داستان بقای فرهنگی

به گواه تاریخ، مردمان ایران با هوشمندی خاص خود و با تهدید شناسی بهنگام در بسیاری از مقاطع و دوران‌ها از رخدادهای فراوانی به سلامت و پیروز عبور کرده‌اند.

به بیان دیگر فرهنگ دارای ویژگی شاید منحصر به فردی است که توانایی پاسخگویی به نیازهای بشر را همواره و در هر شرایطی داشته و دارد. در جهان امروز این فرهنگ تبدیل به یک قدرت نرم شده است و هر جامعه‌ای که از انسجام فرهنگی بیشتری برخوردار باشد، توانایی بیشتری نیز برای بهره گیری از امکاناتش دارد.

روز گذشته و در همین زمینه سردار جلالی، رئیس سازمان پدافند غیرعامل کشور در گفتگویی مفصل با تاکید بر اهمیت جنگ نرم؛ به راه‌اندازی رشته‌هایی در دانشگاه‌ها اشاره و از فناوری‌های نوین، به عنوان ابزاری یاد کرده که می‌توانند در شرایط تهدید به دلیل ایجاد وابستگی، به ما آسیب وارد کنند.

به نظر می‌رسد سازمان پدافند غیرعامل ابتدا و حتی پیش از تولید علم در دانشگاه‌ها باید روی 2 نکته مهم و اساسی سرمایه‌گذاری جدی‌تری داشته باشد؛ نخست تهدید شناسی بهنگام و همه جانبه است به عنوان مثال همان طور که خود سردار جلالی اشاره کرده، بسیاری از فناوری‌های نوین در عرصه ارتباطات در ذاتشان پتانسیل تبدیل شدن به یک تهدید جدی را در شرایط خاص دارند مانند سیستم‌های عامل و نرم افزارهای گوناگون که بسیار آسیب‌پذیرند و ضرورت ساختن یک سیستم عامل بومی و داخلی را به شکلی فراگیر حداقل در مناسبات دولتی و اطلاعاتی گواهی می‌دهند.

اما نکته دوم که حتی مهم‌تر از نکته نخست می‌نماید، فرهنگ سازی و ترویج ادبیات دفاع غیر فعال است. به عبارتی باید بدانیم گروه هدف جنگ نرم و برنامه‌ریزی فرهنگی دشمنان ما اقشار مختلف و طبقه عام جامعه است و این را بسادگی می‌توان در نوع فعالیت رسانه‌ای، حوزه تبلیغات، شیوه الگوهای ارتباطی و ایجاد جنگ روانی در شبکه‌هایی مانند بی بی سی، صدای آمریکا و.... رصد کرد یا با یک جستجوی نه چندان ساده می‌توان تا حدودی متوجه شد که 50 میلیون دلار مصوب آمریکایی در کجا و برای چه مواردی هزینه می‌شود.

با توجه به این نکات باید تاکید کرد که پدافند غیرعامل موضوعی خاص و برای دانشگاه و نخبگان نیست و نباید هم باشد بلکه به طور مستقیم با مردم در ارتباط است و آنچه اهمیت دارد توسعه فرهنگی و ادبیات پدافند غیرعامل با استفاده از ابزارهای گوناگون رسانه‌ای و حتی تشکیل معاونتی مشخص به همین نام در دل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و حتی دیگر نهاد‌ها و سازمان‌هاست. محور قرار دادن پدافند غیرعامل در متن و حاشیه تمام برنامه‌های فرهنگی نیز تا حدود زیادی باعث می‌شود انسجام فرهنگی در کشور بیش از پیش ایجاد شود.

سینا علی محمدی