راهبرد هوشمند «اتاق وضعیت» در دنیای مجازی

از طرفی طراحی سازوکار و فرآیند هوشمندی که بتواند نیازهای مربوط به رصد، تولید و توزیع مسائل مهم مربوط را در کمترین زمان پاسخ دهد، بسیار با‌اهمیت است. یکی از مترقی‌ترین و کارآمدترین این سازوکارها، مدل مبتنی بر تشکیل «اتاق وضعیت» است. اتاق وضعیت (اتاق فرماندهی و کنترل محتوا) به فرآیندی منسجم و متاثر از نگاه سیستمی و شبکه‌ای به فضای مجازی اطلاق می‌شود که کارکرد حل مسأله را داراست و دارای شش بعد هم‌جهت و مرتبط با هم است. برهمین اساس، ماموریت‌ها و سیاست‌های اجرایی اتاق وضعیت معاونت فضای مجازی صداوسیما، در ابعاد ششگانه تجمیع داده، تحلیل اطلاعات، تصویرسازی، طراحی اقدام، تنظیم تعاملات و تشخیص اثر ذیل قابل تعریف است.

تجمیع داده‌ها

به گزارش جام‌جم، از جمله این ابعاد، تجمیع داده است. نقطه آغاز فرآیند حل مسأله در اتاق وضعیت؛ عبارت است از تجمیع داده‌های مهم حول مسائلی که باید پیرامون آنها تولید و توزیع محتوا در فضای مجازی طراحی شود. این داده‌ها از مسیر‌های مختلفی نظیر داده‌کاوی مداوم، جلسات کارشناسی و پژوهشی در اتاق وضعیت تجمیع می‌شود. در عین‌حال، تحلیل اطلاعات بعد دیگری است که مبتنی بر داده‌های تجمیع‌شده، فرآیند تحلیل و پردازش برای دستیابی به خروجی‌هایی که در طراحی و برنامه‌ریزی محتوایی مورد نیاز باشد، صورت می‌گیرد. همچنین تصویرسازی را باید بعد دیگر دانست که طراحی گرافیکی و به‌طور کلی بصری‌سازی داده‌های پردازش شده و تبدیل آنها به خروجی منسجم و معنادار را شکل می‌دهد.

لزوم مخاطب‌شناسی 

مسأله طراحی اقدام را هم باید از ابعاد دیگر دانست. این بعد مبتنی بر داده‌های تحلیل شده‌ای که در مراحل قبل پیرامون آن بحث شد و همچنین به منظور برنامه‌ریزی تولید و توزیع محتوا در فضای مجازی، الگویی به نام «نگاشت اقدام» و «نگاشت نهادی» به‌عنوان مدل جامع برنامه‌ریزی مورد استفاده قرار می‌گیرد که شامل ابعاد مختلف است. برهمین اساس، مخاطب‌شناسی به‌عنوان مبنا و محور اساسی تدوین برنامه‌های تولید و توزیع محتوا در فضای مجازی هدف‌گذاری بر مخاطب، طراحی پیام به معنای تدوین مفاهیم و القائاتی که ‌باید به نظام احساسی و ادراکی مخاطب منتقل شود که میزان تأثیر محتوا و اثربخشی در نیل به اهداف را به حداکثر مقدار ممکن برساند، سیاست‌گذاری به‌عنوان بایدها و نبایدهای عملیات تولید، توزیع محتوا و شاخص‌گذاری برای سنجش میزان مصرف محتوا و اثرگذاری پیام بر مخاطب اهمیت دارد. در حوزه نگاشت‌نهادی هم، متناسب با نگاشت اقدام (مخاطب، هدف، پیام، سیاست و شاخص) نگاشت‌نهادی که ناظر به دو بعد ایده تولید و توزیع است، تدوین می‌شود. در حوزه تنظیم تعاملات بدیهی است که پیرامون موضوع مسائل مهم عملیاتی در فضای مجازی اثر‌بخش خواهد بود که ظرفیت‌های تولیدی و توزیعی متعددی در آن به هم‌افزایی و همگرایی رسیده باشد. در تنظیم تعاملات این مهم یعنی تقسیم کار و هم‌افزایی با روش‌های مختلفی در دستور کار قرار می‌گیرد. در حوزه تشخیص اثر یکی از مهم‌ترین اقدامات در برنامه‌ریزی محتوایی در فضای مجازی، تشخیص میزان مصرف محتوا و نفوذ پیام‌های مستتر در محتواهایی است که در نگاشت‌‌اقدام طراحی و به عملیات تولید و توزیع منتج شده است. لازم به ذکر است، در تمام مراحل فوق‌شبکه نخبگانی متشکل از افراد متخصص و نیز اندیشکده‌های مرتبط حضور مؤثر دارد که طی سازوکاری در تعامل با اتاق وضعیت قرار گرفته‌اند.

جزئیات فعالیت‌های اتاق وضعیت 

از سوی دیگر، فعالیت‏های اتاق وضعیت معاونت فضای مجازی رسانه‌ملی، در ۲۱ محور قابل ارائه است. ازجمله این محورها بوم مسائل روزانه است. مهم‌ترین مسائل مورد توجه افکار عمومی در فضای مجازی، به‌صورت روزانه و ذیل موضوعات اجتماعی، فرهنگی، منطقه غرب آسیا، اخبار بین‌المللی و صداوسیما؛ با تکیه بر داده‏های آماری، در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.محور دیگر، مثبت نماست. این بسته خبری به‌صورت روزانه به بررسی و احصای اخبار پیشرفت در حوزه‌های مختلف کشور می‏پردازد. یکی از اهداف مهم تهیه این محتوا، ایجاد زمینه‏ای برای تولیدات رسانه‏ای امیدبخش توسط همکاران رسانه‏ای در کشور است.از دیگر محورها باید به اخبار جعلی و شایعات اشاره کرد. هدف از تهیه این بسته محتوایی، لزوم آگاه‏سازی افکار عمومی از دلایل شکل‏گیری این جنس از محتوای نامناسب و همچنین پرداخت صحیح رسانه‏ای به آنهاست. محتوای حرفه‏ای و صنعت صوت و تصویر فراگیر را هم باید بعد دیگر این حوزه دانست. بوم مسائل انتخابات کشور  هم به‌عنوان محور دیگری است که لحاظ می‌شود.

رصد واکنش‌ افکار عمومی به صداوسیما

رصد صداوسیما را هم باید محور دیگر دانست. واکنش مستمر افکارعمومی نسبت به صداوسیما و مسائل مرتبط با آن و کنشگری فعال رسانه‏های رقیب و معاند، سبب شده است تا اخبار و مسائل مرتبط به این سازمان بزرگ رسانه‏ای به صورت لحظه‏ای و روزانه بررسی شود و در قالب یک بسته جامع در اختیار مسئولان سازمان صداوسیما جهت پاسخگویی هوشمندانه و زمانمند قرار گیرد. در عین حال، گزارش راهبردی از جمله محورهای دیگر این بخش است. آرای اندیشکده‌های غیر‌فارسی‌زبان(انگلیسی و عربی) به‌طور جامع مورد رصد و بررسی قرار گرفته و مبتنی بر آن محصولاتی از قبیل گزارش راهبردی بررسی اندیشکده‌ها، راهبردنگار (تحلیل‌ کوتاه مسائل روز بین‌المللی)، تحلیل راهبردی پیامکی، تحلیل شناختی و برجسته‌سازی مهم‌ترین اخبار حوزه بین‌الملل و ترجمه مقالات مهم و جریان‌ساز در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد.
روایت اول و نگاشت‌نهادی به‌عنوان محور دیگر باید مورد توجه قرار گیرد.در عین حال، رصدنگار، گزارش اقتصادی، تحلیل شبکه‌های اجتماعی و گراف‌کاوی، پیاده‌سازی زیرساخت کلان داده فضای مجازی، پیاده‌سازی سامانه تحلیل و آنالیز سایت، پیاده‌سازی سامانه رصد اخبار در فضای مجازی (با استفاده از ماژول‌های پردازش زبان طبیعی)، پیاده‌سازی سامانه ترندیاب فضای مجازی، جمع‌آوری کلان داده VoDها، جمع‌آوری کلان داده زیست‌بوم بازی، جمع‌آوری کلان داده آموزش، پیاده‌سازی ماژول‌های مرتبط با تحلیل‌ رفتار در فضای مجازی مبتنی بر هوش مصنوعی، پیاده‌سازی ماژول‌های مرتبط با جمع‌آوری و دانلود داده از پلتفرم‌های داخلی و خارجی و انجام و پیاده‌سازی گزارش‌ها و امور مرتبط با داده‌کاوی اقتضایی از دیگر محورهای این حوزه است. 

۶ بعد سیاست‌های اجرایی اتاق وضعیت معاونت فضای مجازی صداوسیما
تجمیع‌داده
تحلیل اطلاعات
تصویرسازی
طراحی اقدام
تنظیم تعاملات
تشخیص اثر​​​​​​​