اهمیت افکارسنجی و پژوهش در کنار نظرسنجی

دراین مراسم که به همت مرکز تحقیقات صداوسیما برگزار شد، حسین رضی قائم‌مقام رئیس صداوسیما در امور اقتصادی، محسن شاکری‌نژاد رئیس مرکز تحقیقات، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه دبیر شورای‌عالی انقلاب اسلامی، عزیزا... سالاری شاعر و معاون پژوهشی دانشگاه صداوسیما، مهدی شاملو مدیر پایگاه ایرانصدا، روسای سابق مرکز تحقیقات و جمعی از مدیران رادیو، پژوهشگران، پرسشگران و اساتید دانشگاه و.. حضور داشتند.

وظیفه اصلی ما هدایت فرهنگی است
پیمان جبلی درباره دو گزاره تحول پژوهش‌مدار و رسانه اثرگذار گفت: در دوره‌های مختلف رسانه‌ملی و در دهه‌های پشت‌سر گذاشته شده به صورت قطعی و یقینیی می‌شود این اظهارنظر را کرد که تمام مدیران، برنامه‌سازان و عناصر مختلف در سازمان به دنبال جذب حداکثری مخاطبان بوده‌اند. در این دوره هم قطعا سرآمدی رسانه مخاطبانش است و در آن شک و تردیدی نیست.  وی افزود: اما آنچه که سبب‌شده در دوره‌های مختلف تحولات مورد نظر آن دوره دنبال شود و دوره بعد با برشمردن دستاوردها و شناسایی آسیب‌ها، اقدامات قبلی را ادامه دهند یا اصلاح کنند یا مسیر جدیدی را دنبال کنند، چه بوده؟ به چه دلیل ما در دوره‌های مختلف شاهد طرح‌های نویی بودیم که مدیریت‌های سازمان و همکاران در دوره‌های مختلف دنبال آن بودند. به نظرم پاسخ به این سؤال را در همان گزاره اول می‌توان یافت. 
وی ادامه داد: ما رسانه‌ملی هستیم. رسانه‌ای که وظیفه اصلی‌اش هدایت فرهنگی است. آنچه که در تاکیدات مکرر رهبر معظم انقلاب هم به آن اشاره شده و آنچه که توقع مشروع جامعه از ماست که هدفگذاری اصلی ما هم همان را دنبال کرده است. رئیس صداوسیما همچنین بیان کرد: استادان ارتباطات بارها این سؤال را مطرح کرده‌اند که رسانه چیست؟ آنچه که در فلسفه وجودی رسانه‌ملی انقلاب نهفته، رسانه‌ای است که در جایگاه مادر دلسوز فعالیت دارد که وجودش را وقف خانواده کرده است. وی افزود: جایگاه رسانه‌ملی چنین نقشی است و آن‌چه انتظار هم می‌رود همین است، یعنی در عین حال که ذائقه ملت را با دقت رصد می‌کند، تحولات فرهنگی را در نظر می‌گیرد و متناسب با شناخت دقیق از مخاطب، شناخت از آسیب‌ها تا دیگر موارد، خوراک مناسب را تولید می‌کند. جبلی با اشاره به اهمیت تحقیقات گفت: ما در دوره تحولی رسانه‌ملی باید بپذیریم نقش فکر، رصد و پژوهش بر هر کار دیگری اولویت دارد. برنامه‌سازی ما اگر بدون توجه به این رصد باشد، ممکن است به عکس خود عمل کند. رسانه‌ملی قطعا باید به دنبال جذب مخاطب و تولید برنامه‌های پرمخاطب باشد اما حتما در عین جذابیت باید به محتوا هم توجه کند. برنامه پرمخاطبی که غذای آلوده می‌دهد، قطعا پرضررتر از برنامه کم‌مخاطبی است که غذای سالم می‌دهد.
رئیس صداوسیما در ادامه گفت: هر برنامه‌سازی با هرگونه برنامه‌ای اگر توجهی به پژوهش نداشته باشد، برنامه‌سازی او غیر از هدردادن اموال چیز دیگری نیست. ما در دوران فناوری رسانه‌ملی به سر می‌بریم. اگر به این تحولات حوزه فناوری توجه نکنیم از قافله عقب خواهیم ماند. وی همچنین درباره لزوم ارتباط تعاملی با مرکز تحقیقات توضیح داد: تعامل حوزه‌های پژوهشی سازمان به‌ویژه مرکز تحقیقات با حوزه‌های پیام‌ها باید جبران شود. اگر در قضیه فساد مالی که این اواخر اتفاق افتاد، بخواهیم برنامه‌سازی کنیم، باید ببینیم جامعه چه فکری می‌کند و تنها کسی که می‌تواند در این موضوع کمک کند، مرکز تحقیقات است که طی این یکی دو روز، تحقیقاتی هم در اختیار ما گذاشت و این ارتباط هرچقدر تنگاتنگ باشد، بیشتر کمک می‌کند. جبلی در پایان درباره رسانه اثرگذار بیان کرد: صرفا به دنبال اندازه‌گیری مخاطب برنامه‌ها نباشیم. این امر برنامه‌ساز را تک‌بعدی می‌کند. حتما در کنار تعداد مخاطب باید افکارسنجی شود که برنامه با فلان تعداد مخاطب چقدر اثر مطلوب روی مخاطب داشت، چقدر به اهداف خود نزدیک شد.
 
تحول با پژوهش ایجاد می‌شود
محسن شاکری‌نژاد، رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما در این مراسم عنوان کرد: ما در دومین سال از دوره تحولی، هفته پژوهش را گرامی می‌داریم. اگر تحول را حول سه محور سازوکار، محتوا و رویکرد در نظر بگیریم، این سه محور بدون پژوهش ممکن نیست. نمی‌توان در محتوا و رویکردها مطابق با جامعه تحول ایجاد کرد اما پژوهش در کار نباشد. وی با طرح سوالی بیان کرد: در عصری که همه برآوردها و آینده‌پژوهی‌ها نشان می‌دهد در آینده‌ای نه چندان دور تلویزیون حذف خواهدشد، آیا ساز و کاری برای تولید محتوا خواهدبود؟ شاکری‌نژاد متذکر شد: در دوره تحولی شاهد تغییراتی در رویکردها و سازوکارها در سنجش مخاطب بودیم و تمام تلاش را به کار بردیم تا پژوهش در خدمت محتوا و آنتن رسانه‌ملی قرار بگیرد. وی افزود: آقای جبلی درباره این‌که امروز مخاطب در بسترهای مختلف، محتوای آنتن رسانه‌ملی را ببیند، تاکید دارد. ما هم امروز از کسانی‌که مخاطب رسانه‌ملی هستند می‌پرسیم در چه فضایی محتوای این رسانه را دنبال می‌کنند. رئیس مرکز تحقیقات صداوسیما در بخش دیگری از سخنان خود گفت: اگر رسانه‌های آمریکا را هم رصد کنید، مخاطب آنها هم ۲ و ۳ درصد است و در مقابل جامعه ۳۰۰ میلیونی که حدود شش یا هفت میلیون مخاطب یک برنامه هستند، بسیار اندک است و قابل قیاس با مخاطب رسانه‌ملی نیست.
 
اخلاق از ویژگی‌های رسانه است
عبدالحسین خسروپناه، دبیرشورای عالی انقلاب فرهنگی نیز درادامه این مراسم گفت: صداوسیما تنها متولی قانونی پخش برنامه‌های رادیویی و تلویزیونی طبق قانون اساسی است. از دانشگاه و حوزه پژوهش و سیاست‌گذاری تا بخش‌هایی از تنظیم‌گری و تصدیگری به عهده سازمان است. وقتی از حکمرانی ملی سخن به‌میان می‌آید، منظور صرفا تصدیگری نیست. وی افزود: اتفاقات خوبی را در این سال‌ها شاهد بودیم اما برخی فقط ایراد می‌گیرند. رسانه‌ملی در رشد برخی ژانرها از جمله ژانر دینی تاثیرگذار بوده و حتی برخی کشورها و سینمای هالیوود از ایران الگو گرفته‌اند. خسروپناه با اشاره به برخی برنامه‌های تاثیرگذار عنوان کرد: برنامه «زاویه» یا «گستره شریعت» که شبکه چهار پخش می‌کرد بسیار مفید بود، «نقد سینما» در شبکه یک بیننده بسیار داشت. الان هم همین‌طور است و برنامه‌ها مخاطب دارند، من هم در برنامه «زندگی پس از زندگی» به عنوان کارشناس حضور داشتم که از برنامه‌های پرمخاطب بود. الان وقتی به میان مردم می‌روم من را با برنامه «زندگی پس از زندگی» می‌شناسند. این برنامه‌ها زندگی آدم‌ها را متحول می‌کنند. فردی گفته بود تا مرز خودکشی رفته اما این برنامه باعث شده است از تصمیم خود منصرف شود. باید از این برنامه‌ها تشکر کنیم، عجیب است می‌بینم برخی آقایان کاملا بحث‌ها و برنامه‌های‌شان از تلویزیون پخش می‌شود اما انتقاد می‌کنند. این‌که نقد کنید و راهکار هم نشان ندهید و کارهای اثربخش را نبینید، اخلاقی نیست. یکی از کارهایی که صداوسیما باید ورود کند همین کارهای اخلاقی است. راحت همدیگر را تخریب نکنید. همچنین صداوسیما در پرورش مستندسازان انقلابی نقش داشته است. دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی همچنین ادامه داد: صداوسیما از دو جهت باید جذب حداکثری داشته باشد، اول از خود برنامه‌سازان که جزو خانواده سازمان هستند و دوم جذب حداکثری مخاطب. وی درباره اصالت فرهنگ ایرانی ــ اسلامی سخن گفت و تاکید کرد: ما در صداوسیما باید اصالت را به موسیقی ایرانی بدهیم. خسروپناه در پایان با اشاره به جایگاه رسانه گفت: برخی رفتارهای غیراخلاقی از برخی دردناک است، بعضی فکر می‌کنند اگر فردی با جریان فکری‌شان همسو نیست، باید درباره آن در رسانه دروغ بگویند. این قطعا خلاف ارزش‌های اسلامی است و اخلاق و تربیت‌مداری باید از ویژگی‌های این رسانه باشد. 

دست هنرمندان خدوم رامی‌فشاریم
پیمان جبلی در گفت‌وگویی با ایسنا، در پاسخ به این‌که گفته می‌شود درها به روی همه هنرمندان باز است، چرا عده‌ای همچنان عنوان می‌کنند دعوتی از سوی رسانه‌ملی برای همکاری نداشته‌اند، بیان کرد: ما به همه دیدگاه‌ها و تحلیل‌ها احترام می‌گذاریم اما آنچه ما نشان می‌دهیم روی آنتن است و فقط یک ادعا نیست. خواهش می‌کنم کمی به آنتن‌ صداوسیما توجه کنند و اگر برنامه‌های صداوسیما را ببینند، متوجه این موضوع می‌شوند. جبلی در پاسخ به پرسشی مبنی بر این‌که چقدر به نظام نُطُق‌کِشی هنرمندان برای همکاری با صداوسیما که از سوی یکی از مدیرانش مطرح شد، معتقد است، افزود: قطعا بخشی از چهره‌ها به دلیل فشارهایی که به لحاظ روانی و همان عبارتی که مدیر محترم شبکه چهار استفاده کردند و خود این هنرمندان هم به ما ابراز کرده‌ و گفته‌اند، با تلویزیون همکاری نمی‌کنند؛ البته دلایل مختلف دیگری هم وجود دارد؛ از جمله بخشی مالی و بخشی هم شاید به این دلیل باشد که فعلا در شرایطی نیستند که بخواهند همکاری کنند؛ اما ما در مقابل، دست تمام هنرمندان، چهره‌ها و عناصر فرهنگی موردِ احترام مردم را که علاقه‌مند باشند در رسانه‌ملی به مردم، ارزش‌ها، اعتقادات، تاریخ و تمدن خدمت کنند، به گرمی می‌فشاریم.

راه‌اندازی ۲۰۰ کانال انتخاباتی
رئیس رسانه ملی در ادامه درباره راه‌اندازی ۲۰۰ کانال انتخاباتی بیان کرد: ما علاوه بر شبکه‌های ملی و استانی که وجود دارد که آنها هم وظایف خود را مثل دوره‌های گذشته در انتخابات انجام خواهدداد و برنامه‌سازی‌های مختلف خواهند کرد، هم برای تشویق شرکت در انتخابات و تبیین نقش مجلس در نهاد قانونگذاری و هم برای ارائه دیدگاه‌ها و جریان‌های مختلف در مورد مصالح کشور، به تعداد حوزه‌های انتخابیه کشور و البته کمی کمتر که شامل ۲۰۸ حوزه است، ۲۰۰ فرستنده و کانال انتخابات خواهیم داشت؛ یعنی به ازای هر حوزه انتخاباتی یک کانال انتخاباتی خواهیم داشت. این کانال‌ها قاعدتا زیرمجموعه شبکه‌های استانی هستند؛ اما به عنوان کانال مختص حوزه انتخابیه عمل خواهندکرد و تبلیغات انتخابات مجلس را که آن حوزه می‌خواهند به مردم ارائه دهند، از طریق این کانال‌ها انجام می‌شود. حال ممکن است در یک حوزه انتخابیه تعداد نامزدها زیاد باشد قاعدتا عدالت رسانه‌ای در آن حوزه انتخابیه یکسان به اندازه همه اجرا می‌شود. ممکن است زمانی که در اختیارشان قرار می‌گیرد، نسبت به حوزه دیگری که نامزد بیشتری ندارد، کمتر باشد؛ لذا نیاز به تنطیم است که ما آن را انجام می‌دهیم. تولید محتوا به عهده خودشان است. ما یک اصول قانونی را که ستاد انتخابات وزارت کشور گذاشته، اعلام می‌کنیم و در قالب همان ضوابط، محتوا هر طور که می‌خواهند در هفت روز تبلیغات انتخابات به صورت ۲۴ ساعته پخش می‌شود.

استقبال از نسخه سینمایی آثار تلویزیونی
جبلی درباره رویکرد این رسانه نسبت به ساخت نسخه سینمایی از سریال‌های پرمخاطبی چون «پایتخت» نیز گفت: ما تجربه موفقی از سریال «عاشورا» را داشتیم که فیلم سینمایی آن «موقعیت مهدی» فضای مناسبی را درافکارعمومی برای پخش مجموعه نمایشی‌اش فراهم کرد. این تاکید را ما به همه همکاران‌مان در سیمافیلم و البته همکاران‌مان درسازمان سینمایی و ارشاد داریم که اگر اثری کشش و جذابیت داشته‌باشد و دارای ظرفیت تبدیل شدن به سینمایی شدن را باشد، دنبال می‌کنیم. با توجه به کشش، جذابیت و پیش‌بینی این‌که آیا آن اثر در مدیوم سینمایی مورد استقبال قرار می‌گیرد یا نه و با درنظر گرفتن اینها از نسخه سینمایی کارهای تولیدی‌مان استقبال می‌کنیم.