درحقیقت در ادبیاتی که از سوی ترامپ مطرحشده، همانگونه که رهبر انقلاب و دیگر مقامات تاکید کردند عملا درخواست ترامپ بهدنبال تسلیم به شیوه لیبی است.باید درنظرداشت که آمریکادرصحبتهای خود دو گزینه اصلی را درقبال ایران مطرحکرده است:
- گزینه اول این است که ایران قطعنامهای را امضا و گفتوگوها آغاز شود. این گزینه نشاندهنده تمایل آمریکا به حل مسائل از طریق دیپلماسی و مذاکره است.
- گزینه دوم نیز در صورت عدم تمایل ایران به مذاکره، جنگ است که ایران آن را بهعنوان یک راهحل در نظر گرفته و به گزینه نظامی روی آورد.
در این میان باید گفت برخی تحلیلگران معتقدند که آمریکا قصد واقعی برای جنگ با ایران را ندارد و تنها از تاکتیکهای روانی و بلوف استفاده میکند تا ایران را تحت فشار قرار داده و به پای میز مذاکره بکشاند.هزینههای یک جنگ تمامعیار با ایران، برای آمریکا بسیار زیاد خواهد بود و احتمال دارد به درگیریهای گستردهتری در منطقه منجر شود. بنابراین، آمریکا ممکن است از ابزار تهدید نظامی بهعنوان اهرم فشار استفاده کند، بدون اینکه قصد واقعی برای شروع جنگ داشته باشد.
البته احتمال حمله نظامی آمریکا به ایران به عوامل متعددی دیگری هم بستگی دارد، از جمله:
ارزیابی هزینهها و فواید، یکی از این موارد است. اگر آمریکا احساس کند که هر مورد هزینههای کمتری دارد، ممکن است آن را در نظر بگیرد.
در عین حال آمریکا ممکن است با محدودیتهای اخلاقی و سیاسی مواجه باشد که مانع از اقدام نظامی شود. افکار عمومی داخلی و فشارهای بینالمللی میتوانند نقش مهمی در این تصمیمگیری ایفا کنند.
در این میان به نظر میرسد که روسیه نیز بهعنوان یکی از قدرتهای جهانی و بازیگر مهم در منطقه غرب آسیا، میتواند در این بحران نقش میانجی را داشته باشد.
روسیه روابط نزدیکی با ایران دارد و میتواندبهعنوان واسطهای میان ایران وآمریکاعمل کند.میانجیگری روسیه میتواندبه کاهش تنشها و ایجاد فضایی برای گفتوگو کمک کند. بااین حال،موفقیت این تلاش به تمایل طرفین برای پذیرش نقش روسیه و همکاری با آن بستگی دارد. منطقه غرب آسیا به دلیل حضور قدرتهای جهانی و بازیگران منطقهای، همواره صحنه تقابلهای جدی بوده و همکاری روسیه در این منطقه میتواند به تشدید تنشها منجر شود، بهویژه اگر آمریکا و ایران به سمت درگیری نظامی پیش بروند. در چنین شرایطی، منطقه غرب آسیا میتواند به صحنه تقابل جدی تبدیل شود و فرصتهایی برای استفاده از شرایط پیش آمده ایجاد کند، حتی این وضعیت میتواند به بیثباتی بیشتر و افزایش خطر جنگ درمنطقه منجر شود.ترامپ در تبلیغات انتخاباتی خود، شعار «پایان دادن به جنگهای بیپایان» را مطرح و وعده داد که از درگیریهای نظامی طولانیمدت دوری خواهد کرد. با این حال، مطرحکردن قضیه جنگ با ایران به نظر میرسد با این شعار در تناقض باشد.