صدای روشن انتظار در خانه های ایرانی

فرهنگ مهدویت امروزه یکی از ارکان و پایه‌های سبک زندگی ایرانی-اسلامی است و اصولا زندگی بدون مفاهیم والایی همچون انتظار و امید برای ظهور و قیام منجی بشریت برای بسیاری قابل‌تصور نیست.
رسانه‌ملی و شبکه‌های متعدد دیداری و شنیداری‌اش در راستای اهمیت و اصالت فرهنگ مهدویت، برنامه‌های متعددی را در قالب‌های مختلف تولید کرده و به‌منظور آشنایی مخاطبان خود با این فرهنگ و برخورداری از یک سبک زندگی غنی، آنها را  روی آنتن می‌فرستند. شبکه‌های رادیویی نیز به‌تبعیت از این سیاست و راهبرد اصولی، برنامه‌هایی را با محوریت امام غایب‌(عج) و برای شناخت هر چه بیشتر شنوندگان خود با حضرتش روانه آنتن می‌کنند. از این رو قاب کوچک با برنامه‌سازانی که در حوزه مهدویت برنامه‌سازی می‌کنند، گفت‌و‌گو کرده است.

طلیعه به‌افق آفتاب 
 برنامه «به افق آفتاب» با موضوع مهدویت و آداب انتظار بیشتر از ۱۵ سال است که روی آنتن رادیو ایران قرار دارد. سیده زهرا صالحی، تهیه‌کننده «به افق آفتاب» درباره ساختار این برنامه به قاب کوچک گفت: در بخش کارشناسی با حضور حجت‌الاسلام علی آقا‌بابا، کارشناس بخش احکام و حجت‌الاسلام فریمانی، کارشناس بخش تفسیر نهج‌البلاغه به موضوع مهدویت و آداب انتظار و این‌که چگونه در فراهم‌کردن شرایط ظهور نقش خودمان را ایفا کنیم، پرداخته می‌شود. هر روز بعد از اذان ظهر دعای فرج و دعای سلامتی امام‌زمان‌(عج) پخش می‌شود تا ان‌شاءالله با زمزمه جمعی شنوندگان‌مان، درهای ظهور به‌روی‌مان گشوده شود.
او تاکید کرد: برنامه اذان‌گاهی به‌افق آفتاب تلاش می‌کند تا ضمن یادآوری لحظه‌های ملکوتی اذان ظهر به مخاطبان، ذهن و دل‌وجان آنها را برای استقبال از این لحظه‌های ارزشمند و بهره معنوی از فرصت نماز اول وقت و رازونیاز با پروردگار جهانیان فراهم کند.
صالحی درباره استقبال از برنامه هم تصریح کرد: پیام‌هایی که از مخاطبان دریافت می‌کنیم، نشان می‌دهد برنامه راه خود را به دل مخاطبان باایمان و معرفت‌طلب پیدا کرده و توانسته سهمی در لحظه‌های عاشقی آنها با پروردگار داشته باشد. پرداختن به رویکردهای متنوع در بحث مهدویت و تربیت انسان منتظر از جمله موضوعات مهمی است که در برنامه توجه ویژه‌ای به آن شده است.

به امید دیدار
 «به امید دیدار» برنامه مهدویت رادیو جوان است. این برنامه که از بخش‌های مختلفی تشکیل شده، به‌شکل ویژه‌ای به امام‌زمان‌(عج) می‌پردازد. فاطمه قنبری، تهیه‌کننده به‌امید دیدار، درباره ساختار این برنامه توضیح داد: به‌امید دیدار یک برنامه حسی و دلی است که بخش‌های متفاوتی دارد. بخش ‌«نامه» با صدای آقای نجم‌الدین شریعتی هر هفته به مبحثی از زندگی امام‌زمان (عج) می‌پردازد و ایشان را خطاب قرار می‌دهد. بخش «داستان» که هم اختصاص به بیان خاطرات کسانی دارد که در سختی‌ها و مشکلات زندگی به امام‌زمان‌(عج) متوسل شده و جواب گرفته‌اند. این آیتم را مصطفی خواجه‌حسینی اجرا می‌کند. بخش معرفی کتاب را هم در برنامه داریم و تازه‌های نشر، چه علمی و چه داستانی را در حوزه مهدویت معرفی می‌کنیم. این بخش با صدای صاحبه عظیمی و گویندگی فاطمه امجدیان روی آنتن می‌رود.
تهیه‌کننده به‌امید دیدار در تشریح سایر بخش‌های این برنامه اظهار کرد: بخشی را هم به صداهای مردمی اختصاص داده‌ایم. در بخش کارشناسی هم از صحبت‌های دکتر سید‌محمد شجاعی بهره‌مند می‌شویم. به‌امید دیدار برنامه‌ای برای امام‌زمان (عج) است، با این رویکرد که ابتدا از شنیدنش لذت ببریم و در لایه‌ای بالاتر تفکر کنیم که چه‌کاری باید انجام بدهیم تا در هر حیطه‌ای که هستیم، هم بهترین خودمان باشیم و هم در سطح کلان‌تر در زمینه ظهور حضرت نقش و سهمی ایفا کنیم.

قرارهای آدینه
«قرار آدینه» یکی از برنامه‌های ثابت و چندساله رادیوفرهنگ است که هر هفته جمعه‌ها از گروه تاریخ، فرهنگ و اندیشه این شبکه روی آنتن می‌رود.محمدرضا حاج‌حیدری، تهیه‌کننده برنامه گفت: قرار آدینه می‌خواهد جمعه را از یک تعطیل معمولی به قرارگاهی معنوی، اجتماعی و هویتی برای مخاطبان تبدیل کند.
ما تلاش کرده‌ایم نمازجمعه را نه‌فقط یک آیین عبادی، بلکه به‌عنوان «تریبون بصیرت» و مرکز پیوند جامعه با ارزش‌های دینی و اجتماعی معرفی کنیم. موضوع مهدویت و امید به آینده نیز یکی از ستون‌های اصلی برنامه است تا جمعه، به معنای واقعی کلمه، روز انتظار و آگاهی شناخته شود.
تهیه‌کننده قرار آدینه درباره ساختار این برنامه نیز توضیح داد: برنامه سه بخش کارشناسی مشخص دارد. بخش اول، گفت‌وگو با یکی از امامان جمعه شهرستان‌هاست. در این بخش، مضمون خطبه‌های همان هفته مرور و تحلیل می‌شود. بخش دوم برنامه به بحث کارشناسی درباره نمازجمعه و جایگاه آن اختصاص دارد. در این بخش، با توجه به رویدادهای روز و مناسبت‌های ملی و مذهبی ــ از هفته بسیج، روز نیروی دریایی و روز نوآوری ایران‌ساخت گرفته تا مناسبت‌های فرهنگی و دینی ــ ابعاد اجتماعی، معرفتی و تمدنی نمازجمعه مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد .در بخش سوم نیز موضوع مهدویت با رویکردی امیدبخش، عقلانی و کاربردی مطرح می‌شود. تلاش ما این است که مفاهیم ظهور برای نسل جوان جذاب، قابل‌فهم و کاربردی باشد و نه صرفا تئوری و کلی‌گویی. حاج‌حیدری، درباره سازوکار مشارکت مخاطبان توضیح داد: درهرقسمت،پرسشی مشارکتی متناسب باموضوعات روزومحورهای مهدوی طرح می‌شود ومخاطبان می‌توانند از طریق پیامک پاسخ خود را ارسال کنند. در پایان نیز با قرعه‌کشی، جوایزی به یکی از شرکت‌کنندگان اهدا می‌شود.
وی درباره تفاوت قرار آدینه با برنامه‌های مشابه تصریح کرد: تفاوت اصلی ما در ترکیب همزمان سه محور است: نمازجمعه، مسائل روز و مهدویت. 

در ساحت حضور
 همزمان با عصر انتظار و در روزی که به نام امام زمان(عج) شناخته  می‌شود، برنامه «در ساحت حضور» هر جمعه از ساعت ۱۱تا۱۳:۳۰ به  تهیه‌کنندگی آقای برمر از رادیو تهران پخش می‌شود؛ برنامه‌ای که علاوه بر پوشش زنده نماز جمعه تهران، بخشی ثابت و تحلیلی برای تبیین ابعاد مختلف مهدویت و زندگی منتظرانه در جامعه امروز دارد. برمر، تهیه‌کننده برنامه «در ساحت حضور»، روز جمعه را «روز پیوند دل‌ها با امام زمان(عج)» توصیف کرد و گفت: برای ما مهم بود برنامه‌ای که در روز جمعه روی آنتن می‌رود، صرفا یک پوشش عبادی یا مذهبی نباشد؛ بلکه بستری برای بازخوانی اندیشه مهدوی و نسبت آن با زندگی روزمره مخاطبان باشد.
وی توضیح داد که موضوع مهدویت برنامه با چند محور اصلی طراحی شده است؛ نخست، تبیین سبک زندگی منتظرانه و این‌که چگونه انسان امروز می‌تواند رفتار و اخلاق خود را با معیارهای عصرظهور تنظیم کند.محور دوم برنامه، بازخوانی جایگاه امام زمان(عج) در خطبه‌ها و پیام‌های نماز جمعه است. به گفته وی، نماز جمعه همیشه یکی از مهم‌ترین سکوهای فرهنگی و تربیتی جامعه بوده و ما تلاش می‌کنیم ارتباط میان گفتمان جمعه و گفتمان انتظار را برای مخاطب روشن کنیم.سومین محور برنامه، رویکرد تمدنی مهدویت است؛ این‌که ظهور نه یک رخداد صرفاً معنوی، بلکه نقطه آغاز شکل‌گیری جامعه‌ای عادلانه، اخلاقی و تواناست. وی همچنین به مشارکت مردم در قالب گزارش‌های مردمی اشاره کرد افزود: صدای مردم در روز جمعه، صدای امید است. ما روایت‌های مردمی از انتظار، دعا، نیایش و آمادگی برای ظهور را در برنامه پخش می‌کنیم.هدف ما این است که «در ساحت حضور» نه تنها همراه نماز جمعه باشد، بلکه هر هفته یادآور این حقیقت باشد که جمعه متعلق به امام زمان(عج) است و هر قدمی در این روز باید بوی انتظار بدهد.

نسیم انتظار
 برنامه «نسیم انتظار» از شبکه رادیویی گفت‌وگو، عصرهای جمعه با محوریت مهدویت و مباحث مرتبط با ظهور و غیبت امام دوازدهم(عج) روی آنتن می‌رود و فضایی معنوی و امیدبخش برای مخاطبان ایجاد می‌کند. نرگس سعادتی، تهیه‌کننده این برنامه با اشاره به رویکرد شبکه در پرداختن به موضوع مهدویت، گفت: نسیم انتظار تلاش می‌کند با نگاهی همه‌جانبه به این موضوع، امید، انگیزه و معرفت دینی را در شنوندگان تقویت کند. او افزود: پیوند فرهنگی روزهای جمعه با دعا و انتظار، زمینه‌ای است تا این برنامه با حال‌وهوایی مهدوی تولید و پخش شود و دانش مخاطبان درباره مهدویت ارتقا یابد.سعادتی توجه به نسل جوان را از مهم‌ترین رویکردهای برنامه دانست و تأکید کرد: یکی از اهداف اصلی، ارائه مباحث مهدوی در قالب‌هایی جذاب و قابل فهم برای جوانان است. به گفته او، خوانش داستان‌های کوتاه، مثال‌های ساده و پرداختن به پرسش‌های چالش‌برانگیز، از روش‌هایی است که به تبیین بهتر موضوع کمک می‌کند.
تهیه‌کننده نسیم انتظار با اشاره به بازخوردهای مثبت دریافتی از طریق پیامک، موفقیت برنامه را نتیجه همین تعامل دانست و گفت: تلاش‌مان این است که با بهره‌گیری از کارشناسان خبره‌ و طرح مباحث تخصصی‌تر، در کنار ارتباط مستقیم با مخاطبان، زمینه طرح پرسش‌ها و دریافت پاسخ‌های روشن را فراهم کنیم.

تا جمعه ظهور
 برنامه «تا جمعه ظهور» به مدت ۲۳سال و همزمان باتأسیس رادیومعارف هرجمعه  ازاین  شبکه  رادیویی پخش می‌شود. سیده‌منیره موسوی، تهیه‌کننده تا جمعه ظهور است و سیدحمید حسینی اجرای  این برنامه رابرعهده دارد. سیده‌منیره موسوی  درباره ساختار این برنامه اظهار کرد: موضوعات  محوری مهدویت، امام‌زمان(عج)، وظایف منتظران، موانع غیبت، شرایط ظهور و قبل از ظهور و هر موضوعی که به مهدویت مرتبط باشد در برنامه مورد بحث قرار می‌گیرد.وی افزود: از سال ۱۴۰۴ توقیعات مهدوی؛ یعنی نامه‌هایی را که یاران و اصحاب به امام‌زمان(عج) تقدیم کرده‌اند یا از ایشان دریافت داشته‌اند با حضور یک کارشناس بررسی می‌کنیم. همچنین به بررسی یکی از کتاب‌هایی که درباره مهدویت و انتظار و ظهور به نگارش درآمده است می‌پردازیم و ضمن خوانش بخش‌هایی از کتاب، نویسنده آن را معرفی می‌کنیم.تهیه‌کننده تا جمعه ظهور در تشریح آیتم‌های دیگر این برنامه ادامه داد: در آیتم «ایستگاه مهدوی» گزارشگر برنامه سراغ زائرانی می‌رود که با قطار روزهای سه‌شنبه عازم مسجد جمکران هستند و با آنها درباره ارتباط و ارادت‌شان با امام عصر(عج) گفت‌وگو می‌کند. همچنین در آیتم «مهدی یاوران» تمرکزمان روی کودکان و نوجوانان است ومی‌کوشیم با طرح مسائل جذاب آنها را به امام‌زمان(عج) و موضوع ظهور علاقه‌مند کنیم.موسوی از حضور کارشناسان حوزه مهدویت در برنامه خبر داد و گفت: یکی از بخش‌های پرمخاطب برنامه به خوانش و پاسخ به پیام‌ها و سؤالات مخاطبان اختصاص دارد که در این بخش، دکتر جعفری به‌عنوان کارشناس پاسخگوی پرسش‌های شنوندگان است. تهیه‌کننده تا جمعه ظهور با اشاره به پخش ۲۳ساله این برنامه خاطرنشان کرد:وقتی یک برنامه برای مدت ۲۳ سال روی آنتن قرار دارد، نشان می‌دهد که با استقبال مخاطبان مواجه شده است. یکی از نقاط قوت این برنامه حضور استادان و کارشناسان حوزه مهدویت است. 

باران تویی
 «باران تویی» عنوان برنامه‌ای در رادیو پیام است که به موضوع مهدویت می‌پردازد. این برنامه با تهیه‌کنندگی رضا صفری، در مدت زمان کوتاه چهار دقیقه‌ای، به موضوع مهدویت و مباحث مرتبط با آن می‌پردازد. صفری، تهیه‌کننده باران تویی درباره این برنامه توضیح داد: در هرقسمت، ترکیبی از سخنرانی علما و بزرگان و سخنرانان مشهور درباره مهدویت را به همراه آواها و نغمه‌های متناسب بامحتوا به شنوندگان عرضه می‌کنیم. برنامه باران تویی ریتم تندی دارد و برای ‌آن‌که مطالب ارائه‌شده در آن سندیت بیشتری داشته باشد و مورد پذیرش شنوندگان قرار گیرد، نظرات و آموزه‌های چند سخنران درباره یک موضوع پخش می‌شود. ازسوی دیگر،درکنار سخنرانی‌ها؛ داستان‌های کوتاه در رابطه ‌با موضوعات مطرح‌شده در برنامه را نیز داریم. تهیه‌کننده باران تویی درباره اهداف ساخت این برنامه تصریح کرد: معارف، مهدویت، شناخت امام‌زمان(عج)، وظایف منتظران، سیره امام عصر(عج)، غیبت کبری و صغری، دلایل و شرایط غیبت، یاران حضرت و مسائلی که مربوط به ظهور است در برنامه موردتوجه قرار می‌گیرد. باران تویی یک کار جامع است که پیرامون موضوع مهدویت تولید و پخش می‌شود.صفری خاطرنشان کرد: باتوجه ‌به کوتاه‌بودن مدت‌زمان برنامه کار سختی را پیش‌رو داریم‌؛ بااین‌حال سعی می‌کنیم درباره هر موضوع نظرات و سخنرانی‌های چند تن از علما و بزرگان را گزینش کرده و در برنامه پخش کنیم تا تأثیرگذاری بیشتری روی مخاطبان داشته باشد. 

به نام خدا
حتی جدول پخش رادیو ورزش هم از برنامه معنوی و مهدوی خالی نیست و این شبکه رادیویی تلاش می‌کند با برنامه «به نام خدا» شنوندگان خود و به‌ویژه جوانان را با مهدویت آشنا کند. این برنامه بیش از۱۰سال است که هرروز صبح از شبکه رادیویی ورزش پخش می‌شود. رابعه اقدامی، تهیه‌کننده درباره اهداف ساخت این برنامه بیان کرد: هدف برنامه به نام خدا ایجاد فضایی معنوی برای شنوندگان است تا آنان را برای اقامه نماز و حضور در پیشگاه پروردگار آماده کند. این برنامه با تلاوت متون عرفانی و مذهبی به گونه‌های متنوع، می‌کوشد نسل جوان را با مفاهیم مهدویت آشنا سازد. خوانش این متون ادبی و عرفانی هم دانش مخاطب را افزایش می‌دهد و هم از طریق روایت‌های خود، آموزه‌های دینی و معنوی را به جوانان منتقل می‌کند. به نام خدا به صورت روزانه تولید و پخش می‌شود و در آن بر معرفی متون کمترشنیده‌شده تمرکز داریم.