قرآن و عترت، اساس هویت رسانه ملی
دکتر جبلی رئیس رسانهملی، در اختتامیه جشنواره قرآنی که روز چهارشنبه در سازمان صداوسیما برگزار شد، گفت: به احترام قرآن و این جمع، شایسته است در دقایق نخست این پرسش را مطرح کنیم که چرا مسابقات قرآن و عترت در ماه قرآن (رمضان) برگزار نشده است؟ اگر ما غیر از ماه مبارک رمضان، این مسابقات و جشنواره را که مزین به نام قرآن کریم است برگزار میکنیم، رمز و رازی در آن نهفته است که به نظر من شایسته توجه است.
آن رمز این است که قرآن در رسانهملی، فقط مختص به برنامهها، ایام و ماههای قرآنی نیست. قرآن و عترت در رسانهملی صرفا موضوع برنامهسازی نیستند، بلکه یک رویکرد، مسیر و سبک زندگی هستند. قرآن وعترت در رسانهملی، قوامبخشِ شخصیت کارکنان رسانهملی هستند و این مسابقه و جشنواره پربرکت که نوزدهمین دوره آن را برگزار میکنیم، آیینه تمامنمای سبک زندگی کارکنان شریف رسانهملی است. همچنین همکاران بسیار خوب و عزیزمان که به وجودشان افتخار میکنیم، بهویژه عزیزانی که از محضرشان استفاده کردیم و برایشان آرزوی توفیق داریم. وی تاکید کرد: در این جلسه نیکو، قرار است از بزرگان در ابعاد مختلف تقدیر و تجلیل شود. علاوه بر برگزیدگان مسابقات قرآنی در رسانهملی، این شش چهره ارجمند در شش قامت رفیع، در حوزههای گوناگون هنری، فرهنگی و معارفی شایسته تقدیر و تجلیل هستند. در واقع تجلیل از این چهرههای ارزشمند، تجلیل از شش سیره فرهنگی و قرآنی است: جناب آقای دکتر حداد عادل، جناب آقای دکتر موسوی گرمارودی که بنده در دوران دانشجویی افتخار شاگردی این دو بزرگوار را داشتم، استاد ارجمند جناب حاجآقا سبزعلی، استاد ارجمند جناب آقای سرشار، برادر هنرمند و عزیزمان جناب آقای روحالامین و همکار عزیزجناب آقای حسنی. به نظر من این شش برادر بزرگوار شایسته تقدیر، تجلیل و تحسین هستند. من تنها در وصف هرکدام از این اساتید و بزرگان چند کلمهای عرض میکنم و سخنم را خاتمه میدهم.
رئیس رسانهملی گفت: در مورد جناب آقای دکتر حداد عادل جناب آقای احمدی در توصیف سوابق علمی و دانشگاهی ایشان به یک نقطه درخشان اشاره نکردند و آن این است که ایشان مؤسس نخستین رشته دکترای فرهنگ و ارتباطات در ایران هستند و بنده افتخار داشتم در همین دوره شاگرد آقای دکتر باشم. به زودی جشن رونمایی از پایان «شرح مثنوی» ایشان را که سالهاست رسانهملی میزبان ضبط برنامههای آن است، برگزار خواهیم کرد. من همین الان از ایشان کسب اجازه کردم که انشاءالله پخش برنامههای شرح مثنوی دکتر که سالها برای آن زحمت کشیدهاند، به زودی از شبکههای سیما آغاز شود و این اجازه را از ایشان گرفتم. ایشان نماد عقلانیت زبانی، وفاداری به متن و پیوند اندیشه با زبان معاصر هستند؛ چرا که بدون دقت زبانی و فهم مفهومی، قرآن برای ما به یک کلیشه تبدیل میشود. جناب آقای سرشار، استاد ارجمندمان که به «آقای رضا رهگذر» مشهور و معروف هستند و همه ما خاطرات شیرین قصههای ایشان را در خاطر داریم. ایشان نماینده روایت قرآنی برای کودک و نوجوان هستند. استاد سرشار یادآور این نکته بنیادین هستند که آینده فرهنگ دینی از زبان قصه و تخیلِ مسئولانه ساخته میشود. دکتر جبلی ادامه داد: برادر ارجمند، هنرمند و عزیز، جناب آقای حسن روحالامین که با تصویرگری شهودی خویش نشان میدهد هنر معاصر اگر به ریشههای معنوی متصل باشد، میتواند حامل معنا، حامل شعور و حامل تمدن باشد و نه صرفا احساس. استاد عزیز و ارجمند، جناب آقای موسوی گرمارودی، حلقه پیوند شعر، ایمان و زبان فاخر هستند. ترجمههای وزین ایشان از قرآن، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه نمونهای از این است که چگونه قرآن، معارف و سیره اهلبیت (ع) میتواند در فرم ادبی زنده، جاری و اثرگذار باقی بماند. استاد ارجمند قرآنی ما، جناب حاجآقا سبزعلی، استمرار سنت تلاوت و ترویج انس با قرآن هستند؛ سنتی که ستون عاطفی و صوتی فرهنگ قرآنی رسانه است. ایشان شخصیتی شناختهشده هستند، بهویژه در عرصه دیپلماسی قرآنی که عشق قرآن را در بیرون از مرزهای ایران نیز پر و بال دادهاند.
رئیس رسانهملی بیان کرد: بزرگداشت خادمان قرآن و عترت و برگزیدگان این جشنواره، فقط یک حرکت تشریفاتی نیست. بزرگداشت این عزیزان صرفا یک اقدام تشریفاتی محسوب نمیشود، بلکه یک حرکت مستمر و زیربنایی در رسانهملی است؛ رسانهای که فرهنگِ سازمانی آن قرآنی است و انشاءالله مروج فرهنگ اهلبیت(ع) خواهد بود. لذا این جشنواره، مسابقه مجلس، مجلسی منور و قابل تقدیر است و خداوند افتخار داد که در این جمع شرکت کنیم. قرآن در رسانهملی برای ما یک مسیر، یک پیشران، یک چراغ راه و یک هدایتگر بوده و خواهد بود.
اختتامیه نوزدهمین دوره مسابقات قرآن کریم، سیره اهلبیت(ع) و احکام رسانهملی و نیز چهارمین جشنواره فرهنگی-هنری قرآن کریم، با شعار «قرآن، همبستگی و نصرت الهی» بعدازظهر چهارشنبه ۲۶ آذرماه در سالن کوثر سازمان صداوسیما برگزار شد. در این آیین، دکتر جبلی رئیس رسانهملی، حجتالاسلام والمسلمین معتمدی مدیر امور فرهنگی و دبیر مسابقات قرآنی رسانهملی، حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سید علی موسوی گرمارودی، شاعر، نویسنده و مترجم قرآن، محمدرضا سرشار، نویسنده و پژوهشگر، حاجحسین سبزعلی، استاد و قاری برجسته قرآن، حسن روحالامین، نقاش و حسین قرایی رئیس اداره کل روابط عمومی صداوسیما و جمعی از مدیران، اساتید و پیشکسوتان قرآنی حضور داشتند. در بخشهای مختلف مراسم اختتامیه، قاریان برجستهای که از برترینهای مسابقات جهانی قرآن هستند، از جمله سید محمد حسینیپور، به تلاوتهای گوناگون پرداختند.
اجرای این برنامه را غلامرضا احمدی بهعهده داشت که خودش هم قاری قرآن است. این رویداد قرآنی که طی ماههای گذشته فضای مراکز رسانهملی در سراسر کشور را با عطر انس با کلام وحی همراه کرده بود، با مشارکت گسترده کارکنان، خانوادههای آنان و بازنشستگان سازمان در بخشهای مختلف به خط پایان رسید. مرحله مقدماتی مسابقات از ۱۹ مهر تا ۴ آبان در مراکز استانی و ستادی رسانهملی برگزار شد و شرکتکنندگان در رشتههایی مانند تلاوت قرآن (ترتیل، تحقیق، صحیحخوانی و تقلید)، حفظ ترتیبی، اذان و قصهگویی کودکان به رقابت پرداختند.
در ادامه، مرحله نیمهنهایی به دو شکل شفاهی و غیرحضوری و با داوری آثار ارسالی از مراکز در دبیرخانه تهران پی گرفته شد و برگزیدگان نهایی، دیروز در مراسم اختتامیه معرفی و از سوی رئیس سازمان صداوسیما مورد تقدیر قرار گرفتند. همزمان چهارمین جشنواره فرهنگی-هنری قرآن کریم نیز با محورهایی چون اقتباس هنری از مفاهیم قرآنی، دراماتورژی قرآن، خوشنویسی قرآنی و قصهگویی کودکان برگزار شد و برترینهای خود را معرفی کرد.
بهگفته حجتالاسلام والمسلمین معتمدی، هدف از برگزاری این مجموعه مسابقات و جشنوارهها «دمیدن روح قرآن در میان خانواده بزرگ رسانهملی و تقویت زیستبوم فرهنگی-دینی سازمان» است؛ هدفی که با استقبال چشمگیر شرکتکنندگان و تنوع آثار ارائهشده، نمود عینی یافته است. مراسم اختتامیه با تلاوت آیاتی از کلامالله مجید توسط قاری ممتاز رسانهملی آغاز شد و در ادامه، گزارش روند برگزاری مسابقات، پخش نماهنگ، تجلیل از برگزیدگان و اهدای جوایز در دستور کار قرار گرفت.
آرزو داشتیم جامعه قرآنی باشد
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم گفت: در جمهوری اسلامی ایران این همه قاری خوشصوت و خوشلحن داریم و این یکی از برکتهای انقلاب است. امثال بنده که سیوچند سال از عمر خود را پیش از پیروزی انقلاب گذراندهایم، بهتر میتوانیم دستاوردهای انقلاب را ارزیابی کنیم، چون میتوانیم مقایسه کنیم و در خاطرات خود به سالهای قبل از انقلاب برگردیم؛ زمانی که نوجوان و جوان بودیم و با قرآن و مجالس قرآنی سروکار داشتیم. آرزوی ما این بود در جامعه افرادی باشند که قرآن را به سبک قاریان بزرگ آن زمان یعنی قاریان مصری و سایر کشورهای عربی تلاوت کنند. آرزوی ما امروز به برکت انقلاب فراگیر شده و اکنون قاریان ما گاه بهتر از برخی قاریان مشهور گذشته میخوانند. این یک نعمت، یک برکت و یک لذت معنوی است که در مجالس دینی ما قرآن با این الحان دلنشین و گوشنواز تلاوت میشود.وی تاکید کرد:این واقعیت را نمیتوان انکار کرد که شخص مقام معظم رهبری در گسترش قرآنخوانی و توجه به قرآن در جامعه مؤثر بودهاند. این را باید صراحتا گفت. ایشان کاملا آگاهانه برنامه هر ساله روز اول ماه رمضان را به شنیدن بهترین تلاوتها اختصاص میدهند و با تذکرات خود راهنمایی و از این راه تلاوت قرآن را در جامعه الگوسازی میکنند. قدر این نعمت را باید بدانیم. نکته دوم این است که تلاوت قرآن وسیلهای است برای جلب و جذب توجه بیشتر به حقیقت قرآن. همانگونه که وقتی شعری خوشمعنا و زیبا را با خط نستعلیق جلیل مینویسیم، به برکت خوشنویسی میخواهیم چشمها را بهسوی خط جلب کنیم تا معنای آن منتقل شود. همه این مقدمات برای این است که دلهای ما با قرآن آشنا شود. من از سالها پیش دغدغه داشتهام که در جامعه ما قرآن زیاد خوانده و کم فهمیده میشود. این یک واقعیت است.
نگاهی به روند برگزاری مسابقات
حجتالاسلام معتمدی مدیر امور فرهنگی و دبیر مسابقات قرآنی رسانه ملی نیز در این مراسم بیان کرد: در ۱۸دوره گذشته این مسابقات، تجربههای ارزشمندی بهدست آمد و الحمدلله با همت عزیزان در اداره کل روابط عمومی، بهویژه مدیرکل محترم جناب آقای دکتر قرایی در سال گذشته تصمیم گرفته شد حضور گستردهتری از خانوادهها و فرزندان کارکنان را شاهد باشیم. بر این اساس مقرر شد مسابقات در فصل تابستان برگزار شود و با توجه به وقفهای که در فعالیتها ایجاد شد تصمیم گرفتیم سطح کار را اندکی بالاتر ببریم و رشتههایی را که در سالهای گذشته وجود نداشت، امسال به مسابقات بیفزاییم. خوشبختانه دوستان همت کردند و حدود تعداد زیادی از همکاران عزیز در این دوره ثبتنام کردند و بخشی از آنان در طول مراحل مختلف مسابقات حضور یافتند. برخی رشتهها مانند «صحیحخوانی» تنها در یک مرحله برگزار میشود. زیرااین رشته ظرفیت برگزاری چندمرحلهای ندارد.بنابراین بخشی ازکارکنان وفرزندان همکاران که دربخش صحیحخوانی شرکت کرده بودند، در همان مرحله نخست کارشان به پایان رسید. رشتههای قرائت تقلیدی، قرائت تحقیق، قرائت ترتیل و حفظ ترتیبی از بخشهای شفاهی مسابقات بود و برای نونهالان نیز رشته «قصهگویی قرآنی» در نظر گرفته شد. واقعیت این است که تا وقتی کودکان ما نتوانند آنچه را در ذهن و دل دارند بهخوبی بیان کنند، بسیاری از طراحیهایی که برای تعالی فرهنگی جامعه لازم است محقق نخواهد شد. بسیاری از متخصصان بر این باورند که نخستین جلوه خلاقیت انسان، گفتار و بیان اوست و قصهگویی، به تعبیر قدما، از نان شب برای مردم ضروریتر است. دراین سطح،کودکان بسیار خوبی شناسایی شدند و خانوادههای همراه و فعالی نیز در این مسیر حضور داشتند و مرحله نخست این بخشها به پایان رسید.
وی ادامه داد: در مرحله دوم، یعنی مرحله نیمهنهایی، برترینهای هر استان همراه با فیلم اجراهایشان معرفی شدند و داوران محترم با صرف وقت بسیار و بررسی دقیق، تشخیص دادند که چه تعداد از این عزیزان شایستگی حضور در مرحله نهایی را دارند. مرحله نهایی دیروز صبح تا حدود ساعت ۱۱:۴۵ با حضور شرکتکنندگان برگزار شد و پس از نماز ظهر، داوران بلافاصله نشستند و ارزیابی نهایی را انجام دادند. بحمدالله نتیجهها اکنون مشخص شده و در ادامه، در خدمت شما خواهیم بود. ما بخشی با عنوان «اقتباس از قرآن» داریم که اصطلاحا «دراماتورژی قرآن» نامیده میشود. این موضوع بسیار مهم است؛ زیرا باید بتوانیم مؤلفهها و آموزههای قرآنی، داستانها و حتی تکواژههایی قرآنی مانند ایثار و فداکاری را در قالب درام، فیلمنامه و نمایشنامه ارائه کنیم. این کار بهویژه از رسانهملی انتظار میرود و عزیزان از اقصی نقاط ایران آثاری برای ما ارسال کردند و سرانجام نفرات اول، دوم و سوم با دقت نظر بیشتر انتخاب شدند و انشاءالله از آنان قدردانی خواهد شد.
در سالهای گذشته رشته «تفسیر» بهصورت یکپارچه برگزار میشد اما امسال تفسیر را به دو بخش تقسیم کردیم؛ گروههای سنی پایینتر یک کتاب و گروههای بالاتر کتاب دیگری را مطالعه کردند. در مجموع تفسیر بیانات مقام معظم رهبری از نخستین آیه سوره بقره تا آیه ۲۸ که تقریبا در قالب یک کتاب تنظیم شده، بهعنوان یکی از منابع مسابقات درنظر گرفته شد. در رشته «سیره حضرات معصومین» نیز مانند سال گذشته، امسال هم برگزیدگان انتخاب شدند. در رشته «احکام» هم عزیزانی که شرکت کرده بودند، با توجه به اینکه همه سؤالات بهصورت تستی طراحی شده و ارزیابی و محاسبه نمرات توسط رایانه انجام میشود، هرجا امتیازات شرکتکنندگان مشترک بود، ناچاریم آنان را بهعنوان دارندگان رتبه مشترک معرفی کنیم. اگر هنگام اعلام نتایج قرائت احساس شود تعداد رتبهها مشترک است، به این دلیل است که امتیازها را ما بهصورت دستی ندادهایم، بلکه محاسبهها کاملا رایانهای انجام شده است. آخرین روز برگزاری مسابقات انشاءالله در سالهای آینده این رویداد با رونق و حوصله بیشتری ادامه پیدا کند.
نظارت بر تخلف حلقه مفقوده تنظیمگری
دکتر جبلی رئیس سازمان صداوسیما همچنین در حاشیه جلسه دولت، در رابطه با برنامههای نوروز ۱۴۰۵ بیان کرد: برای نوروز ۱۴۰۵ یک سریال خیلی جذاب و دیدنی در ارتباط با جنگ ۱۲ روزه ساخته شده که پخش خواهد شد که کارگردانی آن بهاحتمال زیاد برعهده محسن تنابنده خواهد بود.
وی در خصوص برنامههای در حال تولید صداوسیما برای پخش در ماه مبارک رمضان و نیز عید نوروز گفت: انشاءالله برای ماه مبارک رمضان، برنامههای محبوب سالهای قبل یعنی «محفل»، «زندگی پس از زندگی»، برنامههای سحرگاهی و نیز برنامههای عصرگاهی قبل از افطار با یک طراحی جدید روی آنتن خواهد رفت.
رئیس رسانهملی افزود: علاوه بر آن، چند مجموعه نمایشی خیلی خوب هم برای ماه رمضان امسال آماده میشود که فکر میکنم در مصاحبه مدیر سیما فیلم هم به آن اشاره شده است. همچنین همکاران ما قبل از ورود به ماه مبارک رمضان برنامهها را هر سال به صورت طبیعی، با جزئیات و زمان پخش، اعلام و اطلاعرسانی خواهند کرد.
وی در خصوص طرح تازه مطرح شده برای نظارت بر نمایش خانگی نیز گفت: اولا ما از جزئیات این طرح که در کمیسیون فرهنگی در حال بررسی است، اطلاع چندانی نداریم؛ یعنی از آن جزئیاتی که نهایی شده باشد. فکر میکنم هنوز نهایی هم نشده و در حال بررسی است. به هر حال، وظیفه دستگاههای کشور، از جمله دستگاه مقننه و دستگاه مجریه است که طبق تکالیف برنامه هفتم، برای تکمیل چرخه تنظیمگری و نظارت، طراحی و برنامهریزی داشته باشند. اینکه گفته میشود این طرح به صداوسیما امکان یا انحصار تنظیمگری را در حوزه نمایش خانگی میدهد، اطلاعات یا بهتر بگویم گزاره درستی نیست؛ چون قبل از این طرح، در سال ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تنظیمگری حوزه نمایش خانگی را به صداوسیما سپرده است. این قانون است. آن چیزی که اکنون در کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح میشود، آییننامه رسیدگی به تخلفات است.
دکتر جبلی گفت: ما بهعنوان تنظیمگر عمل میکنیم. هر تنظیمگری وظیفه نظارت و در واقع مدیریت آن حوزه بر عهدهاش است؛ منظورم مدیریت، اشراف و نظارت است. اگر تخلفی اتفاق بیفتد، قاعدتا باید ابزاری برای جلوگیری از تخلف وجود داشته باشد. بهعنوان نمونه خدمت شما عرض میکنم: ما در ساترا به یک محصولِ به اصطلاح نمایشی، مجوز تولید نمیدهیم یا مجوز تولید میدهیم اما هنوز مجوز انتشار ندادهایم، ولی آن محصول بدون مجوز منتشر میشود. خب، این خلاف قانون است. حالا چه ابزاری باید وجود داشته باشد برای جلوگیری از تخلف که تخلفی اتفاق نیفتد؟ این حلقه مفقوده در چرخه تنظیمگری است. این کار را در کمیسیون فرهنگی مجلس دارند انجام میدهند؛ بهعنوان طرح رسیدگی به تخلفات در حوزه صوت و تصویر فراگیر. هنوز هم چون نهایی نشده، ما هم اطلاع دقیقی نداریم.
وی با رد سیاست تنبیهی صداوسیما، بیان کرد: ما بیش از ۵۰۰مجوز تصویر فراگیر صادر کردهایم. همکاری بسیار روان و خوبی بین ما و تهیهکنندگان و سکوها برپا و در حال انجام شدن است. تمام این کارهایی که میبینید دارد تولید و پخش میشود، نتیجه همکاری، تعامل و تسهیلی است که ساترا برای به اصطلاح تهیهکنندگان و سکوهای نمایش خانگی فراهم کرده است. اگر در بین این دهها و صدها تعاملی که دارد انجام میشود، یک مورد یا چند مورد تخلف اتفاق بیفتد، باید سازوکار بررسی آن تخلف وجود داشته باشد اما اینکه سازمان صداوسیما و ساترا به تبعیت از سازمان صداوسیما، برای فعالیت سکوها و برای فعالیت صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی مانع ایجاد میکنند، گزاره غلطی است. بارها گفتهام اگر محصولات نمایش خانگی در راستای سیاستهای فرهنگی صداوسیما تولید شود، ما نه تنها کمک میکنیم، بلکه حتی امکان پخش تیزر، مشارکت و حمایت مالی هم داریم.
برترینهای یک رقابت معنوی
در پایان اختتامیه برگزیدگان نوزدهمین دوره جشنواره مسابقات قرآنی رسانه ملی به شرح زیر اعلام شد.
بخش احکام
رتبه اول: الهه فلاح، مهدی گلچیندوست
رتبه دوم: زینت میرزایی، مریم اسحاقی، مریم مالمیر
رتبه سوم: زهره جلیلوند،مهدی جوزی،معصومه کاربخش، لیلا مولایی علیآبادی،الهه قلیپور،سیدعلی موسوی، لیلا مومنی
بخش تفسیر مقام معظم رهبری
رتبه اول: یاسمن فروزندهشهرکی
رتبه دوم: میترا میرزایی، مریم کلانتری
رتبه سوم: مهدی علیزاده، افسانه شجاعحیدری، محمد مرادی بیناباج
بخش آزمون تفسیر نمونه
رتبه اول: محمد صیفی
رتبه دوم: امیرعلی غلامزاده ملاسرایی
رتبه سوم: بنتالهدی پاکدل
بخش حفظ کتاب عبادات
رتبه اول: الینا فلاح
رتبه دوم: اسما کاظمی
رتبه سوم: مصطفی سنجری
بخش حفظ مقدماتی
رتبه اول: مجید فلاح
رتبه دوم: علیرضا احمدی
رتبه سوم: زهره توکلی، افسانه ساداتحسینی
بخش سیره اهلبیت
رتبه اول: زهره بهاری، مریم ساداتیپور
رتبه دوم: فاطمه سعیدیان
رتبه سوم: زهرا زکیان
بخش نهجالبلاغه
رتبه اول: حسین طالبی
رتبه دوم: فاطمه احسان
رتبه سوم: امانالله بخشندهزاده
بخش اقتباس قرآنی
رتبه اول: مجتبی حسینی مرشد و حامد مهریزی
رتبه دوم: امیر قربانی
رتبه سوم: حسین مجاهد
بخش خوشنویسی قرآنی
برتر نستعلیق: محمدصادق عادل
برتر شکسته نستعلیق: محمود یوسفی
رئیس رسانهملی گفت: در مورد جناب آقای دکتر حداد عادل جناب آقای احمدی در توصیف سوابق علمی و دانشگاهی ایشان به یک نقطه درخشان اشاره نکردند و آن این است که ایشان مؤسس نخستین رشته دکترای فرهنگ و ارتباطات در ایران هستند و بنده افتخار داشتم در همین دوره شاگرد آقای دکتر باشم. به زودی جشن رونمایی از پایان «شرح مثنوی» ایشان را که سالهاست رسانهملی میزبان ضبط برنامههای آن است، برگزار خواهیم کرد. من همین الان از ایشان کسب اجازه کردم که انشاءالله پخش برنامههای شرح مثنوی دکتر که سالها برای آن زحمت کشیدهاند، به زودی از شبکههای سیما آغاز شود و این اجازه را از ایشان گرفتم. ایشان نماد عقلانیت زبانی، وفاداری به متن و پیوند اندیشه با زبان معاصر هستند؛ چرا که بدون دقت زبانی و فهم مفهومی، قرآن برای ما به یک کلیشه تبدیل میشود. جناب آقای سرشار، استاد ارجمندمان که به «آقای رضا رهگذر» مشهور و معروف هستند و همه ما خاطرات شیرین قصههای ایشان را در خاطر داریم. ایشان نماینده روایت قرآنی برای کودک و نوجوان هستند. استاد سرشار یادآور این نکته بنیادین هستند که آینده فرهنگ دینی از زبان قصه و تخیلِ مسئولانه ساخته میشود. دکتر جبلی ادامه داد: برادر ارجمند، هنرمند و عزیز، جناب آقای حسن روحالامین که با تصویرگری شهودی خویش نشان میدهد هنر معاصر اگر به ریشههای معنوی متصل باشد، میتواند حامل معنا، حامل شعور و حامل تمدن باشد و نه صرفا احساس. استاد عزیز و ارجمند، جناب آقای موسوی گرمارودی، حلقه پیوند شعر، ایمان و زبان فاخر هستند. ترجمههای وزین ایشان از قرآن، نهجالبلاغه و صحیفه سجادیه نمونهای از این است که چگونه قرآن، معارف و سیره اهلبیت (ع) میتواند در فرم ادبی زنده، جاری و اثرگذار باقی بماند. استاد ارجمند قرآنی ما، جناب حاجآقا سبزعلی، استمرار سنت تلاوت و ترویج انس با قرآن هستند؛ سنتی که ستون عاطفی و صوتی فرهنگ قرآنی رسانه است. ایشان شخصیتی شناختهشده هستند، بهویژه در عرصه دیپلماسی قرآنی که عشق قرآن را در بیرون از مرزهای ایران نیز پر و بال دادهاند.
رئیس رسانهملی بیان کرد: بزرگداشت خادمان قرآن و عترت و برگزیدگان این جشنواره، فقط یک حرکت تشریفاتی نیست. بزرگداشت این عزیزان صرفا یک اقدام تشریفاتی محسوب نمیشود، بلکه یک حرکت مستمر و زیربنایی در رسانهملی است؛ رسانهای که فرهنگِ سازمانی آن قرآنی است و انشاءالله مروج فرهنگ اهلبیت(ع) خواهد بود. لذا این جشنواره، مسابقه مجلس، مجلسی منور و قابل تقدیر است و خداوند افتخار داد که در این جمع شرکت کنیم. قرآن در رسانهملی برای ما یک مسیر، یک پیشران، یک چراغ راه و یک هدایتگر بوده و خواهد بود.
اختتامیه نوزدهمین دوره مسابقات قرآن کریم، سیره اهلبیت(ع) و احکام رسانهملی و نیز چهارمین جشنواره فرهنگی-هنری قرآن کریم، با شعار «قرآن، همبستگی و نصرت الهی» بعدازظهر چهارشنبه ۲۶ آذرماه در سالن کوثر سازمان صداوسیما برگزار شد. در این آیین، دکتر جبلی رئیس رسانهملی، حجتالاسلام والمسلمین معتمدی مدیر امور فرهنگی و دبیر مسابقات قرآنی رسانهملی، حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، سید علی موسوی گرمارودی، شاعر، نویسنده و مترجم قرآن، محمدرضا سرشار، نویسنده و پژوهشگر، حاجحسین سبزعلی، استاد و قاری برجسته قرآن، حسن روحالامین، نقاش و حسین قرایی رئیس اداره کل روابط عمومی صداوسیما و جمعی از مدیران، اساتید و پیشکسوتان قرآنی حضور داشتند. در بخشهای مختلف مراسم اختتامیه، قاریان برجستهای که از برترینهای مسابقات جهانی قرآن هستند، از جمله سید محمد حسینیپور، به تلاوتهای گوناگون پرداختند.
اجرای این برنامه را غلامرضا احمدی بهعهده داشت که خودش هم قاری قرآن است. این رویداد قرآنی که طی ماههای گذشته فضای مراکز رسانهملی در سراسر کشور را با عطر انس با کلام وحی همراه کرده بود، با مشارکت گسترده کارکنان، خانوادههای آنان و بازنشستگان سازمان در بخشهای مختلف به خط پایان رسید. مرحله مقدماتی مسابقات از ۱۹ مهر تا ۴ آبان در مراکز استانی و ستادی رسانهملی برگزار شد و شرکتکنندگان در رشتههایی مانند تلاوت قرآن (ترتیل، تحقیق، صحیحخوانی و تقلید)، حفظ ترتیبی، اذان و قصهگویی کودکان به رقابت پرداختند.
در ادامه، مرحله نیمهنهایی به دو شکل شفاهی و غیرحضوری و با داوری آثار ارسالی از مراکز در دبیرخانه تهران پی گرفته شد و برگزیدگان نهایی، دیروز در مراسم اختتامیه معرفی و از سوی رئیس سازمان صداوسیما مورد تقدیر قرار گرفتند. همزمان چهارمین جشنواره فرهنگی-هنری قرآن کریم نیز با محورهایی چون اقتباس هنری از مفاهیم قرآنی، دراماتورژی قرآن، خوشنویسی قرآنی و قصهگویی کودکان برگزار شد و برترینهای خود را معرفی کرد.
بهگفته حجتالاسلام والمسلمین معتمدی، هدف از برگزاری این مجموعه مسابقات و جشنوارهها «دمیدن روح قرآن در میان خانواده بزرگ رسانهملی و تقویت زیستبوم فرهنگی-دینی سازمان» است؛ هدفی که با استقبال چشمگیر شرکتکنندگان و تنوع آثار ارائهشده، نمود عینی یافته است. مراسم اختتامیه با تلاوت آیاتی از کلامالله مجید توسط قاری ممتاز رسانهملی آغاز شد و در ادامه، گزارش روند برگزاری مسابقات، پخش نماهنگ، تجلیل از برگزیدگان و اهدای جوایز در دستور کار قرار گرفت.
آرزو داشتیم جامعه قرآنی باشد
غلامعلی حداد عادل، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این مراسم گفت: در جمهوری اسلامی ایران این همه قاری خوشصوت و خوشلحن داریم و این یکی از برکتهای انقلاب است. امثال بنده که سیوچند سال از عمر خود را پیش از پیروزی انقلاب گذراندهایم، بهتر میتوانیم دستاوردهای انقلاب را ارزیابی کنیم، چون میتوانیم مقایسه کنیم و در خاطرات خود به سالهای قبل از انقلاب برگردیم؛ زمانی که نوجوان و جوان بودیم و با قرآن و مجالس قرآنی سروکار داشتیم. آرزوی ما این بود در جامعه افرادی باشند که قرآن را به سبک قاریان بزرگ آن زمان یعنی قاریان مصری و سایر کشورهای عربی تلاوت کنند. آرزوی ما امروز به برکت انقلاب فراگیر شده و اکنون قاریان ما گاه بهتر از برخی قاریان مشهور گذشته میخوانند. این یک نعمت، یک برکت و یک لذت معنوی است که در مجالس دینی ما قرآن با این الحان دلنشین و گوشنواز تلاوت میشود.وی تاکید کرد:این واقعیت را نمیتوان انکار کرد که شخص مقام معظم رهبری در گسترش قرآنخوانی و توجه به قرآن در جامعه مؤثر بودهاند. این را باید صراحتا گفت. ایشان کاملا آگاهانه برنامه هر ساله روز اول ماه رمضان را به شنیدن بهترین تلاوتها اختصاص میدهند و با تذکرات خود راهنمایی و از این راه تلاوت قرآن را در جامعه الگوسازی میکنند. قدر این نعمت را باید بدانیم. نکته دوم این است که تلاوت قرآن وسیلهای است برای جلب و جذب توجه بیشتر به حقیقت قرآن. همانگونه که وقتی شعری خوشمعنا و زیبا را با خط نستعلیق جلیل مینویسیم، به برکت خوشنویسی میخواهیم چشمها را بهسوی خط جلب کنیم تا معنای آن منتقل شود. همه این مقدمات برای این است که دلهای ما با قرآن آشنا شود. من از سالها پیش دغدغه داشتهام که در جامعه ما قرآن زیاد خوانده و کم فهمیده میشود. این یک واقعیت است.
نگاهی به روند برگزاری مسابقات
حجتالاسلام معتمدی مدیر امور فرهنگی و دبیر مسابقات قرآنی رسانه ملی نیز در این مراسم بیان کرد: در ۱۸دوره گذشته این مسابقات، تجربههای ارزشمندی بهدست آمد و الحمدلله با همت عزیزان در اداره کل روابط عمومی، بهویژه مدیرکل محترم جناب آقای دکتر قرایی در سال گذشته تصمیم گرفته شد حضور گستردهتری از خانوادهها و فرزندان کارکنان را شاهد باشیم. بر این اساس مقرر شد مسابقات در فصل تابستان برگزار شود و با توجه به وقفهای که در فعالیتها ایجاد شد تصمیم گرفتیم سطح کار را اندکی بالاتر ببریم و رشتههایی را که در سالهای گذشته وجود نداشت، امسال به مسابقات بیفزاییم. خوشبختانه دوستان همت کردند و حدود تعداد زیادی از همکاران عزیز در این دوره ثبتنام کردند و بخشی از آنان در طول مراحل مختلف مسابقات حضور یافتند. برخی رشتهها مانند «صحیحخوانی» تنها در یک مرحله برگزار میشود. زیرااین رشته ظرفیت برگزاری چندمرحلهای ندارد.بنابراین بخشی ازکارکنان وفرزندان همکاران که دربخش صحیحخوانی شرکت کرده بودند، در همان مرحله نخست کارشان به پایان رسید. رشتههای قرائت تقلیدی، قرائت تحقیق، قرائت ترتیل و حفظ ترتیبی از بخشهای شفاهی مسابقات بود و برای نونهالان نیز رشته «قصهگویی قرآنی» در نظر گرفته شد. واقعیت این است که تا وقتی کودکان ما نتوانند آنچه را در ذهن و دل دارند بهخوبی بیان کنند، بسیاری از طراحیهایی که برای تعالی فرهنگی جامعه لازم است محقق نخواهد شد. بسیاری از متخصصان بر این باورند که نخستین جلوه خلاقیت انسان، گفتار و بیان اوست و قصهگویی، به تعبیر قدما، از نان شب برای مردم ضروریتر است. دراین سطح،کودکان بسیار خوبی شناسایی شدند و خانوادههای همراه و فعالی نیز در این مسیر حضور داشتند و مرحله نخست این بخشها به پایان رسید.
وی ادامه داد: در مرحله دوم، یعنی مرحله نیمهنهایی، برترینهای هر استان همراه با فیلم اجراهایشان معرفی شدند و داوران محترم با صرف وقت بسیار و بررسی دقیق، تشخیص دادند که چه تعداد از این عزیزان شایستگی حضور در مرحله نهایی را دارند. مرحله نهایی دیروز صبح تا حدود ساعت ۱۱:۴۵ با حضور شرکتکنندگان برگزار شد و پس از نماز ظهر، داوران بلافاصله نشستند و ارزیابی نهایی را انجام دادند. بحمدالله نتیجهها اکنون مشخص شده و در ادامه، در خدمت شما خواهیم بود. ما بخشی با عنوان «اقتباس از قرآن» داریم که اصطلاحا «دراماتورژی قرآن» نامیده میشود. این موضوع بسیار مهم است؛ زیرا باید بتوانیم مؤلفهها و آموزههای قرآنی، داستانها و حتی تکواژههایی قرآنی مانند ایثار و فداکاری را در قالب درام، فیلمنامه و نمایشنامه ارائه کنیم. این کار بهویژه از رسانهملی انتظار میرود و عزیزان از اقصی نقاط ایران آثاری برای ما ارسال کردند و سرانجام نفرات اول، دوم و سوم با دقت نظر بیشتر انتخاب شدند و انشاءالله از آنان قدردانی خواهد شد.
در سالهای گذشته رشته «تفسیر» بهصورت یکپارچه برگزار میشد اما امسال تفسیر را به دو بخش تقسیم کردیم؛ گروههای سنی پایینتر یک کتاب و گروههای بالاتر کتاب دیگری را مطالعه کردند. در مجموع تفسیر بیانات مقام معظم رهبری از نخستین آیه سوره بقره تا آیه ۲۸ که تقریبا در قالب یک کتاب تنظیم شده، بهعنوان یکی از منابع مسابقات درنظر گرفته شد. در رشته «سیره حضرات معصومین» نیز مانند سال گذشته، امسال هم برگزیدگان انتخاب شدند. در رشته «احکام» هم عزیزانی که شرکت کرده بودند، با توجه به اینکه همه سؤالات بهصورت تستی طراحی شده و ارزیابی و محاسبه نمرات توسط رایانه انجام میشود، هرجا امتیازات شرکتکنندگان مشترک بود، ناچاریم آنان را بهعنوان دارندگان رتبه مشترک معرفی کنیم. اگر هنگام اعلام نتایج قرائت احساس شود تعداد رتبهها مشترک است، به این دلیل است که امتیازها را ما بهصورت دستی ندادهایم، بلکه محاسبهها کاملا رایانهای انجام شده است. آخرین روز برگزاری مسابقات انشاءالله در سالهای آینده این رویداد با رونق و حوصله بیشتری ادامه پیدا کند.
نظارت بر تخلف حلقه مفقوده تنظیمگری
دکتر جبلی رئیس سازمان صداوسیما همچنین در حاشیه جلسه دولت، در رابطه با برنامههای نوروز ۱۴۰۵ بیان کرد: برای نوروز ۱۴۰۵ یک سریال خیلی جذاب و دیدنی در ارتباط با جنگ ۱۲ روزه ساخته شده که پخش خواهد شد که کارگردانی آن بهاحتمال زیاد برعهده محسن تنابنده خواهد بود.
وی در خصوص برنامههای در حال تولید صداوسیما برای پخش در ماه مبارک رمضان و نیز عید نوروز گفت: انشاءالله برای ماه مبارک رمضان، برنامههای محبوب سالهای قبل یعنی «محفل»، «زندگی پس از زندگی»، برنامههای سحرگاهی و نیز برنامههای عصرگاهی قبل از افطار با یک طراحی جدید روی آنتن خواهد رفت.
رئیس رسانهملی افزود: علاوه بر آن، چند مجموعه نمایشی خیلی خوب هم برای ماه رمضان امسال آماده میشود که فکر میکنم در مصاحبه مدیر سیما فیلم هم به آن اشاره شده است. همچنین همکاران ما قبل از ورود به ماه مبارک رمضان برنامهها را هر سال به صورت طبیعی، با جزئیات و زمان پخش، اعلام و اطلاعرسانی خواهند کرد.
وی در خصوص طرح تازه مطرح شده برای نظارت بر نمایش خانگی نیز گفت: اولا ما از جزئیات این طرح که در کمیسیون فرهنگی در حال بررسی است، اطلاع چندانی نداریم؛ یعنی از آن جزئیاتی که نهایی شده باشد. فکر میکنم هنوز نهایی هم نشده و در حال بررسی است. به هر حال، وظیفه دستگاههای کشور، از جمله دستگاه مقننه و دستگاه مجریه است که طبق تکالیف برنامه هفتم، برای تکمیل چرخه تنظیمگری و نظارت، طراحی و برنامهریزی داشته باشند. اینکه گفته میشود این طرح به صداوسیما امکان یا انحصار تنظیمگری را در حوزه نمایش خانگی میدهد، اطلاعات یا بهتر بگویم گزاره درستی نیست؛ چون قبل از این طرح، در سال ۱۴۰۲ شورای عالی انقلاب فرهنگی، تنظیمگری حوزه نمایش خانگی را به صداوسیما سپرده است. این قانون است. آن چیزی که اکنون در کمیسیون فرهنگی مجلس مطرح میشود، آییننامه رسیدگی به تخلفات است.
دکتر جبلی گفت: ما بهعنوان تنظیمگر عمل میکنیم. هر تنظیمگری وظیفه نظارت و در واقع مدیریت آن حوزه بر عهدهاش است؛ منظورم مدیریت، اشراف و نظارت است. اگر تخلفی اتفاق بیفتد، قاعدتا باید ابزاری برای جلوگیری از تخلف وجود داشته باشد. بهعنوان نمونه خدمت شما عرض میکنم: ما در ساترا به یک محصولِ به اصطلاح نمایشی، مجوز تولید نمیدهیم یا مجوز تولید میدهیم اما هنوز مجوز انتشار ندادهایم، ولی آن محصول بدون مجوز منتشر میشود. خب، این خلاف قانون است. حالا چه ابزاری باید وجود داشته باشد برای جلوگیری از تخلف که تخلفی اتفاق نیفتد؟ این حلقه مفقوده در چرخه تنظیمگری است. این کار را در کمیسیون فرهنگی مجلس دارند انجام میدهند؛ بهعنوان طرح رسیدگی به تخلفات در حوزه صوت و تصویر فراگیر. هنوز هم چون نهایی نشده، ما هم اطلاع دقیقی نداریم.
وی با رد سیاست تنبیهی صداوسیما، بیان کرد: ما بیش از ۵۰۰مجوز تصویر فراگیر صادر کردهایم. همکاری بسیار روان و خوبی بین ما و تهیهکنندگان و سکوها برپا و در حال انجام شدن است. تمام این کارهایی که میبینید دارد تولید و پخش میشود، نتیجه همکاری، تعامل و تسهیلی است که ساترا برای به اصطلاح تهیهکنندگان و سکوهای نمایش خانگی فراهم کرده است. اگر در بین این دهها و صدها تعاملی که دارد انجام میشود، یک مورد یا چند مورد تخلف اتفاق بیفتد، باید سازوکار بررسی آن تخلف وجود داشته باشد اما اینکه سازمان صداوسیما و ساترا به تبعیت از سازمان صداوسیما، برای فعالیت سکوها و برای فعالیت صوت و تصویر فراگیر در فضای مجازی مانع ایجاد میکنند، گزاره غلطی است. بارها گفتهام اگر محصولات نمایش خانگی در راستای سیاستهای فرهنگی صداوسیما تولید شود، ما نه تنها کمک میکنیم، بلکه حتی امکان پخش تیزر، مشارکت و حمایت مالی هم داریم.
برترینهای یک رقابت معنوی
در پایان اختتامیه برگزیدگان نوزدهمین دوره جشنواره مسابقات قرآنی رسانه ملی به شرح زیر اعلام شد.
بخش احکام
رتبه اول: الهه فلاح، مهدی گلچیندوست
رتبه دوم: زینت میرزایی، مریم اسحاقی، مریم مالمیر
رتبه سوم: زهره جلیلوند،مهدی جوزی،معصومه کاربخش، لیلا مولایی علیآبادی،الهه قلیپور،سیدعلی موسوی، لیلا مومنی
بخش تفسیر مقام معظم رهبری
رتبه اول: یاسمن فروزندهشهرکی
رتبه دوم: میترا میرزایی، مریم کلانتری
رتبه سوم: مهدی علیزاده، افسانه شجاعحیدری، محمد مرادی بیناباج
بخش آزمون تفسیر نمونه
رتبه اول: محمد صیفی
رتبه دوم: امیرعلی غلامزاده ملاسرایی
رتبه سوم: بنتالهدی پاکدل
بخش حفظ کتاب عبادات
رتبه اول: الینا فلاح
رتبه دوم: اسما کاظمی
رتبه سوم: مصطفی سنجری
بخش حفظ مقدماتی
رتبه اول: مجید فلاح
رتبه دوم: علیرضا احمدی
رتبه سوم: زهره توکلی، افسانه ساداتحسینی
بخش سیره اهلبیت
رتبه اول: زهره بهاری، مریم ساداتیپور
رتبه دوم: فاطمه سعیدیان
رتبه سوم: زهرا زکیان
بخش نهجالبلاغه
رتبه اول: حسین طالبی
رتبه دوم: فاطمه احسان
رتبه سوم: امانالله بخشندهزاده
بخش اقتباس قرآنی
رتبه اول: مجتبی حسینی مرشد و حامد مهریزی
رتبه دوم: امیر قربانی
رتبه سوم: حسین مجاهد
بخش خوشنویسی قرآنی
برتر نستعلیق: محمدصادق عادل
برتر شکسته نستعلیق: محمود یوسفی
تازه ها
پیشنهاد سردبیر
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
جنبش مردمی سوریه
در یادداشتی اختصاصی برای جام جم آنلاین مطرح شد
زمان دیپلماسی برای حمایت از مقاومت
عضو دفتر حفظ و نشر آثار رهبر انقلاب در گفتگو با جام جم آنلاین مطرح کرد
نقش ویژه اهالی اندیشه، رسانه و هنر در مقابله با تهدیدات نرم
گفت و گو
اصغر شرفی در گفتوگو با جام جم آنلاین:
دیگر در فوتبال کاری ندارم / با کوتولهها یکی نمیشوم
تینا چهارسوقی امین در گفتوگو با جام جم آنلاین:
چه زمانی باید نگران ادبیات نسل Z باشیم؟ / آشنایی با تفاوتهای زبانی نسل Z و نسل Y
سهراب بختیاریزاده در گفتوگو با جامجم: