عرصه فعالیت سینمای مستند فقط تهران نیست

به گزارش خبرنگار ما در این مراسم که با حضور اندک چهره های سینمایی برگزار شد، امیر حسین مدرس مجری مراسم تلاش کرد تا از میانه مراسم با تغییر در اجرای خود تاحدودی فضای مراسم را تلطیف کند. «محمد آفریده» رییس مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی نیز که تلاش کرده بود امسال از همه ظرفیت ها برای برگزاری این جشنواره استفاده کند، در سخنانی که لحنی خداحافظی گونه داشت، از روند برپایی این دو جشنواره ابراز رضایت کرد و مانند مدیر پیشین وزارت ارشاد سخنان خود را با یک بیت شعر خاتمه داد:« بی عمر زنده امو این بس عجب مدار/ روز فراق را که نهد در شمار عمر».

در ردیف ابتدایی تالار وحدت نیز که معمولا جای مسوولان سینمایی است، این بار چهره های تازه ای نشسته بودند که با چهره های مراسم های گذشته تفاوت زیادی داشتند. «جواد شمقدری» یکی از چهره های تازه بود که در سخنانی سینمای مستند را به بوم سفیدی تشبیه کرد که در مقابل نقاش است و او می تواند هر رنگی را به آن بزند. شمقدری رسالت سینماگر مستند را از رسالت فیلم سازان داستانی سنگین تر توصیف کرد و ادامه داد: سینماگر مستند باید از خودش بگذرد و نمونه چنین حرکتی را شهید سید مرتضی آوینی داشت که در ساخت مستند چنان صادق بود که حتی ترس را هم نشان می داد.

شمقدری با اشاره به اینکه این روزها همواره مورد این پرسش قرار می گیرد که دولت نسبت به سینما چه موضعی دارد؟ گفت: ما طالب همه نوع سینما هستیم. از سینمای انتقادی اجتماعی تا سینمای بدنه، سینمای پر فروش، جشنواره ای، کودک و نوجوان، دفاع مقدس و.... نگاه منتقدانه را هم جزو ضروریات سینمای ایران می دانیم اما مهم سمت و سوی فیلم ها و افق نگاه و جامعه آرمانی فیلم ساز است و ما در راه رسیدن به آن جامعه آرمانی، از هر نوع فیلمی که در این مسیر به ما کمک کند تقدیر می کنیم حتی اگر آن فیلم «افشاگرانه» باشد زیرا سینمای تند و پرخاشگرانه هم در مسیر رسیدن به سینمای آرمانی ما بسیار مورد توجه است زیرا این نگاه می تواند برخی مشکلات را حل کند».

معاون جدید سینمایی که برخلاف مسوولان سینمایی سابق صحبت هایش نیاز به «ترجمه» ندارد؛ در ادامه با اشاره به سند چشم‌انداز بیست‌ ساله کشور، نگاه به این سند را در توسعه سینما ضروری دانست و گفت:« گاهی سینمای دینی می تواند کمک کند که مسیری باز شود اما گاهی این سینما ممکن است جمود، خرافه پرستی، تقدیرگرایی و... را رواج دهد  که قطعا حرکت در مسیر چنین سینمایی برای ما سودمند نیست».

شمقدری سپس به سراغ جشنواره رضوی رفت و با اشاره به اینکه اهل بیت مسیر رسیدن به کمال هستند و فرهنگ رضوی مقصد نیست بلکه مسیر است گفت: در قالب چنین جشنواره‌ای هدف فرهنگ رضوی نیست بلکه این فرهنگ مانند مسیری صاف و زلال است که برای رسیدن به جامعه‌ آرمانی و مطلوب به ما کمک می‌کند و قطعا با چنین رویکردی است که جشنواره‌ای مانند رضوی معنا پیدا می‌کند و قادر است راه را برای ارتقاء سینما باز کند».

شمقدری در ادامه تاکید کرد: معتقدم اگر بخواهیم در حوزه‌ سینمای داستانی ارتقا پیدا کنیم، باید سینمای مستند‌ی پررونق و پرتحرک داشته باشیم و به عمق و زوایای آشنا و آشکار ملی خود دست پیدا کنیم. سینمای مستند را نباید تنها در خیابان‌های تهران ببینیم بلکه باید تمام سطح ایران را در نظر بگیریم و حتی جاهایی مثل لبنان و غزه که پیام انقلاب در آن دیده می شود نیز می تواند حوزه  فعالیت سینمای مستند باشد».

 معرفی برگزیدگان

در بخش ابتدایی این مراسم برگزیدگان صندوق مستند ایران معرفی شدند. جایزه این بخش پرداخت پول تا سقف 4 میلیون تومان به طرح های برگزیده به شرح ساخت بود. مرثیه صلح (مصطفی کرمی)،سرنوشت بایگانی (الهام آقالری)،چالدران (محمد احسانی)،دراز زمین (مختار پُر‌دل نامدار)،شهرک طلاب (سید‌محمد‌صادق جعفری) و رکاب زدن (ابوالفضل توکلی) نام این طرح های برگزیده بود.

در ادامه این مراسم از خانواده شهید «محمد فراهانی» مستند سازی که اخیرا در حادثه تروریستی استان سیستان و بلوچستان به شهادت رسید نیز با اهدای یک لوح تقدیر شد و سپس نوبت به معرفی برگزیدگان جشنواره به شرح زیر رسید:

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 20 میلیون ریال به «مسعود امینی ‌تیرانی» نویسنده گفتار متن فیلم مستند «خاک حافظه»

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 20 میلیون ریال به «سید‌مهدی حسینی حسینی‌زاده» صداگذار فیلم مستند «کرشمه خاک»

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 20 میلیون ریال به «امید عبداللهی» و «محمد شیروانی» تدوینگران فیلم مستند «شیوه‌ی شا‌غلام»

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 20 میلیون ریال، مشترکاً به «عبدالرسول آذر‌شب» و «فتح‌ا... امیری» کارگردانان فیلم‌های مستند «چشمه‌های آب گرم» و «غروب خجیر»، بخاطر توجه ویژه به جایگاه فیلم‌های علمی و محیط زیستی

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 30 میلیون ریال به «مسعود امینی ‌تیرانی» و «امیر‌حسین ثنایی» پژوهشگران فیلم مستند «خاک حافظه»

بهترین فیلم مستند کوتاه

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 50 میلیون ریال به «نرگس آبیار» کارگردان فیلم مستند «روز پایان»

بهترین فیلم مستند نیمه‌بلند

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 70 میلیون ریال به «محسن رمضان‌زاده» کارگردان فیلم مستند «این خانه روشن است»

بهترین فیلم مستند بلند

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و مبلغ 100 میلیون ریال به «فیما امامی» و «رضا دریا‌نوش» کارگردانان فیلم مستند «جای خالی آقا یا خانم ب»

جایزه ویژه هیأت داوران

نشان فیروزه سینما حقیقت و دیپلم افتخار به «منوچهر طیاب» کارگردان فیلم مستند «زاگرس»، بخاطر یک عمر فعالیت مستمر و مؤثر در سینمای مستند ایران

جایزه ویژه جشنواره

نشان فیروزه سینما حقیقت، لوح افتخار و سه‌سکه بهار آزادی به «منوچهر مشیری» کارگردان فیلم مستند «هزار‌دستان امیر‌جاهد»، بخاطر سه دهه تلاش در سینمای مستند ایران، بویژه در عرصه فیلمبرداری و مستندنگاری وقایع انقلاب اسلامی و دفاع مقدس، کارگردانی مجموعه ی مستند-پرتره از مشاهیر ایران و تلاش گسترده در حوزه آموزش کارگاهی و مستندسازی.

بخش مسابقه مستند علمی

1- تندیس ابن‌سینا، لوح تقدیر و 7 سکه بهار آزادی به «فیما امامی» و «رضا دریانوش» کارگردانان فیلم مستند «جای خالی آقا یا خانم ب»
2- تندیس ابن‌سینا، لوح تقدیر و 5 سکه بهار آزادی به «علی عبدی‌پور» کارگردان فیلم مستند «قاتلین سرخ»
3- تندیس ابن سینا، لوح تقدیر و 3 سکه بهار آزادی به «نغمه عافیت» کارگردان فیلم مستند «وقتی همه چیز دیر می‌شود»
4- تندیس ابن سینا، لوح تقدیر و 1 سکه بهار آزادی به «کیوان علی‌محمدی» و «امید بنکدار» کارگردانان فیلم مستند «آسمان سیاه شب»، به پاس تلاش های ارزشمند، نگاه خلاقانه و هنرمندانه و کوشش برای ارائه قالب های نو و جذاب در ساخت آثار مستند علمی-پزشکی

بخش مسابقه مستند فرش ایرانی

لوح افتخار و معادل 20 میلیون ریال حواله خرید فرش به «ا‌لهام اسدی» کارگردان فیلم مستند «پوت»
لوح افتخار و معادل 10 میلیون ریال حواله خرید فرش به «آزاد محمدی» کارگردان فیلم مستند «سر‌انگشت خوابها»
لوح افتخار و معادل 5 میلیون ریال حواله خرید فرش به «عبد‌ا... عزیزی» کارگردان فیلم مستند «آب و رنگ عشق»
لوح افتخار و معادل 5 میلیون ریال حواله خرید فرش به «سید‌مسعود موسوی» کارگردان فیلم مستند «روایت نقش‌ها»

بخش داوری دانشجویی

نشان فیروزه سینما حقیقت، دیپلم افتخار و سه سکه بهار آزادی به «سعید نبی» کارگردان فیلم مستند «زیر صفر»
دیپلم افتخار و یک سکه بهار آزادی به «هومن عین‌اللهی» کارگردان فیلم مستند «آنکه گفت نه، آنکه گفت آری»

معرفی برگزیدگان بخش جشنواره رضوی

پیش از ورود مراسم اختتامیه به بخش اهدای جوایز جشنواره رضوث «حسین ترابی» یکی از داوران بخش مستند حقیقت در سخنانی از تحریم جشنواره توسط برخی مستند‌سازان گلایه کرد و با قرائت شعر « گنه کرد در بلخ آهنگری/ به شوشتر زدند سر مسگری» گفت: اگر این دوستان قصد تحریم داشتند، چرا جشنواره‌های دیگری مانند .... را تحریم نکردند و این جشنواره که متعلق به فیلمسازان شهرستانی و جوانان تهرانی است را تحریم کردند؟ در بهترین شرایط جایی برای نمایش فیلم‌های مستند وجود ندارد، حالا ما این یک نوبت را هم بگیریم که چه بشود؟ نسل جدید ما به اندازه‌ی کافی دچار انقطاع فرهنگی شده‌ و به همین دلیل کارهای مستندسازی مانند من بعد از سی سال هنوز نمایش داده نشده و نباید با این تحریم چنین مشکلی را تشدید می کردیم.

برگزیدگان جشنواره رضوی نیز به این شرح معرفی شدند:

فیلم‌های کوتاه داستانی

تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 25 میلیون ریال به «مرجان اشرفی‌زاده» کارگردان فیلم کوتاه داستانی «یده و خوندش»
تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 15 میلیون ریال به «محمود غفاری» تهیه‌کننده فیلم کوتاه داستانی «زیارت»(بهترین فیلم کوتاه داستانی جشنواره)

 فیلم‌های مستند

تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 25 میلیون ریال به «ستاره سماوی» کارگردان فیلم مستند «هشت بهشت»
تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 15 میلیون ریال به «محسن رمضان‌زاده» تهیه‌کننده فیلم مستند «این خانه روشن است» (بهترین فیلم مستند جشنواره)

تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 10 میلیون ریال به «حسن نقاشی» پژوهشگر فیلم مستند «هفت اقلیم»

 فیلم‌های سینمایی

تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 10 میلیون ریال به «معصومه بیات» فیلمنامه‌نویس فیلم سینمایی «بیا از گذشته حرف بزنیم»
تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 100 میلیون ریال به «عباس رافعی» کارگردان فیلم سینمایی «آفتاب بر همه یکسان می‌تابد»
تندیس جشنواره رضوی، لوح تقدیر و مبلغ 150 میلیون ریال به «سید‌کمال طباطبایی» تهیه‌کننده فیلم سینمایی «شب» (بهترین فیلم سینمایی جشنواره)

رضا استادی