انزوا، محصول نگهداری حیوانات خانگی

با وجود این‌که داشتن حیوان خانگی و مخصوصا اهلی در ایران موضوع تازه‌ای نیست و سال‌ها پیش خانواده‌های ایرانی با این حیوانات همزیستی داشتند.امامد‌‌شدن آن به شکل امروزی،به چنددهه اخیرباز‌می‌گردد.این تغییر درسبک زندگی وژست حیوان‌دوستی درحال حاضر تاجایی پیش رفته که بسیاری از زوج‌های جوان،سگ و گربه راجایگزینی برای فرزندآوری‌شان می‌دانند. خیلی‌های دیگر هم از این حیوانات برای لحظات تنهایی‌شان استفاده می‌کنند؛ حیواناتی که گاه آن‌قدر عمیق در دل روابط انسانی رسوخ می‌‌کنند که حتی ممکن است این ارتباطات، روابط میان انسان‌‌ها را هم تحت‌تاثیر قرار دهد. حالا سؤال اینجاست که آیا نگهداری از حیوانات خانگی، افراد را به‌سوی دنیای اجتماعی گسترده‌‌تری هدایت می‌کند یا منجر به انزوا و فاصله‌‌گذاری‌های بیشتری می‌شود؟
همزیستی انسان با حیوانات و نگهداری از حیوانات‌خانگی، در بسیاری از محیط‌های اجتماعی تعارضاتی را ایجاد می‌کند. حساسیت و ترس برخی افراد از این حیوان‌ها منجر به اختلال در روابط میان‌فردی می‌شود. حیوانات خانگی فقط به سگ و گربه هم معطوف نمی‌شود بلکه در بسیاری از خانه‌ها شاهد گونه‌ای از خزندگان همچون ایگوانا هم هستیم؛ همان‌هایی که دیگر به‌عنوان عضوی از خانواده محسوب می‌شوند و ارتباطات انسانی را به‌شدت تحت تأثیر قرار می‌دهند، تا جایی که در بسیاری از مواقع علاوه بر ضعیف‌شدن پیوندهای عاطفی فرد نگهدارنده با اقوام و دوستانش، منجر به انزوا‌طلبی خود او هم می‌شود. مسأله مهمی که شاید کمتر از این زاویه به آن توجه شده باشد. 
 
همزیستی مدرن انسان و حیوان
نگهداری از حیوانات خانگی پدیده‌‌ای نوظهور به‌شمار نمی‌‌رود و از دیرباز به‌خصوص در مناطق روستایی، حضور گربه، سگ، مرغ و خروس در حیاط منازل یا کوچه پس‌کوچه‌های روستاها امری رایج ومعمول بوده است؛ موضوعی که علیرضا شریفی‌یزدی، دکترای روان‌شناسی اجتماعی در گفت‌وگو با جام‌جم هم به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: «بحث همزیستی انسان با حیوان، یک پدیده بسیار قدیمی است و همیشه انسان‌ها در طول تاریخ از‌جمله در کشور خود ما هم با حیوانات همزیستی داشته‌اند. اما این همزیستی همیشه یک مرزی را تجربه کرده و محل زیست و نگهداری آنها گرچه نزدیک محل زندگی انسان بود ولی هیچ‌وقت زیر یک سقف نبوده است.» 
 
نگهداری از حیوانات به جای تعاملات اجتماعی!
در حال حاضر جامعه ما برخی از فاکتورهای جوامع غربی را سرلوحه زندگی خود قرار داده و یکی از این موارد، جایگزین کردن حیوانات خانگی به جای خانواده است که حاکی از ناتوانی برخی از افراد در ارتباطات اجتماعی‌شان است. دکتر شریفی‌یزدی هم بر این باور است که این نوع از سبک زندگی، ایرانی نیست و عمدتا از مغرب‌زمین آمده و جا‌افتاده است و بخش زیادی از افراد آن را تقلید و از آن استفاده می‌کنند.این در‌حالی است که نگهداری از حیوانات با فرهنگ ایرانی ــ اسلامی ما و به این شیوه متناسب نیست.«به‌دلیل این‌که این‌نوع سبک‌زندگی عمومی نیست،درکشورما وبخش‌زیادی ازجامعه،‌این سبک‌زندگی رابه‌رسمیت نمی‌شناسد.» این را شریفی‌یزدی می‌گوید، چرا که معتقد است این رفتار، خللی در روابط و تعامل بین اعضای خانواده با فامیل و آشنایان ایجاد کرده است؛ یعنی کسانی که این سبک زندگی را نمی‌پسندند، خود به خود از این افراد دوری کرده و با آنان رفت‌و‌آمد نمی‌کنند. 
 
انزواطلبی با حیوانات خانگی
موضوع تنهایی افراد در اجتماع میلیونی و دوری از ارتباطات جمعی یکی از چند آسیب و نیاز کنترل نشده پیشرفت و تکنولوژی بشری است. نگهداری از حیوانات خانگی در برخی از افراد هم به سبب همین نیازهای روانی و عاطفی در آنان بوده که به‌خوبی تامین نشده است. افرادی که تمایل زیادی به نگهداری از حیوانات دارند و از آنها به‌عنوان یک همدم بی‌چون و چرا استفاده می‌کنند. حیواناتی که تحولات عمیقی در روابط انسانی ایجاد کردند. مسأله‌ای که علیرضا شریفی‌یزدی از آن به‌عنوان انزواطلبی در افراد یاد می‌کند و می‌گوید: «در نهایت کسی که در حال نگهداری از حیوان خانگی است، محکوم به انزوای بیشتر می‌شود. این انزوا باعث شده تا بیشتر به این حیوانات پناه ببرند و این چرخه معیوب همچنان ادامه پیدا می‌کند.» فضای بین انسان و حیوان که حالا به‌عنوان جایگزینی برای ارتباطات انسانی یا پناهگاه مشکلات فردی تبدیل شده است و حضور بی‌سرو‌صدای حیوانات خانگی در زندگی انسان‌ها، منجر به فاصله‌گرفتن بیشتر آنها از روابط انسانی می‌شود.