواع شایع دیگر ریزش مو از نوع پراکنده آن می‌توان به ریزش موی پس از زایمان و دوران شیردهی، ریزش موی همراه با بیماری، پرکاری و کم کاری تیروئید و کم خونی اشاره کرد.دکتر کفایی می‌گوید: شایع‌ترین شکل ریزش موی منطقه‌ای، آلوپسی آراتا نام دارد که در این نوع، قسمت‌هایی از موی سر، ابرو و ریش مردان به صورت منطقه‌ای ریزش پیدا می‌کند.

او با بیان این‌که ریزش روزانه 80 تا 100 تار مو جزء سیکل طبیعی رشد مو است و مجددا موها رشد می‌کنند، یادآور می‌شود: در صورتی که ریزش مو غیرطبیعی باشد، باید تحت نظر متخصص، معاینات کلینیکی و آزمایش‌های پاراکلینیکی انجام شود و ضمن بررسی علت، درمان لازم برای بیماران شروع شود.

دکتر کفایی درخصوص اثرات مواد آرایشی و شیمیایی و اعمال فیزیکی مثل رنگ مو و سشوار کشیدن بر روی مو می‌گوید: این اعمال تاثیر خود را روی ساقه مو به جا می‌گذارد و تاثیری بر روی ریزش موی دائمی ندارد.

درمان

یک متخصص پوست و مو با تاکید بر این که هیچ شامپویی از ریزش مو جلوگیری نمی‌کند و تفاوت شامپوها تنها در ترکیبات نرم کننده و حالت دهنده است، می‌گوید: علت ریزش مو در بسیاری از موارد ناشناخته است. بنابراین می‌توان برای درمان آن محرک‌های رشد مو را تجویز کرد که ممکن است در برخی پاسخ به درمان مثبت و در عده‌ای دیگر منفی باشد.

دکتر محمد رضوانی، متخصص پوست و مو ادامه می‌دهد: استفاده از هیچ شامپویی نمی‌تواند باعث رشد و یا جلوگیری از ریزش موها شود. شامپوها در حقیقت بر ساقه مو تاثیر دارد.میان شامپوهای ساخت داخل و خارج از کشور تفاوت زیادی وجود ندارد و از لحاظ توانایی در شستشو یکسان هستند، تنها ممکن است ترکیبات نرم کننده و حالت دهنده آنها متفاوت باشد.

دکتر رضوانی در مورد نحوه شست وشوی موی سر توصیه می‌کند: با توجه به این که ترشح غدد چربی در کودکان آغاز نشده است، پوست و مو نیاز کمتری به شست وشو دارند، به همین ترتیب بعد از بلوغ نیاز به شستشو بیشتر و به صورت طبیعی باید هفته‌ای 2 تا 3 بار انجام ‌شود. طبیعی‌ترین و کم ضررترین روش برای کاستن چربی مو، افزایش تعداد دفعات شست وشو است؛ به همین ترتیب شستن زیاد موهای خشک مناسب نیست.

وی با اشاره به تاثیر تغییر فصول در میزان ریزش موها می‌گوید: در اغلب افراد، روند سالانه افزایش ریزش مو وجود دارد به طوری که معمولا در پایان زمستان و پایان تابستان این روند بیشتر مشاهده می‌شود اما ممکن است در بعضی از افراد متفاوت بوده و به صورت شوره سر نمود پیدا کند.این متخصص پوست و مو در مورد ضرورت تغییر نوع شوینده‌های مصرفی به صورت دوره‌ای تاکید می‌کند: در استفاده از صابون‌های آنتی باکتریال به دلیل این که بعد از مدتی میکروب‌های سطح پوست به نوع شوینده عادت می‌کنند، بهتر است هر چند وقت یک بار شوینده مصرفی تغییر کند. ‌اما در مورد شامپوها این‌طور نیست و در صورت سازگاری یک نوع شامپو با موی سر، استفاده از همان نوع توصیه می‌شود.در 80 تا 90 درصد مردان ریزش مو در سن بلوغ اتفاق می‌افتد که این نوع ریزش بیولوژیکی است، اگر چه درمان‌ها در این مورد شناخته شده است، اما پاسخ عده‌ای به درمان مثبت و در گروهی دیگر، درمان‌های پیشنهادی جوابگو نیست.

این متخصص پوست و مو در توضیح ریزش مو در زنان ادامه می‌دهد: وجود قاعدگی، کمبود خون و کمبود آهن خون در میزان ریزش مو نقش دارند، همچنین کم کاری و پرکاری تیروئید و اختلالات هورمون‌های جنسی می‌توانند از عوامل ریزش باشند. در بسیاری از موارد ریزش‌ مو علت‌های ناشناخته‌ای دارند. در این موارد محرک‌های رشد مو تجویز می‌شوند که باز هم درمان در عده‌ای مثبت و در عده‌ای منفی است.

دکتر رضوانی ادامه داد: گروهی از ریزش‌های مو نیز بعد از یک اتفاق حادث می‌شود. به عنوان مثال در زنان بعد از زایمان ریزش مو ایجاد می‌شود. همچنین تب شدید در کودکان، شیمی درمانی، رژیم‌های سنگین برای کاهش وزن یا استرس شدید می‌توانند از عوامل ریزش مو باشند. چنانچه فرد دچار کمبود آهن، ویتامین‌ها و... نباشد، حتی بدون استفاده از دارو، میزان ریزش موی فرد به حالت طبیعی باز می‌گردد.

بیشتر بدانیم

موخوره یک بیماری بیرونی مو و ناشی از آسیب‌هایی است که به مو وارد می‌شود. این آسیب‌ها ممکن است در اثر استفاده از مواد شیمیایی (مواد رنگ و فر) و یا آسیب‌های ناشی از نور، باد خشک و سشوار باشد که برای درمان آن استفاده از شامپوهای ملایم و کرم مو توصیه می‌شود.معمولا سفید شدن موها زمینه‌های فامیلی و خانوادگی دارند، سفید شدن زودرس معمولا در سفیدپوستان و افراد زیر 20 سال و در سیاهپوستان در سنین زیر30 سال صورت می‌گیرد که مکانیسم ایجاد آن هنوز شناخته نشده است. به طور کلی سلول‌های رنگدانه ساز طول عمر کمتری نسبت به سلول‌های ساقه ساز دارند. بعضی اعتقاد دارند، مصرف ویتامینB ‌ در درمان و جلوگیری از سفید شدن موها موثر است، این در حالی است که در مطالعات بالینی، تفاوت معنی‌داری میان کسانی که با این روش درمان می‌شوند و سایرین، دیده نشده است.

برای بهداشت مناسب مو، میزان دفعات شستشو، استفاده از ویتامین‌ها و استفاده از املاح به میزان کافی توصیه می‌شود. همچنین استفاده کورکورانه از قرص‌های آهن و انواع داروها در درمان بیماری‌های مو اشتباه است.

فرهاد طالبیان