واحدهای مختلف صداوسیما درتکاپوی مهمانان روزهای اول ایرانجان هستند.شاید بتوان گفت یکی ازحساسترین بخشهای برنامهسازی برای ایرانجان، در واحد خبر صورت میگیرد. احمد ملاشاهی، معاون خبر صداوسیمای گلستان در توضیح روند تولید محتوا برای این رویداد به جامجم میگوید: یکی از مباحث مهم ما در بحث تولید خبر برای ایرانجان، این است که فاصله میان استانها بیش از یک ماه نیست. به همین خاطر نیاز به هماهنگیهای پیشینی و برنامهریزیهای دقیق، سبب میشود برخی استانها، فرصت کمی برای تولید محتوا داشته باشند.
اطلاعرسانی در کنار فرهنگسازی
ملاشاهی ادامه میدهد: آنچه به ما کمک کرد، این بود که در طول سال با نگاه ایرانجانی حرکت کردیم. مگر ایرانجان چیزی جز معرفی قابلیتهای استانهاست؟ مگر جز بیان هویت ملی ماست که مصداق آن در هر استان دیده میشود؟ آیا هدفی غیر از شتابدهی به حل مسائل و چالشهای استانها دارد؟ ما این موضوعات را در طول سال دنبال میکردیم. چون رویکرد ما مبتنی بر سند تحول بود و از نظر محتوایی مشکلی نداشتیم.
ملاشاهی ادامه میدهد: ما برای شروع هفته، ۱۳ مسأله و کلانمسأله استان را رصد کردیم که برای مردم استان بسیار اهمیت داشت. میدانید مسائل زیستمحیطی ارزش خبری دربرگیری دارند. یعنی تمام افراد از هر طیف و قومیتی نسبت به این موضوعات حساساند. همینکه رسانهملی از طریق ایرانجان مسأله احیای خلیج گرگان را مطرح کرد، سبب شد مردم بسیار امیدوار شوند. احساس کردند قرار نیست فقط قابلیتها مطرح شود بلکه به مسائل جدی نیز پرداخته میشود.
معاون خبر صداوسیمای گلستان میافزاید: واحد خبر پیشانی سازمان است و توانست به این موضوع ورود کند؛ آن هم دو روز زودتر. حتی حسنختام برنامه نیز با همین خبر خواهد بود. آخرین گفتوگوی ما روز جمعه پخش میشود که آن هم به مسائل کلی و ضروری استان اختصاص دارد و این نکته بسیار مهمی است.
دیوار گرگان، مهمتر از دیوار چین
او ادامه میدهد: حتی در بحثهای اقتصادی هم همهچیز مشکلات نیست. برخی موضوعات در حوزه سبک زندگی و مسائل فرهنگی مطرح است. با برخی دوستانی که همراه بودم، وقتی پرسیدم دیوار دفاعی گرگان را میشناسید، گفتند نه؛ اطلاعی نداریم. دیوار دفاعی گرگان مانند این است که بپرسید آیا دیوار چین را میشناسید یا نه. این دیوار، دومین دیوار دفاعی جهان و از سوی دیگر بزرگترین و نخستین دیوار آجری دفاعی جهان است.
ملاشاهی میافزاید: اگر درباره دیوار چین گفته میشود که ساخت آن توسط برخی بردگان یا اسیران انجام شده و حتی گفته میشود اجساد انسانها در ساخت آن بهکار رفته، دیوار دفاعی گرگان برخلاف آن، با عشق و جان مردم و با آجرزنی در کنار محل زندگیشان ساخته شده است. قلعههای مختلف این دیوار از نظر مهندسی بهگونهای ساخته شده که حتی گفته میشود استحکام آنها از دیوار چین نیز بیشتر است. پس چرا ملت ایران نباید آن را بشناسد؟ مهمتر از همه، در شرایطی که دفاع از سرزمین موضوعی حیاتی است، این دیوار نشان میدهد ایرانیان در طول تاریخ تاچهاندازه حاضر بودهاند برای حراست از خاک خود هزینه کنند. این دیوار ۲۰۰ کیلومتر در امتداد دریا کشیده شده و بخشی از آن نیز در مناطق آبی قرار داشته است. برای منه ایرانی، این یک گلایه جدی است که چرا نباید از وجود چنین اثری باخبر باشم.
او ادامه میدهد: ممکن است برخی موضوعات، فرهنگی باشد. بهعنوان محقق وقتی فهمیدم یکی از قلعههای اصلی این دیوار که محل اعزام نیرو بوده، «قلعه خندان» نام داشته، ماجرا برایم بسیار جالب شد. این نام، تصویر لبخندزدن یک بسیجی امروزی را در ذهنم تداعی کرد؛ اینکه قلعهای که نیروها از آن بهسوی خط دفاعی اعزام میشدند «خندان» نام داشته. یعنی ایرانی با لبخند و روحیه برای دفاع از سرزمینش حرکت میکرده است. این همان هویتبخشی و بخشی از مطالبهگری ماست تا مردم استان و البته سراسر کشور از این میراث عظیم آگاه شوند. معاون خبر صداوسیمای گلستان تصریح میکند: حتی موفق شدیم برای نخستینبار از برخی بخشهای این دیوار تصویربرداری کنیم و جالبتر اینکه یک خبرنگار خانم نیز انجام آن را برعهده داشت. در موضوعات مرتبط با سبک زندگی نیز نکات مهمی وجود دارد. برای مثال، همین حالا استان گلستان در تدارک تامین سبزه عید مردم ایران است. ما سال گذشته دغدغه جدی داشتیم که مردم از گندم برای سبزه استفاده نکنند. از همین رو، کار را آغاز کردیم و پیشنهاد دادیم بهجای سبزه گندم از سبزه نارنج استفاده شود. برخی به این موضوع ورود کردند و نیممیلیون سبزه تهیه شد تا از هدررفت محصولات کشاورزی جلوگیری شود. برخی متخصصان دانشگاهی و اساتید علوم کشاورزی نیز وارد این طرح شدهاند. گلستان یکی از قطبهای علمی کشور در حوزه منابع طبیعی و علوم زیستی است و این اقدام با پشتوانه علمی انجام شد.
خبر میتواند فرهنگساز باشد
ملاشاهی با اشاره به نقش رسانه میافزاید: درست میگویند که خبر میتواند فرهنگساز باشد. یکی از ابتکارات معاونت خبر در ایرانجان دقیقا همین بود؛ اینکه از یکسو نظام مسائل کشور را مدنظر قرار دهد و از سوی دیگر، مصادیق موجود در استان را که میتوانند به حل این مسائل کمک کنند، شناسایی کند. این موارد سوژهیابی شد، گزارش تولید شد و برجستهسازی انجام گرفت. برای نمونه، اگر امروز نخستین مسأله کشور دفاع است، ما موضوع دیوار دفاعی را بهعنوان یک مصداق تاریخی و فرهنگی مطرح کردیم.
وی توضیح میدهد: مسأله اول کشور این است که ایران باید دست باز داشته باشد و در شرایطی که مسیرهای اروپایی بسته میشود بتواند از ظرفیتهای خود استفاده کند. ما در گلستان گمرک اینچهبرون را داریم که ایران را به اوراسیا متصل میکند و محل صادرات، واردات و پشتوانه نهادههای دامی کشور است. این یک نمونه روشن از ظرفیتهای ملی در دل یک استان است.
او ادامه میدهد: در بحث سبک زندگی نیز همین رویکرد را دنبال کردیم. اگر در نظام مسائل کشور، موضوع حجاب و پوشش مطرح است، ما در اینجا نمونهای اصیل و فرهنگی داریم؛ روسری ترکمنی که هم زیباست هم نماد وقار و حجاب بانوی ایرانی. این یک مصداق بومی برای مسألهای ملی است.
او توضیح میدهد: مثلا در همین زمینه، کدام ایرانی باور میکند که بزرگترین داروخانه جهان همینجاست؟ اگر کلسیم را یک ماده ضروری در نظر بگیریم، ما در گلستان کوه کلسیم داریم. یعنی بهمعنای واقعی کلمه، کوهی از کلسیم. یکی از بزرگترین معادن کلسیم جهان در اینجا قرار دارد. فایدهاش این است که تمام فعالان حوزه طیور از این ظرفیت بهره میبرند و اکنون این معدن به صنعت ساختمان نیز کمک میکند. ۹۰درصد ساختوساز امروز نیازمند چنین موادی است. بهعنواننمونه، بلوکهایی تولید شدهاند که تنها با یک انگشت قابل بلندکردن هستند. ساختمانها به روشهای نوین سبکسازی میشوند و این خود تحولی بزرگ در صنعت ساختوساز به شمار میآید.
او ادامه میدهد: این همان نگاهی است که به نظام مسائل کشور داریم و در سطح استان نیز عینیت یافته است. اینکه مسائل ملی را در قالب موضوعات محلی بازآفرینی کنیم، یکی از اقدامات بسیار مؤثر بود. در این زمینه، معاونت خبر ابتکار عمل خوبی بهخرجداد و با نگاه ملی به موضوعات محلی پرداخت.
او میگوید: تصور و انتظار ما این است وقتی رویدادی به این بزرگی برگزار میشود، باید دستاوردی پایدار داشته باشد. یکی از مهمترین این دستاوردها، در حوزه تجهیزات و امکانات است؛ بدین معنا که باید ارزیابی دقیقی از ظرفیتهای تجهیزاتی و امکانات موجود صورت پذیرد. انتظار میرود بعد از این رویداد یا در جریان آن، فرصتی به وجود آید تا منابع استانی به این بخش تزریق شود و ما از حداقلها محروم نباشیم.
اتصال به سیمای سراسری
واحد سیمای گلستان این روزها در تکاپوی رساندن محتواهای کیفی و درخور توجه مخاطبان به آنتن سراسری است؛ برنامههایی که هم پخش سراسری دارند و هم از شبکه استانی روی آنتن میروند.
مهدی رئیسی، تهیهکننده برنامه «فرصت» در میان رفتوآمد و هماهنگی گفتوگوهای تلفنی، فرصتی پیدا میکند تا دقایقی به پرسشهای ما پاسخ دهد.وی میگوید: برنامه فرصت به بررسی ظرفیتهای سرمایهگذاری بهویژه در حوزه اتصالمحور در استان گلستان میپردازد. این برنامه هر روز از ساعت حدود ۱۳تا ۱۳:۴۵ بهصورت همزمان از شبکه گلستان و شبکه دوپخش میشود و ازشنبه تا پنجشنبه باحضورمسئولان استانی ونمایندگان مرتبط با موضوع، مسائل اقتصادی و ظرفیتهای سرمایهگذاری را مورد بررسی قرار میدهد. فرصتهای سرمایهگذاری درنهایت به حوزه اقتصاد بازمیگردد و در این برنامه ابعاد مختلف آن شامل ظرفیتهای کشاورزی، صنایع تبدیلی وگردشگری ازجمله اقوام،میراث فرهنگی وتنوع اقلیمی استان گلستان بررسی میشود. موضوعاتی همچون مناطق آزاد و دیگر حوزههای اقتصادی نیز در دستورکار قرار دارد.
وی تاکید میکند: بهدلیل حجم بالای درخواست شبکههای مختلف برای تولید یا برقراری ارتباط زنده از گلستان، فشردگی کار بهگونهای است که هماهنگیها باید با دقت بیشتری انجام شود. بسیاری از برنامهها تمایل دارند نمایندگان مجلس در آنها حضور داشته باشند اما در این هفته بهطور خاص، نمایندگان استان بهدلیل بررسی لایحه بودجه در تهران، در سه شیفت مشغول هستندوامکان حضورشان محدودشده است.ازسوی دیگر،محدودیتنیروی انسانی نیزچالشآفرین است. درحالحاضر بیش از ۱۰ نقطه در استان گلستان بهطور همزمان میزبان تولید و پخش برنامه هستند اما تعداد نیروهای موجود پاسخگوی این حجم کار نیست. با وجود این شرایط، باید توجه داشت که امکان سرمایهگذاری در شمال کشور عمدتا در استانهای گیلان و مازندران شناختهشده است درحالیکه گلستان، با وجود ظرفیتهای فراوان، کمتر مورد توجه قرار گرفته و بیشتر بهعنوان گذرگاه گردشگری زیارتی به سمت مشهد شناخته شده است. رویداد پیشرو فرصتی است تا همه توانمندیهای استان در تمامی حوزهها بهدرستی دیده و معرفی شود.
وی که تهیهکنندگی «ایران قهرمان» را با هدف معرفی قهرمانهای ورزشی استان گلستان در دست دارد، در توضیح رویکردهای این برنامه نیز بیان میکند: تلاش کردیم چهرههای ورزشی استان را بهتر معرفی کنیم؛ چهرههایی که با وجود دستاوردهای فراوان در طول سالها، کمتر دیده شدهاند. ازجمله این قهرمانان میتوان به صابر کاظمی، قهرمان والیبال که متاسفانه اخیرا درگذشت، سردار آزمون و فرهاد قائمی اشاره کرد.
پرهام مقصودلو، بزرگترین استاد بزرگ شطرنج کشور، یکی دیگر از چهرههایی است که حضور او میتواند در معرفی توانمندیهای استان نقش مؤثری داشته باشد.
صدای رنگارنگ یک استان
بخشی از تلاش شبانهروزی صداوسیمای گلستان، مربوط به معاونت صدای این استان است. مرضیه اسدی، گزارشگر و تهیهکننده رادیو در معاونت صدای گلستان در خصوص تولید برنامه درهفته ایرانجان گلستان به جامجم میگوید: روز شنبه ما یک ارتباط رادیویی از ساعت ۸:۳۰ تا ۱۱ با رادیو قزوین داشتیم؛ ارتباطی استودیو به استودیو که در آن دو گوینده با یکدیگر گفتوگو میکردند و ما در این مدت درباره توانمندیها و پتانسیلهای خود در هفته گلستان صحبت کردیم. طبیعی است در این هفته، مخاطبان آن برنامه بیشتر شنونده بودند. چون محور برنامه بر استان ما متمرکز بود.
وی ادامه میدهد: فعالیت خود را از دو ماه پیش آغاز کردیم. علاوه بر انجام وظایف اصلی و تکمیل استانداردهای لازم، با حجم قابلتوجهی از سفارشهای شبکههای سراسری نیز مواجه بودیم که باید تولید میشدند. در این مدت آنونسهای متنوعی تولید، بستههای فرهنگی متعددی تهیه و آدابورسوم، سنتها و فرهیختگان استان نیز معرفی شدند. برای شبکههای سراسری نیز مجموعهای از فیلرها آماده شد که همکاران ما آنها را تولید کردند. من هم بستههای فرهنگی مربوط به آدابورسوم را تهیه کردم. همچنین برنامهای با عنوان «هیرکاننامه» دارم که به معرفی تاریخ استان گلستان میپردازد. بخشهایی از این برنامه را به صورت تکههای مستقل ویرایش و نسخههای کوتاهشدهای از آن را برای شبکههای سراسری مانند رادیو فرهنگ و رادیو ایران آماده و ارسال کردیم تا در طول هفته ایرانجان پخش شود. این فرصت، امکان ارتباط رادیویی با دیگر استانها را نیز برایمان فراهم کرد.
وی بیان میکند: در روز اول، با شبکههای سراسری و رادیوهای استانهای دیگر ارتباط داشتیم. وقتی درباره جاذبههای استان گلستان صحبت میکردیم، برایشان جالب بود. البته قرار است از مشکلات هم بگوییم تا مسئولان بشنوند. یکی دو شب پیش، در گفتوگوی ویژه خبری شبکه خبر درباره خلیج گرگان صحبت و مشکلات مطرح شد. وقتی این مسائل فقط در داخل استان بیان میشود، تنها مسئولان استانی میشنوند اما وقتی در قالب برنامه سراسری پخش میشود، مخاطب ملی دارد. انشاءالله که با این بازتاب گسترده، راهکارهایی برای رفع مشکلات نیز پیدا شود و این هفته منشأ اثر باشد.
انعکاسی از یک گلستان
بخشی از فعالیت واحد برونمرزی صداوسیمای گلستان نیز با رادیو ترکمنی فعال است. درهمین رابطه سلیمه مهرورز، گوینده رادیو ترکمنی مرکز گلستان گرگان با قدردانی از تلاشهای همکاران رسانهای دراستان به جامجم میگوید: ایرانجان را فرصتی بسیار ارزشمند میدانم؛ برنامهای که امروز آغاز شده و قرار است بهمدت یک هفته ادامه یابد. ما از ۱۵ آذر تا ۲۱ آذر این فرصت را داریم و بسیار ارزشمند است که در رسانههای ملی، بچههای استان گلستان برنامههای خود را اجرا میکنند و به معرفی انواع اقوام، روستاها و فرهنگ میپردازند. ما در این استان افراد بزرگ و مفاخر ارزشمندی داریم؛ مانند حکیم جرجانی یا شاعر بزرگ ترکمن، مخدومقلی فراغی. آثار ملی مهمی نیز در استان وجود دارد؛ از برج قابوس در گنبد گرفته تا پل قدیمی آققلا. گلستان ثروتهای طبیعی فراوانی هم دارد؛ از ناهارخوران و جنگل النگدره گرفته تا آبشارهای متعدد و کمنظیر.
او ادامه میدهد: همانطور که نام استان ما، «گلستان» است، به لطف خداوند واقعا همچون گلستانی سرسبز و زیباست. امیدوارم بچههای ما بتوانند از این فرصت طلایی بهدرستی بهره ببرند و کار را به سرانجام مطلوب برسانند.